مقررات بهداشتی محیط ساختمانها و اماکن عمومی
مقررات بهداشتی آبدارخانه ها :
کارکنان
آبدارخانه موظفند کارت بهداشتی معتبر داشته باشند .
کارکنان
آبدارخانه باید ملبس به روپوش با رنگ روشن بوده و بهداشت فردی را کاملا” رعایت نمایند .
هر
یک از کارکنان آبدارخانه باید حوله و صابون اختصاصی داشته باشند
.
وجود
کمد لباس برای هر یک از کارکنان آبدارخانه الزامی است .
استعمال
دخانیات در آبدارخانه ممنوع می باشد
.
وجود
جعبه کمکهای اولیه با
تمام
وسایل و لوازم مروبطه در آبداخانه الزامی می باشد .
وجود
کپسول اطفا حریق
و
ارائه آموزش کافی برای پرسنل مربوط جهت استفاده از آن در آبدارخانه الزامی است .
سیستم
فاضلاب بایستی بهداشتی باشد
.
کف
آبدارخانه بدون فرو رفتگی و دارای شیب مناسب باشند
.
در
و پنجره ها سالم و مجهز به توری سیمی ضد زنگ باشد .
سقفها
بدون شکاف و تمیز باشد
.
شیرهای
برداشت آب باید سالم و بدون نقص باشد .
ساختمان
دیوار از جنس مقاوم ، قابل نظافت به رنگ روشن و بدون شکاف و ترک باشد
.
قفسه
نگهداری ظروف باید تمیز و قابل نظافت بوده و فاصله کف آن از زمین حداقل ۲۰ سانتیمتر باشد .
سیستم
روشنایی کافی و بدون نقص باشد
.
آبدارخانه بایستی دارای تهویه مناسب و کافی باشد .
سرویسهای بهداشتی:
تهویه باید به نحوی صورت گیرد که همیشه هوای داخل توالت و دستشویی سالم و عاری از بو باشد .
دارای
نور و روشنایی کافی و بدون
نقص باشد .
کف
باید بدون فرو رفتگی ، شکاف و دارای شیب مناسب و همواره تمیز و پاکیزه باشد .
سقف
بدون شکاف و تمیز باشد
.
ساختمان دیوار از جنس مقاوم قابل شستشو و تمیز باشد .
در
و پنجره ها سالم و مجهز به
توری
سیمی باشد .
سیستم
فاضلاب سالم و بهداشتی باشد ( عدم گرفتگی لوله ، عدم نشت فاضلاب از لوله ها و عدم پوسیدگی لوله های فاضلاب )
شیرهای
برداشت آب و شیلنگ مربوطه سالم
و بدون نقص باشد .
دستشویی
می بایست مجهز به ظرف مخصوص
محتوی
صابون مایع باشد .
استفاده
از توالت و دستشویی های صاف و صیقلی از جنس مناسب که همواره تمیز باشد الزامی است .
انجام
منظم ضدعفونی سرویسها ضروری می باشد .
پرده
محافظ ورودی در دستشویی های خواهران بایستی مرغوب و تمیز باشد .
توالت
باید مجهز به سیقون و دارای شتر گلو باشد .
توالت
باید دارای سطح
زباله
درپوش دار ، قابل شستشو ، تمیز و مجهز به کیسه زباله باشد .
جمع آوری زباله در سطح دانشگاه :
سطلهای
زباله دارای درپوش ، قابل شستشو و تمیز باشد .
سطلهای
زباله مجهز به کیسه زباله باشد.
حمل
کیسه زباله تا انبار موقت جمع آوری زباله بایستی بنحو مناسب و به دور از ریخت و پاش صورت گیرد .
انبار
موقت جمع آوری زباله
مناسب باشد .
زباله
ها روزانه از محل تولید و انبار موقت زباله جمع آوری و از محیط دانشگاه خارج شود .
انبار
موقت جمع آوری زباله روزانه نظافت و ضدعفونی شود
.
کارگر
نظافتچی به هنگام نظافت انبار موقت زباله و جمع آوری زباله بایستی دارای وسایل ایمنی ( ماسک و دستکش … ) باشد .
زباله
ها حتی الامکان در مبدا
باید تفکیک گردد ( زباله خشک شامل کاغذ ، نان خشک ، پلاستیک و …. ) از زباله تر جا شوند
شرایط
بهداشتی سایر مکانها
( نمازخانه
، آمفی تئاتر
، کتابخانه ، کلاس ، آزمایشگاه و …. )
تهویه
مناسب و نور کافی باشد ( هود آزمایشگاه و دستگاه تهویه سالم باشد ) .
کلید
و پریز و کلیه وسایل برقی از ایمنی کامل برخوردار باشند .
پنجره
ها جهت جلوگیری از ورود حشرات مجهز به توری سیمی ضد زنگ باشد
.
رنگ
آمیزی دیوارها مناسب باشد
.
موکت
یا کف پوش مناسب و
تمیز
باشد .
میز
و صندلی در آزمایشگاه و کلاسها مناسب باشد .
مهر
نماز سالم ، تمیز و در محل مخصوص قرار گیرد . پرده نمازخانه سالم و تمیز باشد .
آزمایشگاهها
بایستی دارای ایمنی کامل از قبیل وجود کپسول اطفا حریق ، دوش آب و مجهز به جعبه
کمکهای اولیه باشد .
کلیه
شیرهای گاز و وسایل مربوطه سالم بوده و از ایمنی کافی برخوردار باشد .
در
موارد کار با دستگاهها و مواد پرتوزا مقررات ابلاغ شده از طرف سازمان انرژی اتمی رعایت گردد.
جهت
استفاده از وسایل
اطفا
حریق و جعبه کمکهای اولیه پرسنل مربوطه باید آموزش لازم را ببینند .
تمام مکانهای فوق می بایست دارای سطل زباله درپوشدار ،
قابل شستشو و تمیز و مجهز به کیسه زباله باشند
.
مقررات بهداشتی غذاخوریها و بوفه ها
بهداشت فردی
:
کلیه
کارگران موظفند
کارت
بهداشت معتبر در محل کار خود داشته باشند .
سرپرستان
موظفند که قبل از
استخدام
اشخاص کارت بهداشت آنان را مطالبه و در محل کار نگهداری نمایند .
کارگران
موظفند اصول بهداشت فردی را کاملا” رعایت نموده و به دستورهایی که توسط کارشناس بهداشت داده می شود عمل نمایند.
کارگران
رستوران باید ملبس
به
کلاه ، دستکش ، روپوش وکفش مناسب و کاملا” تمیز و بهداشتی باشند .
متصدیان موظفند جایگاه مناسبی جهت قراردادن لباس کارگران
خود تهیه نمایند .
هر
کارگر موظف به داشتن صابون
و حوله تمیز اختصاصی می باشد
.
کارگرانی
که به نحوی از
انحا
با طبخ و توزیع مواد غذایی سر و کار دارند در حین کار حق دریافت بهای کالای فروخته شده را شخصا” از دانشجو نخواهند داشت .
برای
کارگران می بایست حمام ،
دستشویی
، توالت مجزا و مناسب از نظر کیفی و کمی وجود داشته باشد .
بهداشت محیط :
کف
باید از جنس قابل شستشو – صاف – و بدون فرو رفتگی و دارای شیب مناسب باشد .
دیوارهای
ساختمان با رنگ مناسب ، بدون شکاف و قابل شستشو ( تا ارتفاع مناسب بر حسب نوع کار ) باشد .
سقفها
باید مسطح بدون ترک خوردگی ،
شکاف و همیشه تمیز باشد
.
درها
و پنجره ها طوری تعبیه شوند
که
بتوانند از ورود حشرات جلوگیری نمایند
و مجهز به توری سیمی ضد زنگ
باشند .
آب
مصرفی تمیز و مورد تایید مقامات بهداشتی باشد .
لوله
کشی آب گرم
و سرد
در مجتمع غذاخوری و آب گرم در طول مدت انجام کار وجود داشته باشد .
سیستم فاضلاب بهداشتی باشد ( کف شور مناسب ، شیب کافی ،
درپوش و … )
وجود
کپسول اطفاء
حریق و
جعبه کمکهای اولیه و ارائه آموزشهای لازم به پرسنل الزامی است .
ایجاد هر گونه حوض و حوضچه یا پاشوی که در آن آب به صورت
راکد باشد ممنوع است .
زباله دان درپوش دار ضد زنگ قابل حمل و دارای کیسه
زباله ، به تعداد و اندازه کافی موجود بوده و بعد از تخلیه شسته شود و محلی مناسب برای نگهداری زباله ها
تعبیه گردد .
دستگاههای
پخت غذا با میزان و کیفیت پخت غذاها تناسب داشته باشد .
جدار داخلی ظروف مسی باید کاملا” سفید کاری شده باشد .
سیخهای
کباب و وسایل کار از
جنس
مناسب سالم ضد زنگ و تمیز باشد
.
تخته
گوشت خردکنی سالم و تمیز باشد
.
وجود
دستگاههای سردکننده و گرم کننده هوا ( آشپزخانه ، سالن غذاخوری ) الزامی است
.
در
فصل گرما حداکثر درجه حرارت داخل غذاخوری ، نباید بیش از ۳۰ درجه باشد .
وجود
نور کافی در محلهای آشپزخانه ، رستوران ، سلف سرویس ، انبار و سایر اماکن الزامی است .
تهویه
هوای آشپزخانه و رستوران به خوبی صورت گرفته به طوری که فضا عاری از بو و بخارات باشد .
میزهای
مناسب کار در آشپزخانه وجود داشته باشد . ( سطح میزها باید صاف ، تمیز ، سالم و بدون درز بوده و روکش
آن از جنس قابل
شستشو
باشد ) .
استفاده
از مواد ضدعفونی کننده جهت وسایل کار ، ظروف غذاخوری ، محیط کار و مواد غذایی الزامی است .
ظروف
باید در ظرفشویی سه مرحله ای ( شستشو
– ضدعفونی
– آب کشی ) یا توسط دستگاههای
اتوماتیک شسته شود
درها
و پنجره های
آشپزخانه
و غذاخوری مجهز به توری ضد زنگ باشد
.
تعداد
و ظرفیت هر ظرفشویی باید
مناسب
و مجهز به آب گرم و سرد باشد
.
ظروف
پس از شستشو باید با وسیله تمیز و عاری از آلودگی خشک گردد
.
محل
مناسب برای نگهداری ظروف ( ویترین یا گنجه مخصوص ) در نظر گرفته شود
.
قفسه
ویترین و گنجه تمیز ، مجهر به در و شیشه بوده و قابله نظافت باشد و فاصله کف آنها از زمین از ۲۰ سانتیمتر کمتر
نباشد .
ظروف مناسب غذاخوری ( لیوان ، قاشق ، چنگال و سینی )
به تعداد کافی وجود داشته باشد و از استفاده مجدد آنها قبل از شستشو خودداری گردد .
استفاده
از قندان ، نمکدان و
نوشابه
بدون سرپوش ممنوع است .
برای
جلوگیری از حریق و انفجار و سایر خطرات احتمالی باید پیش بینی لازم بشود ( کلیه شیرها و شیلنگهای گاز و
وسایل گازسوز با
دقت
کنترل شوند . )
ایجاد
محلهایی با سکوبندی مناسب برای نگهداری پیاز و سیب زمینی
، نان خشک ، نمک سنگ و وجود سرخانه
های مناسب مواد غذایی الزامی است
.
پشه
و مگس و سایر حشرات و جوندگان به هیچ وجه نباید در داخل اماکن دیده شوند .
سمپاشی
محیط آشپزخانه و رستوران و انبار مواد غذایی
به طور منظم در زمانهای
تعطیلی
غذاخوری و بوفه ( تابستان ایام بین دو ترم ) انجام شود .
وجود
دستگاههای آب سردکن در داخل
رستوران سلف سرویس و هر مکان دیگری که نیاز باشد الزامی است .
میز
و صندلی مناسب غذاخوری به تعداد لازم وجود داشته باشد .
دستشویی
و توالت مناسب جهت
رستوران موجود باشد .
برای
پیچیدن مواد غذایی از کیسه نایلون تمیز و مخصوص استفاده شود
.
مقررات بهداشتی غذا و تغذیه در غذاخوریها و بوفه ها
بهداشت مواد غذایی :
مواد
اولیه غذایی موجود در انبار و سردخانه دارای کیفیت مناسب ، شماره پروانه و تاریخ مصرف معتبر باشد .
اصول
بهداشتی در پاک کردن مواد غذایی خصوصا سبزیها ، حبوبات و برنج رعایت شود .
جوانه
و قسمتهای سبز سیب زمینی و هویج ، به هنگام آمادهسازی جدا شود
.
در
صورت استفاده از میوه ها و سبزیها ، انگل زدایی و ضدعفونی صورت گیرد
.
در
پخت سبزیها ابتدا آب را جوش آورده ، سپس سبزی را حرارت دهید .
تا
حد امکان از سرح کردن مواد غذایی پرهیز شود ( سبزیها فقط تا زمان تغییر رنگ حرارت داده شود ) .
اصول
بهداشتی در پاک کردن و شستشوی گوشت و مرغ رعایت شود
.
جهت
ذوب شدن مواد غذایی منجمد ، این مواد ۲۴-۱۲ ساعت قبل از استفاده ، در یخچال بالای صفر نگهداری شود .
گوشت
و سایر مواد غذایی تا حد
امکان
به تکه های کوچک تقسیم شود تا حرارت به عمق آن برسد .
گوشت
و مرغ یخ زده
را
باید در فریزر که برودت آن ۱۸ درجه سانتی گراد یا پایین تر
است نگهداری کرد .
از
مصرف مجدد روغنی که یکبار حرارت دیده خودداری شود . ( روغن سوخته علاوه بر بد کردن مزه غذا سرطان زاست )
به
هنگام طبخ و استفاده از روغن ، از حرارت کم استفاده نموده و در سرخ کردن حتما” از روغن جامد استفاده
شود .
چنانچه آب پخت غذاها باید دور ریخته شود ( آب پز کردن )
از آب کمتری برای طبخ استفاده شود
.
بلافاصله
بعد از پخت غذا مصرف شود
.
باقیمانده
غذای پخته را باید خنک
نموده
( با استفاده از شیلنگ آب ، سطح خارجی دیگ را خنک نمایید ) و به سردخانه ( ۱۰- درجه سانتی گراد ) منتقل گردیده و
حداکثر تا ۲۴ ساعت بعد مصرف گردد .
از تماس غذاهای خام و پخته جدا خودداری گردد .
غذاهای
باقیمانده را قبل از استفاده کردن به دقت حرارت دهید
.
افزودن
سبزی به برنج ، پس از آبکش کردن برنج صورت گیرد .
در
پخت خورش ها از ادویه ، لیموعمای و آب لیمو استفاده گردد ، مصرف نمک محدود گردد و افزودنیهای غیرمجاز به هیچوجه
استفاده نشود .
بهداشت انبار و سردخانه :
انبارهای
مورد استفاده در محلی
ساخته
شوند که حشرات و آفات انباری به آن راه نیابند .
انبارها
خنک و خشک باشد و
نظافت
آنها به آسانی صورت گیرد
.
انبار
دارای هواکش مناسب باشد و دمای آن حداکثر ۲۰ درجه سانتی گراد باشد .
کف
انبار و دیوارها تا ارتفاع ۵/۱ متر از جنس قابل شستشو باشد .
مساحت
انبار با حجم موادی که انبار می شوند مناسب باشد .
سقف
، دیوار و کف انبار صاف به رنگ روشن و بدون درز و ترک خوردگی باشد .
در
و کلیه پنجره های بازشو به توری سیمی ضد زنگ مجهز باشد .
مواد
غذایی با رعایت فاصله ۲۰ سانتیمتر از کف و ۵۰ سانتیمتر از دیواره
های جانبی انبار نگهداری
شود .
سردخانه
مجهز به ترمومتر قابل کنترل و درجه برودت استاندارد باشد .
سردخانه
ها مجهز به ترمومتر قابل کنترل و درجه برودت استاندارد باشد .
سردخانه
ها مجهز به پالت و قفسه باشد
.
مواد
غذایی خام و پخته درون ظرف
دردار
، جداگانه نگهداری شود
.
کلیه
یخچالها و فریزها به طور مرتب برفک زدایی و شستشو شوند
.
نظافت
و بهداشت وسایل خنک کننده و سردخانه ها رعایت شود .
کارکنان
برای ورود به داخل سردخانه از کفش مخصوص سردخانه استفاده نمایند .
از
انباشتن مواد غذایی فاسد و تاریخ گذشته در فریزر ، سردخانه و انبار اکیدا خودداری گردد .
مواد
غذایی حتی الامکان در قطعات کوچکتر و یا با مقدارهای کمتر در سردخانه نگهداری گردد به نحوی که سرمای لازم به عمق آن نفوذ نماید .
بهداشت ابزار و دستگاههای آشپزخانه
ابزار
آشپزخانه طوری در محل قرار داده شوند که امکان دسترسی به تمام قسمتهای آن جهت نظافت وجود داشته باشد .
وسایل
مورد نیاز آشپزخانه از جنس
مناسب و بهداشتی انتخاب گردد و استاندارهای لازم را دارا باشد .
سطح
میزها بدون درز و ترک بوده و با فولاد ضد زنگ یا پلاستیکهای مخصوص قابل تعویض پوشیده شود
.
در
صورت استفاده از سطوح چوبی ، چوب مورد استفاده باید بسیار محکم و صاف بوده و بدون خلل و فرج باشد .
تمام
سطوح پس از پایان کار
بوسیله
آب و یک مادهضد عفونی کننده کاملا تمیز شود .
کلیه
ابزار کار اعم از دیگ
وابکش
و ملاقه و سیخهای کباب و… پس از پایان کار
تمیز شده و در جای مناسب قرار گیرد
در
صورت استفاده از ظروف مسی مانند دیگ و آبکس باید به طور مرتب آنها را قلع اندود نموده و از کاربرد ظروف مسی زنگ زده
جدا خودداری شود .
در
نظافت و بهداشت ماشینها (
چرخ گوشت ، خردکن ، پوست کن و همزن و …
) دقت کامل نموده و آنها
را پس
از پایان کار تمیز و ضدعفونی کرده و تنها در موقع استفاده ، قطعات آنها را وصل نمود .
محل
آماده سازی مواد خام ، از محل پخت غذا جدا باشد .
حوضچه مخصوص شستشوی سبزیجات وجود داشته باشد .
حوضچه
مخصوص پاک کردن مرغ وجود داشته باشد .
مقررات بهداشتی خوابگاهها
راهروها و اتاقها :
کف
قابل شستشو ، بدون فرو رفتگی ، دارای شیب مناسب و تمیز باشد .
سقف
باید صاف ، بدون ترک خوردگی ، تمیز و بدون فرورفتگی و دارای رنگ آمیزی مناسب باشد .
نور
طبیعی یا مصنوعی طوری تامین شود که باعث ناراحتی چشم نگردد .
کپسول
اطفا حریق جهت جلوگیری از حریق وجود داشته و پرسنل مربوطه آموزش لازم را ببینند .
تهویه
ساختمان باید مناسب و کافی باشد
.
کلیه
پنجره ها باید مجهز به توری سیمی ضد زنگ باشد .
درها
و پنجره ها
باید
سالم و تمیز و بدون ترک خوردگی و شکستگی باشد .
سمپاشی
به نحو مطلوب صورت
گرفته
و هیچگونه حشره ای نباید در خوابگاه دیده شود .
اتاقها
مجهز به کمد و تخت
، به تعداد کافی ، سالم و تمیز
باشد .
مساحت
اتاق متناسب با تعداد افراد ساکن در آن باشد
.
پنجره
اتاق دارای پرده مناسب و تمیز باشد
.
سرویسهای بهداشتی :
تهویه
باید به نحوی صورت گیرد که
همیشه
هوای داخل توالت ئ دستشویی سالم و عاری از بو باشد .
وسایل
نو و روشنایی
بدون
نقص باشد .
کف
باید بدون فرو رفتگی ، دارای شیب مناسب و تمیز باشد .
سقف
باید بدون شکاف و تمیز باشد
.
ساختمان
دیوار بیاد از جنس مقاوم ،
قابل
شستشو و تمیز باشد .
در
و پنجره ها و شیشه ها سالم و مجهز به توری سیمی ضدزنگ باشد
.
شیرهای
برداشت آب و شیلنگ باید سالم و بدون نقص باشد .
از توالت و دستشویی صاف از جنس کاشی یا سرامیک که
همواره تمیز و پاکیزه باشد استفاده شود .
تعداد
سرویسهای بهداشتی ( توالت و دستشویی ) متناسب با جمعیت ساکن باشد .
سیستم
فاضلاب ( از نظر گرفتگی لوله ، سالم بودن لوله های فاضلاب ، استفاده از سیفون و …
) بهداشتی باشد و ضد عفونی روزانه انجام شود .
توالتها
دارای سطل زباله درپوش دار
، تمیز ، مناسب و مجهز به کیسه زباله باشد .
سمپاشی
به نحو مطلوب صورت گرفته و
هیچگونه حشره ای نباید در سرویس بهداشتی دیده شود .
حمام
تعداد
حمامها باید به تعداد کافی و متناسب با جمعیت ساکن باشد .
کف
بدون فرورفتگی ، دارای شیب مناسب و همواره تمیز باشد .
سقف
باید بدون شکاف و تمیز باشد .
دیوار
باید از جنس مقاوم ، قابل شستشو و تمیز باشد .
.حمام
باید از وسایل روشنایی کافی و بدون نقص برخوردار باشد .
دوشها
و شیرهای آب باید سالم
و بدون چکه باشند .
تهویه
باید به نحو مطلوب صورت گیرد و فضای حمام عاری از بو و بخارات باشد .
ضدعفونی
دوشها و محوطه حمام باید روزانه انجام شود
.
سیستم
فاضلاب ( از نظر گرفتگی لوله ، استفاده از سیفون ، عدم پوسیدگی لوله های فاضلاب و … ) بهداشتی باشد .
حمامها
دارای سطل زباله درپوش
دار ،
تمیز و مناسب و مجهز به کیسه زباله باشد .
سمپاشی
به نحو مطلوب صورت
گرفته
و هیچگونه حشره ای نباید در حمامها دیده شود .
آشپزخانه :
سقف
و کف بدون فرورفتگی ، قابل شستشو و همواره تمیز باشد
.
ساختمان
دیوار باید از جنس مقاوم قابل شستشو و همواره تمیز باشد .
تهویه
به نحوی انجام گیرد که هوای داخل آشپزخانه سالم باشد .
پنجره
ها باید مجهز به توری
سیمی ضد زنگ باشد .
آشپزخانه
باید از وسایل کافی و بدون نقص برخوردار باشد
.
از
سطلهای زباله درپوش دار مناسب با کیسه پلاستیکی در آشپزخانه استفاده شود
.
شیرهای
آب باید سالم و بدون چکه باشند
.
سیستم
فاضلاب ( از
نظر
گرفتگی لوله ، استفاده از سیفون ، عدم پوسیدگی لوله های فاضلاب و … ) بهداشتی باشد .
ضدعفونی
محیط آشپزخانه به طور روزانه انجام شود
.
وسایل
پخت مناسب و
همواره
تمیز باشد .
سمپاشی
به نحو مطلوب صورت گرفته و هیچگونه حشره ای نباید در آشپزخانه دیده شود
.
یخچال
به تعداد کافی و مناسب که همواره تمیز بوده وجود داشته باشد
.
ظرفشویی
به تعداد کافی ، سالم و مناسب باشد
.
از
آب سردکن به
تعداد
کافی ، سالم ، تمیز و مناسب استفاده شود .
سیستم جمع آوری زباله :
از
سطل زباله مناسب ، درپوش دار و تمیز استفاده شود
تفکیک
زباله صورت گیرد . ( زباله خشک شامل ، نان خشک ، مواد پلاستیکی ، کاغذ ، فلزات و … از زباله تر جدا شود ) .
سطل
زباله مجهز به کیسه زباله باشد
.
انبار
موقت جمع آوری زباله مناسب ، قابل شستشو و دارای شیب مناسب باشد .
انبار
موقت زباله روزانه نظافت و ضدعفونی شود
.
ریخت
و پاش در اطراف انبار
موقت
زباله نباید وجود داشته باشد
.
تعداد
سطل زباله و انبار موقت زباله متناسب با حجم زباله باشد
.
زباله
ها از محل جمع آوری و انبار موقت زباله ، روزانه حمل و از محوطه خوابگاه خارج گردد .
جهت دانلود تولبار سایت بهداشت محیط ایران روی تصویر زیر کلیک کنید