سایت بهداشت محیط ایران

سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط
سایت بهداشت محیط ایران

سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط

مدیریت یکپارچه آب شهری

مدیریت یکپارچه آب شهری

مفهوم مدیریت یکپارچه آب شهری

روابط درون بخشی و فرابخشی در مدیریت آب شهری

بخش های مختلف چرخه آب شهری به طور پیچیده ای با یکدیگر در ارتباط می باشند. این چرخه از سه بخش کلی مطابق شکل ۱ تشکیل شده است. مدیریت ضعیف در یک بخش می تواند مدیریت در سایر بخش ها را تحت تاثیر قرار دهد و بالعکس. روابط موجود بین بخشی در داخل چرخه آب بی شمار است و همین امر سبب شده برنامه ریزی یکپارچه برای مسائل آبی دشوار گردد. همچنین بایستی توجه شود که پیچیدگی های موجود تنها به دلیل ارتباط تنگاتنگ بین اجزای زیرساخت های فیزیکی نیست، بلکه ضرورت راه اندازی نهادها به منظور غلبه بر چالش های متفاوت و برای بهبود یکپارچگی نیز به خودی خود پیچیدگی موضوع را افزایش می دهد. چرخه آب شهری، به طور مستقیم و غیرمستقیم، با دیگر بخش های شهری همچون مسکن و شهرسازی، انرژی، حمل و نقل و … در ارتباط می باشد. بنابراین داشتن رویکرد یکپارچه در مدیریت آب شهری مستلزم همکاری همه جانبه بین سازمان ها و گرودارانی است که به نحوی مسئولیت مدیریت بخش های مختلف شهری را عهده دار می باشند و حتی نیازمند سامانه مدیریت یکپارچه آب شهری است.

مدیریت یکپارچه آب شهری

شکل ۱- اندرکنش بخش های مختلف چرخه آب شهری

چارچوب مدیریت یکپارچه آب شهری

سیاست گذاری و برنامه ریزی ها در رویکرد مدیریت یکپارچه آب شهری، بر اساس نگرش جامع صورت می پذیرد.

رویکرد مدیریت یکپارچه آب شهری، نیازمند برنامه ریزی و سیاست گذاری برای تمامی اجزای چرخه آب شهری و خدمات مربوط به آنها به موازات یکدیگر می باشد. این خدمات در اندرکنش با یکدیگر قرار داشته و نیازمند سطح بالایی از یکپارچگی چه در تصمیم گیری ها و چه در اقدامات می باشند. از سوی دیگر، ساختارهای درون سازمانی و بین سازمانی هم آهنگ و همسو نیز بستر مناسبی جهت رسیدن به اهداف مدیریت یکپارچه آب شهری را فراهم می آورد.

رویکردهای مدیریت آب شهری

وضعیت در حال تغییر شهرها، سامانه های آبی را با چالش های زیادی روبه رو کرده است. شهرها با فشارهای زیادی از جمله افزایش جمعیت، رشد اقتصاد و صنعت، تغییر اقلیم و … روبه رو هستند که این امر چالش های جدیدی را وارد سامانه های آب شهری کرده است. در رویکردهای مرسوم مدیریت سامانه های آب شهری، اغلب بخش های طراحی، ساخت و اجرا به صورت منفرد متصور می شوند. پیامد اقدامات در حوزه های مختلف مدیریت شهری بر حوزه آب شهری و بالعکس لحاظ نمی گردد. اندرکنش بخش های مختلف چرخه آب شهری که شامل سامانه های تامین آب، سامانه های جمع آوری رواناب و سامانه های جمع آوری فاضلاب می باشد عموما مورد توجه قرار نمی گیرند.همچنین برنامه های راهبردی و بلند مدت کمتر ملاحظه شده و در مقابل برنامه های کوتاه مدت به منظور حل مسائل، ان هم بدون توجه به اثرات بلند مدت آنها بر کل سامانه، انتخاب می گردند. در نتیجه، رویکردهای مرسوم در مدیریت آب شهری عمدتا با چالش بخشی نگری، سندرم مدیریت کوتاه مدت و فقدان جامعه نگری روبه رو هستند.

در مقابل رویکردهای مرسوم، رویکرد مدیریت یکپارچه آب شهری (IUWM) بر این درک استوار است که مشکلات وقوع یافته در یک بخش از سامانه می تواند نتیجه مدیریت نامطلوب در بخشی دیگر باشد و یا بالعکس هم افزایی میان بخش های مختلف می تواند رافع برخی مشکلات باشد. در این رویکرد تمام جنبه های چرخه آب شهری به عنوان یک سامانه واحد در نظر گرفته می شود و تماما نهادهای مرتبط نیز به منظور دستیابی به یکپارچگی در امور، مشارکت داده می شوند. در این رویکرد اولویت، بهره گیری از فناوری های خلاقانه در راستای اتخاذ تصمیمات انعطاف پذیر می باشد که ارزیابی آنها بر پایه یک نگرش جامع به چرخه آب شهری صورت خواهد گرفت. در نهایت می توان بیان داشت مهمترین هدف به کارگیری این رویکرد دستیابی به توسعه پایدار در طولانی مدت می باشد. دستیابی به پایداری در مدیریت آب شهری، با لحاظ نمودن سه مولفه اساسی شامل ملاحظات اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی و همچنین با لحاظ نمودن پیامدهای زمانی و مکانی در اقدامات امکان پذیر خواهد بود.
مدیریت یکپارچه آب شهری

شکل ۲- چارچوب مدیریت یکپارچه آب شهری

بستر پیاده سازی مدیریت یکپارچه آب شهری

تصمیم گیری ها در حوزه مدیریت شهری بایستی در راستای اهداف کلان مدیریت منابع آب حوضه آبریز باشد. به منظور پیاده سازی رویکرد یکپارچه، بایستی بستر لازم فراهم شود به همین منظور بایستی مولفه های نهادی و سازمانی که نقش اصلی دارند شناسایی گردند. در واقع برای پیاده سازی این رویکرد بایستی نحوه اندرکنش این مولفه ها با یکدیگر در نظر گرفته شود. نکته حائز اهمیت این است که رویکرد یکپارچه بایستی در سطوح کلان برنامه ریزی ها لحاظ گردد.

مدیریت یکپارچه آب شهری

شکل ۳- بستر پیاده سازی مدیریت یکپارچه آب شهری

تصمیم سازی در مدیریت یکپارچه آب شهری

لازمه داشتن رویکرد یکپارچه این است که تمامی بخش هایی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم با مدیریت آب شهری در ارتباط هستند در تصمیم گیری ها مدنظر قرار داده شوند. این بخش ها نه تنها مولفه های چرخه آب شهری را شامل می شوند، بلکه شامل قسمت های مختلف مدیریت شهری همچون شهرداری، گردشگری، انرژی، حمل و نقل عمومی، بهداشت و … می باشند. به طور کلی پیاده ازی رویکرد یکپارچه در تصمیم گیری ها، مستلزم توجه به سه اصل اساسی می باشد.

جامع نگری

تمامی اندرکنش های درون بخش آب و روابط برون بخش مدیریت آب با سایر بخش های مدیریت شهری، بایستی در تصمیم گیری ها مدنظر قرار داده شوند.

انعطاف پذیری

انعطاف پذیر بودن یک تصمیم گیری به این معنی است که اقدامات حاصل از آن تصمیم گیری در بربر شرایط عدم قطعیت در آینده آسیب پذیری کمتری دارند.

مشارکت گروداران

گروداران به عنوان زیرساخت های اجتماعی مدیریت آب شهری از درجه اهمیت یکسان با زیرساخت های فیزیکی برخوردار هستند و بایستی در کلیه تصمیم گیری ها مشارکت داه شوند.















جهت اطلاع از مطالب به روز سایت به کانالهای ما در شبکه های اجتماعی بپیوندید.



   

(جهت دسترسی به مطالب به روز به سمت چپ سایت بخش آخرین مطالب مراجعه کنید)