اهمیت ازن (اکسیژن فعال) در ضد عفونی آب و مواد غذایی
ضدعفونی آب و مواد غذایی از اهمیت بسار ویژه ایی برخوردار می باشد ، مخصوصاً که تولید سالم و بی خطر بودن آن نیز مطرح باشد . پاتوژن های غذایی مانند باکتری اشریشیا کولای ، ضدعفونی مواد غذایی و آشامیدنی با مسائل بسیاری مواجه می باشد خاصا وقتی مسئله تولید سالم و بی خطر مطرح می گردد. پاتوژن های غذایی مانند باکتری E.coli ، سالمونلا ، لیستریا مونوسیتوژنز ، کلوستریدیوم بوتولینوم، سال ها ست که به یک نگرانی رو به رشد بدل شده اند . نگرانی کارشناسان آلودگی های فاسد کننده ایی هستند که باعث میلیون ها دلار هزینه از بابت از بین رفتن محصولات و همچنین کوتاه شده عمر مواد غذایی می باشد . این مشکل بیشتر در صنایعی از جمله صنایع گوشت ، غذاهای دریایی ، صنعت مرغداری ، مواد غذایی کنسروجات ، صنعت لبنیات ، صنعت شیلات ، صنایع بسته بندی و صنایعی که در خصوص مواد غذایی به گونه ایی فعالیت دارند ، وجود دارد .
جالب است بدانید USDA تخمین زده است هزینه هایی که از بابت آلودگی های غذا باعث بیماری ها می گردد ، 5,5 میلیارد دلار به 22 میلیارد دلار در سال رسیده است . البته این هزینه ها جدا از میلیارد ها دلار مبالغی است که از بابت فاسد شدن و دور ریختن محصولات خراب می باشد و این موضوع ضدعفونی و کنترل میکروبیولوژیکی در تمام حوزه ها صنایع غذایی را ملزم می کند .
ضدعفونی و روند کنونی کنترل:
امروزه از کلرین جهت ضدعفونی و پاکسازی استفاده می شود و می تواند با توجه به ماهیت آلودگی از غلظت های مناسب و موثر استفاده نمود . با این وجود اثر بخشی این روش در مقایسه با روش ازن بسیار کمتر می باشد .خاصیت اکسیداسیون طبیعی ازن و اینکه پس از پاکسازی هیچ گونه باقی مانده شیمایی از خود به جای نمی گذارد توانسته به عنوان روشی امن جایگزین بسیار بهتری نسبت به روش کلرین گردد . با توجه به اینکه کلرین خود نیز باعث تولید باقی مانده های سمی مانند کلروفرم و تتراکلرید کربن ، کلرومتان و Tri-halomethanes (THMs) می گردد اهمیت روش ازن را بهتر هویدا می کند . بطوریکه THMs (کانینگهام و لارنس، ۱۹۷۷) بعنوان مواد سرطان زا در گسترش سرطان کلیه ، مثانه و روده بزرگ نقش بسیار زیادی داشته اند و ضدعفونی منطقی آن بسیار مهم می باشد .
”از آنجائیکه در صنعت مواد غذایی فرآیند تولید سریع و تازه هر روزه در حال رشد می باشد ، توانسته آمار فروشی بالغ بر 76 میلیارد دلار را در سال 1999 در کشور آمریکا از خود نشان دهد و همین دلیل شیوع پاتوژن های غذایی در این صنعت نیز افزایش چشمگیری داشته و از ۴% در ۱۹۷۰ به بیش از ۱۰% درسال در 1999 افزایش یافته است( CDC 2005 ) .
البته ازن به عنوان یک ضدعفونی کننده موفق توسط FDA در سال 2001 مورد تایید قرار گرفت و شواهد بسیار زیادی بر عملکرد موثر آن ارائه شده است .
طی تحقیقات انجام شده توسط کیم و همکاران ( 1999 ) نشان داد که کهضدعفونی و شستشوی کاهو با ازن تنها با مقدار ۱٫۳ پی پی ام در ۵ دقیقه، بیش از ۹۹٫۹ درصد باکتری های سایکروتروفیک (psychrotrophic ) و ” مسوفیلیک ” (mesophillic: میکروارگانیزم های که در دمای ۲۰تا ۴۵ رشد می نمایند را کاهش می دهد .
جالب اینکه FDA بهره وری از ضدعفوی با ” ازن ” را بعنوان ضد عفونی کننده سطوح در تماس با مواد غذایی و همچنین برای استفاده مستقیم در تولید مواد غذایی مورد تایید قرار داد . بطوریکه تا آن زمان به طور وسیعی در صنایع غذایی از ماده کلرین استفاده می گردید و از معایب آن باقی مانده ماده شیمیایی مبتی بر هلوژن ها ایجاد می شد که خود یک خورنده فولاد ضد زنگ و دیگر فلزات استفاده در تجهیزات مواد غذایی محسوب می شد . و بطور قابل توجهی برای سلامتی کارگران نیز مضر می باشد ، چراکه وقتی ضدعفونی کلرین با آمونیاک یا اسید های چرب حتی در مقادیر کم مخلوط گردد می تواند تشکیل یک گاز سمی خطرناک دهد.
در صورتیکه ازن یک ماده بسیار طبیعی می باشد که این روش را خداوند از بدو خلقت برای کنترل بی نظیر جهان طراحی و مهندسی نموده است و توانسته در معیار ها و راهکارهای متفاوت در صنایع بسیار کارساز عمل نماید . بزور نمونه در صنعت آرد سازی توانسته بدون اینکه دست به ارزش غذایی و ماهیت طبیعی آن بزند باعث تمیزی و پاکسازی دانه های گندک در کارخانه های آرد گردد . یک تحقیق مطالعاتی در کارخانه آرد هاروست در هورن از ایالات اوهایو به خوبی نشان داد این روش در مقایسه با روش های دیگر و مرسوم 75 تا 80 درصد در کاهش باکتری های مخرب عملکرد مناسیب داشته باشد ( Zdrojewski ) ( 2001 ) .
بطوریکه این خاصیت بسیار عالی ازن نیز در کنار FDA توسط محیط زیست آمریکا ( EPA ) تائید و ثبت گردد . و اینکه در FDA به روشنی مطرح گردیده است که ازن ماده ای است که می تواند سطوح مختلف میکروارگانیزم ها را از جمله ای کولی و کریپتوسپریدیو (Cryptosporidium ) را در آب کاهش دهد .
به همین منظور بهتر است در کشور از این ماده حیاتی بی نظیر در صنایع مختلف و حوزهای کاربردی دیگر به نحو بسیار خوبی استفاده نمود و شرایط را برای گسترش هر په بیشتر آن فرآهم نمود .
***
همچنین برای مطالعه مقالات بیشتر در خصوص کاربرد های ازن یا اکسیژن فعال در حوزه های مختلف بر روی هریک از دسته های مورد نظر زیر کلیک نمائید.
کاربردهای ازن در مصارف خانگی و عمومی
کاربردهای ازن در حوزه های درمانی و پزشکی
***
و همچنین برای مطالعه مقالات بیشتر در حوزه های مختلف در سایت ازن سنتر اینجا کلیک نمائید
گردآوری و تنظیم :
وحید میرزاآقایی ( محقق و پژوهشگر ازن )
منبع :
جهت اطلاع از مطالب به روز سایت به کانالهای ما در شبکه های اجتماعی بپیوندید.
(جهت دسترسی به مطالب به روز به سمت چپ سایت بخش آخرین مطالب مراجعه کنید)