سایت بهداشت محیط ایران

سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط
سایت بهداشت محیط ایران

سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط

روش های پایش استریلیزاسیون

روش های پایش استریلیزاسیون

 

کنترل کیفی( Quality control )

کنترل کیفی صحت دستگاههای استریل کننده بسیار حائز اهمیت است که شامل مراحل مختلفی به شرح ذیل می باشد.

1-تست های مکانیکی دستگاهها هنگام تولید در کارخانه سازنده

2-تامین فضای فیزیکی مناسب و تهویه استاندارد

3-تامین الزامات نصب از جمله کیفیت بخار و آب ورودی

4-اجرای دستورالعملهای نگهداری پیشگیرانه از جمله آزمون کالیبراسیون

5- کنترل کیفی توسط اندیکاتورهای بیولوژیکی و شیمیایی

 

اندیکاتورهای بیولوژیکی(Biological   indicators )

در رابطه با اندیکاتورهای بیولوژیک مطابق با استاندارد ISO 11138 جهت هرنوع استریلیزاسیون اندیکاتور خاص آن وجود دارد. جهت مانیتورینگ اتو کلاوهای بخار از اسپور باسیلوس استئاروترموفیلوس استفاده می شود و پس از اتمام سیکل استریلیزاسیون به مدت حداقل 48 ساعت و در دمای 57 درجه در داخل انکوباتور و بعد از آن عدم رشد تاثیر استریلیزاسیون صحیح است.

 

اندیکاتورهای شیمیایی (Chemical    indicators )

در رابطه با اندیکاتورهای شیمیایی با استاندارد اختصاصی ISO 11140 وجود دارد که اندیکاتورهای شیمیایی را به 6 کلاس طبقه بندی می کنند

 

کلاس 1- نشانگرهای فرایندی ( Process indicators )

 

این نشانگرها که در واقع تائیدی بر انجام فرایند استریلیزاسیون هستند نه صحت آن ، تنها بسته هایی را که تحت فرایند استریلیزاسیون قرار گرفته اند از بسته های دیگر جدا می کنند و نشان می دهند که یک بسته مورد نظر در داخل دستگاه استریل کننده قرار دارد یا خیر . به عنوان مثال نوار چسب هایی که روی بسته ها چسبانده می شوند و پس از استریلیزاسیون تغییر رنگ می دهند.

کلاس 2- نشانگرهای مورد استفاده در آزمایش های تخصصی ( (in specific tests indicators for use 

این نشانگرها آزمایشهای تخصصی و اندازه گیری یک ویژگی در رابطه با دستگاه استریلیزاسیون مورد نظر طراحی شده اند. برای مثال تست B&D (Bowie –Dick) صرفا برای تعیین کیفیت و قایلیت نفوذ بخار به داخل بسته ها در دستگاههای اتو کلاو مجهز به پمپ و کیوم می باشد ، بدین نحو که یک ورق BD  را میان 36 حوله نخی با مشخصات استاندارد HTM 2010, EN 285 قرار داده و حوله و ورق BD  را روی ملحفه نخی قرار دهیم به نحوی که ضخامت نهایی پس از فشرده شدن از 25 سانتی متر کمتر و از 28 سانتی متر بیشتر نباشد و وزن آن بین 3/6 تا7/7 کیلو گرم باشد. پس از اتمام سیکل در صورت نفوذ موثر بخار نباید لکه های روشن روی ورق BD  مشاهده شود. این تست باید حداقل هفته ای یک بار و ترجیحا به صورت روزانه انجام پذیرد . لازم است پس از بسته بندی تحت شرایط بالا اندیکاتور کلاس 1 به اندازه 5/2 سانتی متر روی بسته چسبانده شود.

کلاس 3- نشانگر های تک پارامتری (indicators   Single parameter )

اندیکاتورهای حساس به یک پارامتر که تنها یک پارامتر دستگاه استریل کننده را مانیتور می کنند.

 

کلاس 4- نشانگر های چند پارامتری (indicators   Multi parameter )

نسبت به دو یا چند پارامتر موثر در استریلیزاسیون حساسیت نشان می دهند که پارامتر ها برای انواع استریلیزاسیون متفاوت می باشند . در اتو کلاو های بخار سه پارامتر دما ، زمان و فشار بخار حائز اهمیت می باشند.

کلاس 5- نشانگرهای جامع ( Integrating indicators )

نشانگر های جمع کننده به نحوی طراحی شده اند که نسبت به کلیه پارامتر ها حساس بوده و نابودی میکروارگانیزمها عملا مشاهده می شود.      ( مشابه نشانگرهای بیو لوژیک )

کلاس 6- نشانگرها با حساسیت بالا ( Emulating indicators   )

این نشانگر ها برای اطمینان از اعمال صحیح کلیه پارمتر های موثر در استریلیزاسیون و.......   دستگاه بکار می روند و با حساسیت بالاتری طراحی شده اند.

نکـات :

1- اندیکاتور مورد استفاده باید معتبر بوده و دارای تائید از مراجع ذیصلاح در مورد انطباق با ISO 11140 , ISO 11138  باشد.

2-انجام تست B&D به صورت هفتگی و ترجیحا در شروع کار روزانه در مورد اتو کلاوهای پری وکیوم جهت آزمایش نفوذ پذیری و کیفیت بخار باید صورت پذیرد.

3- استفاده از اندیکاتورهای بیولوژیک ( Spore test ) به صورت هفتگی و به تعداد متناسب با حجم اتو کلاو انجام می شود.

4- چنانچه قرار است مواد کاشتنی ( implants ) یا موارد و لوازم مورد استفاده در داخل عروق استریل گردند قبل از مصرف هر بار که در داخل دستگاه قرار می گیرد باید تست اسپور انجام شود.

5- در تمامی بسته های بزرگ اتو کلاو نیز بسته های مخصوص اعمال جراحی حساس ، از اندیکاتورها ی شیمیایی کلاس 6 استفاده شود تا بتوان تمام پارامترها با دقت بالا مانیتور کرد.

6- در تمامی بسته های کوچک اتو کلاوهای بخار از اندیکاتورهای شیمیایی کلاس 4 حساس به پارامتر های مربوطه استفاده شود.

7- اندیکاتورهای موجود در بسته پس از باز شدن در پرونده بیماران بایگانی شوند.

نگهداشت (  Maintenance)

جهت اطمینان از صحت عملکرد ، تضمین اثر بخشی ، کاهش هزینه تعمیرات ، کاهش زمان خواب دستگاه و جلوگیری از هزینه های غیر منتظره ناشی از خرا بیهای ناگهانی یک استریلایزر، داشتن یک برنامه نگهداشت منظم الزامی است . برنا مه نگهداشت شا مل موارد نظیر بررسی های روزمره ، برنامه های نگهداشت پیشگیرانه ، کا لیبرا سیون و 0000 می باشد که در ادامه به تفضیل آمده است .

 

برنامه نگهدا شت پیشگیرانه ( Preventive maintenance   schedules )

کارخانه سازنده استریلایزر و یا نماینده آن موظف است دستورالعمل های مربوط به مراقبت های روزانه و نگهداری پیشگیرانه تجهیزات را فراهم آورد. برنامه نگهداشت را می توان به دو سطح زیر تقسیم کرد :

- برنامه نگهداشت روزانه / هفتگی / ماهانه

این برنامه ها باید توسط اپراتور آموزش دیده و یا شخص مسئول و مطابق با دستور العمل ذکر شده در راهنمای کاربری صورت پذیرد. این برنامه ها شامل مواردی نظیر تمیز کردن سطح خارجی ، تمیز کردن محفظه داخلی ، طبقات ، قفسه ها و درزگیر ، تعویض فیلتر ، روغنکاری و00 می باشد

 

- برنامه نگهداشت سه ماهه / شش ماهه / سالانه

این برنامه ها باید بسته به میزان استفاده از استریلایزر در بازه های زما نی سه ماهه ، شش ماهه و یا سالانه ، توسط مهندسین آموزش دیده و مطابق دستور العمل کارخانه سازنده که در راهنمای سرویس آمده است صورت پذیرد.

در خصوص هند پیس ها توجه به توصیه های سازنده قبل / بعد و در برخی از موارد هم قبل و هم بعد از استریلیزاسیون می بایست آنها را روغنکاری نمود.

کالیبراسیون (  Calibration )

کالیبرا سیون استریلا یزر شامل بررسی پارامترهای مربوط به فرایند ترمودینامیکی و مقایسه آنها با مقادیر مرجع جهت اطمینان از صحت عملکرد دستگاه می باشد. کالیبرا سیون با ید علاوه بر هنگام نصب به صورت دوره ای و مطایق دستورالعمل های کارخانه سازنده صورت پذیرد. در صورت بروز خرابی ، تعویض قطعه و یا بد عمل کردن استریلا یزر کالیبراسیون مجدد باید انجام شو د . کلیه فعالیتهای کالیبراسیون باید به صورت مکتوب نگهداری شود.

ملاحظات پرسنل (  Personnel consideration )

از آنجا که یک استریلایزر می تواند هم برای بیمار و هم برای کاربر خطر ساز باشد ، فرآیند استریلیزاسیون باید توسط اشخاص آگاه به اساس استریلیزا سیون و مفاهیم کنترل عفونت صورت پذیرد . کاربر یک دستگاه اتو کلاو باید آموزش های لازم در ارتباط با تمیز کردن ، آماده سازی ، مراقبت ، ذخیره و نگهداری اقلام استریل شده را گذرانده و به کلیه دستور العمل های مربوط به کاربری و نگهداری دستگاه تسلط کامل داشته باشد.

 

منبع : دانشکده دندانپزشکی استان فارس





 مطالب به روز به سمت چپ سایت بخش آخرین مطالب مراجعه کنید)