تصفیه خانه شماره یک جلالیه
این تصفیه خانه از قدیمی ترین تصفیه خانه های ایران واقع در ضلع جنوب شرقی تقاطع خیابان دکتر فاطمی و خیابان حجاب می باشد.مطالعه و عملیات اجرائی آن از اواخر دهه ی 1320 شروع و در نیمه دوم سال1334 هجری شمسی به بهره برداری رسید.منبع تامین آب این تصفیه خانه از کرج ایستگاه آبگیر بیلقان انجام می شود. آب خام پس از حذف شن و ماسه و شاخه های بزرگ و انجام کلر زنی مقدماتی در آبگیر توسط دو خط لوله فولادی به قطر 40 اینچ(1000 میلی متر) و به طول 40 کیلومتر به صورت ثقلی به تصفیه خانه انتقال می یابد.ظرفیت اسمی این تصفیه خانه 7/2متر مکعب بر ثانیه و حداکثر ظرفیت بهره برداری آن 3 متر مکعب بر ثانیه است.از 6 زلال ساز اکسیلاتور ترکیبی با ظرفیت 1600 متر مکعب در این تصفیه خانه استفاده می شود.نوع صافی مورد استفاده صافی تند ثقلی از نوع آکازور N می باشد.در این تصفیه خانه 40 واحد صافی در ابعاد 8/4 ×10 متر مربع و با ظرفیت 240 تا 270 متر مکعب در ساعت موجود می باشد. ماده منعقد کننده مصرفی که میزان و غلظت آن از آزمایش جار دست می آید کلرورفریک و کمک منعقد کننده مصرفی شیر آهک است.علاوه بر تاثیر در انعقاد در تنظیم pH و حتی در گند زدایی هم موثر است. برای گندزدایی آب نیز از کلر خالص استفاده می شود.
آبی که پیش کلر زنی روی آن صورت گرفته وارد تصفیه خانه می شود، در ابتدا وارد حوضچه آب خام می شود. حذف مواد شناور و درشت آب به وسیله آشغالگیر توری شکل (Micro strainer) با ابعاد 45×45 میلی متر انجام می گیرد.سپس دبی آب خام را توسط دبی سنج دیجیتالی اندازه می گیرند البته دستگاه دبی سنج سنتی نیز وجود دارد ولی عملا کاربردی ندارند.در ادامه مسیر شیر آهک به صورت دستی به آب اضافه می شود و بعد آب وارد کانالی می شود که منتهی به 6 اکسیلاتور این تصفیه خانه است.در ابتدای کانال یک پارشال فلوم وجود دارد که باعث هوادهی می شود . قبل از ورود به اکسیلاتور در دو مرحله کلوروفریک با غلظت تعیین شده اضافه می گردد.آب وارد اکسیلاتور شده پس از انعقاد و لخته سازی و زلال سازی نسبی آب وارد صافی های شنی می شود.در حقیقت حذف نهایی آلاینده ها در این صافی ها صورت می گیرد و بعد از هر دوره بهره برداری ، صافی توسط هوا و آب به صورت معکوس
(Back wash) شستشو گردیده پساب حاصل از شستشو پس از زمان ماند مناسب در حوضچه های تغلیظ به ورودی کانال آب خام انتقال می یابد. آبی که کاملا زلال شده پس از هوادهی به سمت مخزن ذخیره می رود البته قبل از آن کلر باقیمانده آب را اندازه گیری می کنند اگر کمتر از ppm 1-8/0باشد به کلرزنی نهایی نیاز داریم تا کلر باقیمانده به این حد برسد.آب زلال و سالم در مخزنی به گنجایش 3000 متر مکعب که در زیر محوطه سر ریز و ساختمان صافی ها قرار دارد ، جمع آوری شده و از آنجا به مخازن 1و2با پمپاژ و به مخازن 3و4و5 بطور ثقلی انتقال می یابد.
اکسیلاتور: در لغت به معنای شتاب دهنده است. در اکسیلاتور قسمت اختلاط و انعقاد بوسیله ناحیه ته نشینی احاطه گردیده است . ولی نواحی سه گانه از بالا و پائین حوض به هم مربوط هستند . قسمتی از لجن های
ته نشینی در اثر چرخش آب که ناشی از حرکت هم زن است به ناحیه ی اختلاط و انعقاد راه یافته و در فعل و انفعالات مربوط به فلوکولاسیون شرکت می نماید . بار سطحی این حوض ها برای تصفیه ی معمولی عموماً از 2 متر در ساعت تجاوز نمی کند . غلظت لجن در گردش حوض به حدود 5 گرم در لیتر می رسد.
و غلظت لجن خروجی از نظر مواد جامد 1تا 2 در صد است . قطر قسمت اختلاط ثانویه 15 تا 20 درصد قطر اصلی حوض و سطح آن 4 تا 5 درصد سطح کل آن می باشد . کارکرد این گونه حوض های ته نشینی برای آب هایی با قلیائیت و کدورت کم خوب گزارش نگردیده به علاوه کار واحد تصفیه از حساسیت زیادی برخوردار است و اگر غلظت مواد معلق آب خام از حدود معینی تجاوز کند حوض ته نشینی قادر به جدا ساختن این مواد از آب نخواهد بود .
در مورد مشخصات زلال سازهای اکسیلاتور این تصفیه خانه داریم:
قطر قاعده بزرگ مخروط ناقص بزرگ m5/23
قطر قاعده کوچک مخروط ناقص بزرگ m 6/14
قطر قاعده بزرگ مخروط ناقص کوچک m2/15
قطر قاعده کوچک مخروط ناقص کوچک m 9/7
ارتفاع کل m 34/6
و زمان ماند در حداکثر ظرفیت 1 ساعت می باشد.
قسمتهای اداری این تصفیه خانه عبارتند از : اداره بهره برداری ،اداره تعمیرات و مونتاژ،بخش تحقیقات و توسعه وآزمایشگاه. اهم وظایف آنها به ترتیب زیر است.
اداره بهره برداری :
1-تنظیم دستگاهها مطابق با دستور العمل های مدرن و بر اساس کیفیت و کمیت آب خام ورودی
2-کنترل پیوسته ی تاسیسات
3-جمع آوری اطلاعات
4-جمع بندی و نتیجه گیری نهایی از اطلاعات
5-تطبیق فرایند با توجه به کیفیت آب خام ورودی
6-کنترل کیفیت آب در مراحل مختلف فرایند
7-برنامه ریزی عملیات روزمره
اداره تعمیرات و مونتاژ:
1- بازبینی دوره ای ،سرویس،آماده سازی کلیه تجهیزات و تاسیسات به منظور اطمینان از عملکرد صحیح آنها
2- انجام هر گونه تعمیرات فنی شامل نصب و مونتاژ جهت بهبود وضعیت
بخش تحقیقات و توسعه:
1- اطلاع از دستاوردهای جدید تصفیه آب و ارتقا ساختارها
2- ارتباط با مراکز علمی و جمع آوری اطلاعات مرتبط با تصفیه آب
3- انتقال موضوعات جدید به واحدهای عملیاتی تصفیه خانه
آزمایشگاه:
1- آزمایشگاه باکتریو لوژی آب
2- آزمایش بیولوژی آب
3- آزمایش بررسی آلودگی منابع آب (آلاینده های کمیاب)
4- آزمایش شیمی ،فیزیک آب pH 8/7-3/7 کدورت آب خروجی NTU 971/0