کمپوست:Compost))
1-مقدمه وهدف:
استفاده از سموم و کودهای شیمیائی در مزارع، علیرغم بازدهی اولیه خوبی که دارند، عملاً در درازمدت اثرات سوئی برجا می گذارند. همچنین به دلیل علاقه زارعین به مصرف کودهای شیمیایی، استعمال کودهای آلی که جهت بهبود خصوصیات فیزیکی و شیمیائی و بیولوژیکی خاک الزامی می باشد، در اکثر موارد به فراموشی سپرده شده است و این امر سبب سفتی خاکهای زراعی گشته و نفوذپذیری آنها را کاهش می دهد. تداوم این روند سبب تخریب هرچه بیشتر ساختمان خاک، کاهش شدید در مقدار مواد آلی و نهایتاً افزایش وزن مخصوص خاکهای زراعی شده است. بنابراین بایستی فرهنگ استفاده از کودهای آلی به جای کودهای شیمیائی در بین کشاورزان رواج یابد.
2 - کمپوست چیست؟
کمپوست از کلمه لاتین Compositus به معنای مخلوط و یا مرکب اقتباس شده است و عبارت است از تجزیه بیولوژیکی موادآلی و تبدیل آن به هوموس قابل مصرف برای گیاهان توسط موجودات زنده نظیر حشرات ، کرم خاکی و میکروارگانیسم ها (باکتری ها و قارچ ها) . به عبارت دیگر مواد آلی نامتجانس بوسیله میکرو ارگانیزم های مختلف در حضور رطوبت و گرما، در محیط هوازی وشرایط کنترل شده تجزیه می شوند و حرارتی حدود 65 الی 75 درجه سانتی گراد تولید می نمایند. کمپوست تولیدی در این فرایند به اندازه کافی پایدار بوده و بدون آن که عوارض زیست محیطی در پی داشته باشد ،قابل انبار شدن و یا مصرف کردن است.
در حقیقت عمل کمپوست شدن یک شکل طبیعی از چرخه زندگی (زنجیره غذایی) است که دائما در طبیعت رخ می دهد.کمپوست:Compost))
1-مقدمه وهدف:
استفاده از سموم و کودهای شیمیائی در مزارع، علیرغم بازدهی اولیه خوبی که دارند، عملاً در درازمدت اثرات سوئی برجا می گذارند. همچنین به دلیل علاقه زارعین به مصرف کودهای شیمیایی، استعمال کودهای آلی که جهت بهبود خصوصیات فیزیکی و شیمیائی و بیولوژیکی خاک الزامی می باشد، در اکثر موارد به فراموشی سپرده شده است و این امر سبب سفتی خاکهای زراعی گشته و نفوذپذیری آنها را کاهش می دهد. تداوم این روند سبب تخریب هرچه بیشتر ساختمان خاک، کاهش شدید در مقدار مواد آلی و نهایتاً افزایش وزن مخصوص خاکهای زراعی شده است. بنابراین بایستی فرهنگ استفاده از کودهای آلی به جای کودهای شیمیائی در بین کشاورزان رواج یابد.
2 - کمپوست چیست؟
کمپوست از کلمه لاتین Compositus به معنای مخلوط و یا مرکب اقتباس شده است و عبارت است از تجزیه بیولوژیکی موادآلی و تبدیل آن به هوموس قابل مصرف برای گیاهان توسط موجودات زنده نظیر حشرات ، کرم خاکی و میکروارگانیسم ها (باکتری ها و قارچ ها) . به عبارت دیگر مواد آلی نامتجانس بوسیله میکرو ارگانیزم های مختلف در حضور رطوبت و گرما، در محیط هوازی وشرایط کنترل شده تجزیه می شوند و حرارتی حدود 65 الی 75 درجه سانتی گراد تولید می نمایند. کمپوست تولیدی در این فرایند به اندازه کافی پایدار بوده و بدون آن که عوارض زیست محیطی در پی داشته باشد ،قابل انبار شدن و یا مصرف کردن است.
در حقیقت عمل کمپوست شدن یک شکل طبیعی از چرخه زندگی (زنجیره غذایی) است که دائما در طبیعت رخ می دهد.
3-هدف از تولید کمپوست:
با استفاده از کمپوست، خاک ترد وپوک شده و منافذ عبوری بسیاری در آن ایجاد می شود و سبب میگردد که اکسیژن براحتی توسط ریشه گیاه جذب شده و نفوذپذیری خاک افزایش یابد.
همچنین کمپوست دارای قابلیت نگهداری آب زیادی بوده و با ممانعت ازایجاد شرایط خشک، نیاز آبی گیاه را کاهش داده و خاک اطراف ریشه گیاه را همواره مرطوب نگاه میدارد.استفاده از کمپوست ، سبب افزایش میزان مواد آلی خاک می شود، چون غنی از ترکیبات هوموسی است. تبادلات اکسیژن، آب و مواد مغذی مورد استفاده ریشه گیاه توسط کمپوست ارتقاء می یابد. همچنین میزان ظرفیت تبادل کانیونی خاک بهبود پیدا می کند و در نهایت کاتیونها در اختیار ریشه گیاهان قرار گرفته و عناصر ماکرو و میکرو درون خاک افزایش می یابد.
4-- ویژگیها وتبعات مصرف کمپوست:
احداث کارخانجات کمپوست و استفاده از محصول آن می تواند تبعات مفیدی را در پی داشته باشد. به عنوان نمونه به موارد ذیل می توان اشاره نمود:
-کاهش آلودگی محیط زیست (زمین، آب و هوا)
در اکثر قریب به اتفاق شهرهای ایران، عملیات دفن زباله به صورت غیربهداشتی و با در نظر نگرفتن اصول حفاظتی اولیه صورت می گیرد، که اثرات نامطلوب دراز مدت و کوتاه مدتی در پی دارند. مثلا نشت شیرابه های زباله دفن شده در لندفیل، منجر به آلوده شدن آبهای زیرزمینی منطقه که مصارف آشامیدنی نیز دارند، می شوند.
مشکل دیگر دفن های غیر بهداشتی و غیر اصولی، خارج شدن زمین از کاربری های اقتصادی به مدت زمان طولانی است. زیرا زمین سالها در اشغال زباله باقی می ماند خصوصا اینکه بسیاری از مواد دفن شده، فساد ناپذیر نبوده و به صورت اولیه خود در زمین باقی می مانند (از جمله مواد پلیمری و ... ) از این رو در مناطقی که زمین از ارزش اقتصادی بالائی برخوردار است و یا کمبود زمین وجود دارد (مانند شهرهای شمالی کشور)، کمپوست میتواند به عنوان یک راه حل مناسب مورد توجه قرار گیرد.
مسئله تغذیه دامها و طیور از زباله های تخلیه شده در محل دفن نیز یکی دیگر از مشکلات اساسی است که موجب بروز و شیوع بیماریهای عفونی می گردد .
-کاهش حجم زباله
در حدود 70 درصد کل زباله های ایران را بقایای مواد غذایی و محصولات کشاورزی تشکیل می دهند و کمپوست کردن آن ، باعث کاهش 75درصد از مقدار مواد زائد جامد شهری (MSW) می شود .
-جلوگیری از فرسایش خاک
یکی از مشخصات خاک دراکثر نقاط کشور ایران (خصوصا" مناطق مرکزی) عدم پایداری آن است. در این نوع زمینها، قشر رویی خاک، یعنی قشر غنی از مواد آلی، براثر اکسیداسیون تجزیه شده و از بین می رود.
خاک با از دست دادن مواد آلی خود (هوموس)، خاصیت چسبندگی اش را از دست داده و تحت اثر وزش باد، شروع به فرسایش می کند. ذرات ریز خاک توسط باد پراکنده شده و پس از بارندگی به حرکت در می آیند و به این ترتیب تمام مواد مغذی محلول در آب شسته شده، از بین می رود. به این پدیده فرسایش گفته می شود. کمپوست ترکیبی است که هوموس خاک را احیاء نموده و از فرسایش بی رویه خاک جلوگیری می کند.
- قابلیت نگهداری آب در زمین
یکی دیگر از مشخصه های زمین مزروعی، قدرت نگهداری آب مورد نیاز گیاه در خاک می باشد، خصوصا" خاکهای رسی که در معرض شرایط جوی فصول خشک قرار می گیرند. امروزه از ترکیبات مختلفی جهت بهبود این مشخصه استفاده می شود مثلا" ورمیکولیت، پرلیت و ...
اما از لحاظ اقتصادی مناسب ترین و بهترین ماده در این مورد، کود کمپوست است که علاوه بر توانایی مذکور ارزش غذایی مناسبی نیز برای خاک دارد.
-متخلخل نمودن خاک
کمپوست حجم خلل و فرج خاکها را افزایش داده و ساختمان آنها را اصلاح می کند. از عوارض ناخواسته کاربرد انواع کودهای شیمیایی سخت و محکم شدن خاکهای کشاورزی است. با بکاربردن کود کمپوست ،به خاطر داشتن مواد آلی وهوموس این مشکل نیز برطرف میشود. دراین صورت توسعه ریشه گیاه به راحتی امکان پذیر است.
-بهبود ساختارفیزیکی خاک
وقتی کمپوست به خاک های رسی اضافه می شود باعث سبک شدن این خاک ها و زمانی که به خاک های شنی اضافه شود باعث نگهداری بهتر آب در آن می شود.
- کود آلی مناسب
کمپوست حاصل از زباله های خانگی حاوی مقادیر متنابهی از عناصر معدنی است که تعدادی از آنها
برای رشد گیاهان ضروری است. از جمله بور، روی، مس، منگنز، مولیبدن، کبالت و همچنین سایر عناصر عمده مانند نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و سدیم.در ضمن کمپوست با متعادل کردن PH باعث سهولت جذب این عناصر می شود.