تشریح بندهای OHSAS 18001
1- Scope
2- Reference publications
3- Terms and definitions
4- OH&S Management System Elements
4-1 | 4-2 | 4-3 | 4-4 | 4-5 | 4-6 |
| 4-3-1 | 4-4-1 | 4-5-1 |
| |
4-3-2 | 4-4-2 | 4-5-2 | |||
4-3-3 | 4-4-3 | 4-5-3 | |||
4-3-4 | 4-4-4 | 4-5-4 | |||
| 4-4-5 |
| |||
4-4-6 | |||||
4-4-7 |
1- دامنه : Scope
خصوصیات OHSAS به بیان نیازمندی ها برای یک سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای می پردازد ، تا سازمان را قادر سازد که ریسک های ایمنی و بهداشت حرفه ای را کنترل و عملکرد خود را بهبود بخشد .
این استاندارد به بیان معیارهای خاص عملکرد ایمنی و بهداشت حرفه ای نمی پردازد و خصوصیات مشروح و مفصلی را برای طراحی یک سیستم مدیریت ارائه نمی نماید .
این خصوصیات OHSAS برای سازمانی قابل اعمال می باشد که بخواهد :
1- یک سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای را ایجاد نماید تا ریسک هایی را که برای کارکنان و سایر گروههای ذینفعی که ممکن است در معرض ریسک های ایمنی و بهداشت حرفه ای ناشی از فعالیت های سازمان باشند ، حذف نموده و یا به حداقل کاهش دهد .
2- سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای را ایجاد ، نگهداری و بطور مداوم بهبود بخشد .
3- از مطابقت با خط مشی بیان شده ایمنی و بهداشت حرفه ای خود ، اطمینان حاصل نماید .
4- این مطابقت را به دیگران نیز اثبات نماید .
5- به دنبال کسب گواهینامه یا ثبت سیستم OH&S خود توسط یک سازمان خارجی باشد .
6- مطابقت خود را با این خصوصیات OHSAS به صورت خوداظهاری اعلام نماید .
تمام نیازمندی هایی که در این خصوصیات OHSAS آورده شده است ، به گونه ای تهیه شده که قابل ادغام و یکی شدن با هر سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای باشد .ابعاد و گستردگی بکارگیری این استاندارد بستگی به عواملی نظیر خط مشی ایمنی و بهداشت حرفه ای سازمان ، ماهیت فعالیت های آن و ریسک ها و پیچیدگی عملیات آن خواهد داشت .
این خصوصیات OHSAS بیشتر برای پوشش دادن مسایل مربوط به ایمنی و بهداشت حرفه ای در نظر گرفته شده است تا مسایل مربوط به ایمنی محصول و خدمات .
2- انتشارات مرجع : Reference publications
BS 8800 : 1996 راهنمای سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای
3- تعاریف و اصطلاحات :
3-1- حادثه : Accident
حادثه عبارت است از یک اتفاق یا رویداد ناخواسته که منجر به مرگ , بیماری , جراحت , خرابی و یا سایر خسارات می گردد .
3-2- ممیزی : Audit
بررسی نظام یافته به منظور تعیین اینکه آیا فعالیت ها و نتایج مربوطه با ترتیبات برنامه ریزی شده مطابقت دارند و آیا این ترتیبات به طور موثر اجرا می شوند و برای دستیابی به خط مشی و اهداف کلان سازمان مناسب می باشند .
3-3- بهبود مداوم : Continual Improvement
فرآیند ارتقای سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای برای دستیابی به بهبودهایی در عملکرد کلی ایمنی و بهداشت حرفه ای در راستای خط مشی OH&S سازمان .
نکته : این فرآیند لازم نیست در تمام زمینه های فعالیت به طور همزمان صورت گیرد .
3-4- خطر : Hazard
به منبع یا وضعیتی گفته می شود که دارای پتانسیل آسیب به شکل جراحات انسانی یا بیماری ، خرابی اموال و تخریب محیط کار یا ترکیبی از این موارد باشد .
3-5- شناسایی خطر : Hazard Identification
فرآیند شناسایی وجود یک خطر و تعیین ویژگی های آن
3-6- رویداد : Incident
رخداد یا اتفاقی که منجر به یک حادثه می شود و یا پتانسیل تبدیل شدن به حادثه را دارد .
نکته : به اتفاقی که در آن هیچ گونه بیماری، جراحت، خرابی و یا زیانی حادث نشده باشد ، شبه حادثه ( Near-miss ) گفته می شود. اصطلاح رویداد شامل موارد شبه حادثه نیز می گردد .
3-7- گروههای ذینفع : Interested Parties
فرد یا گروهی که به عملکرد ایمنی و بهداشت حرفه ای یک سازمان مربوط می باشد و یا از آن تاثیر می پذیرد .
3-8- عدم انطباق : Non-conformance
هرگونه انحرافی از استانداردهای کاری , دستورالعمل ها , روش های اجرایی , مقررات , الزامات سیستم مدیریتی که می تواند بطور مستقیم یا غیر مستقیم منجر به جراحت ، بیماری , خرابی اموال , تخریب محیط کار و یا ترکیبی از این موارد گردد .
3-9- اهداف کلان : Objectives
اهدافی که یک سازمان در چارچوب عملکرد ایمنی و بهداشت حرفه ای برای خود تعریف می نماید و خود را موظف به دستیابی آن می داند .
توجه : اهداف کلان بایستی حتی الامکان بصورت کمی بیان شوند .
3-10- ایمنی و بهداشت حرفه ای : Occupational Health and Safety
شرایط و عواملی که بر سلامتی و خوب بودن کارکنان ثابت , کارکنان موقتی , پرسنل پیمانکار , بازدیدکنندگان و یا هر شخص دیگری که در محل فعالیت و محیط کاری سازمان حضور دارد ، تاثیر می گذارند .
3-11- سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای : OH&S Management system
بخشی از کل سیستم مدیریت سازمان می باشد که مدیریت بر ریسک های ایمنی و بهداشت حرفه ای ناشی از فعالیت های سازمان را تسهیل می نماید . این سیستم شامل ساختار سازمانی , فعالیت های طرح ریزی , مسئولیت ها , روشها , فرآیندها و منابعی می باشد که در راستای پیاده سازی ، اجرا , دستیابی , بازنگری و حفظ خط مشی ایمنی و بهداشت حرفه ای سازمان قرار دارند .
3-12- سازمان : Organization
شرکت , نهاد , اداره , موسسه ، مجتمع کاری، بخش و یا ترکیبی از آنها , اعم از ثبت شده یا نشده , دولتی یا خصوصی که دارای وظایف و تشکیلات اداری خاص خود باشند .
نکته : در سازمان هایی که بیش از یک واحد کاری دارند ، هر کدام از واحدهای کاری را می توان یک سازمان تلقی نمود .
3-13- عملکرد : Performance
نتایج قابل اندازه گیری سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای , در ارتباط با کنترلی که سازمان بر ریسک های ایمنی و بهداشت حرفه ای و بر مبنای خط مشی و اهداف کلان ایمنی و بهداشتی خود اعمال می نماید .
نکته : اندازه گیری عملکرد شامل اندازه گیری فعالیت ها و نتایج مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای می باشد .
3-14- ریسک : Risk
ترکیبی از احتمال و پیامد(های) ناشی از وقوع یک رویداد خطرناک .
3-15- ارزیابی ریسک : Risk Assessment
فرآیند کلی برآورد ابعاد و گستردگی ریسک و اتخاذ تصمیم در مورد اینکه آیا ریسک قابل تحمل می باشد یا خیر ؟
3-16- ایمنی : Safety
رهایی و خلاصی از ریسک غیرقابل قبول ( منجر به آسیب )
3-17- ریسک قابل تحمل : Tolerable Risk
به ریسکی گفته می شود که به میزانی کاهش یافته است که می تواند برای سازمان با توجه به تعهدات قانونی و خط مشی OH&S آن قابل تحمل باشد .
4- اجزاء سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای OH&S management system elements
4-1- الزامات عمومی General requirements
سازمان باید یک سیستم مدیریت OH&S را ایجاد نموده و برقرار نگهدارد که نیازمندیهای آن در بند 4 تشریح شده است .
4-2- خط مشی Policy
مدیریت ارشد سازمان باید خط مشی ایمنی و بهداشت حرفه ای را تعریف نماید ، به گونه ای که خط مشی به روشنی چارچوب کلی اهداف کلان ایمنی و بهداشتی را بیان نموده و به بهبود عملکرد ایمنی و بهداشت تعهد نماید.
این خط مشی باید :
1- متناسب با اهمیت و اندازه ریسک های ایمنی و بهداشت سازمان باشد .
2- شامل تعهد به بهبود مداوم باشد .
3- حداقل شامل تعهد به مطابقت با قوانین ایمنی و بهداشت قابل اعمال و سایر الزاماتی باشد که سازمان آنها را تقبل کرده است.
4- مدون ، اجرا برقرار نگهداشته شده باشد .
5- به کلیه کارکنان ابلاغ شده باشد با این منظور که کارکنان از تعهدات ایمنی و بهداشت مربوط به خود آگاه شده باشند .
6- برای گروههای ذینفع در دسترس باشد .
7- به صورت ادواری مورد بازنگری قرار گیرد تا از مرتبط بودن و نگهداری مناسب آن برای سازمان اطمینان حاصل شود .
4-3-1- طرح ریزی برای شناسایی مخاطره ، ارزیابی ریسک و کنترل ریسک
Planning for hazard identification, risk assessment and risk control
سازمان باید روش اجرایی برای شناسایی مداوم خطرات ، ارزیابی ریسک و اعمال اقدامات کنترلی ایجاد نموده و برقرار نگهدارد . این روش اجرایی باید شامل موارد زیر باشد :
الف : فعالیتهای طبیعی و غیر طبیعی ( روتین و غیر روتین )
ب : فعالیتهای کلیه افرادی که به محیط کار دسترسی دارند اعم از پیمانکاران فرعی و بازدیدکنندگان
ج : تسهیلات محیط کاری ( اعم از اینکه توسط سازمان یا دیگران فراهم شده باشد )
سازمان باید اطمینان حاصل نماید که نتایج حاصل از این ارزیابیها و تاثیرات این کنترلها در تعیین اهداف کلان ایمنی و بهداشت حرفهای منظور شده است .سازمان باید این اطلاعات را مدون و به روز نگهداری نماید .
متدولوژی سازمان برای شناسایی خطر و ارزیابی ریسک باید :
با توجه به دامنه کاربرد، ماهیت و زمان بندی آن به گونه ای تعریف شده باشد که اطمینان حاصل نماید که این روشها ماهیت پیش از وقوع دارندتا پس از وقوع.
اطلاعاتی را برای طبقه بندی ریسک ها و شناسایی مواردی که باید توسط اقدامات مشخص شده در بندهای 4-3-3 و 4-3-4 ، حذف یا کنترل شوند ، ارائه نماید .
با تجربه کاری و قابلیت اقدامات کنترلی ریسک بکار گرفته شده ، سازگار باشد .
ورودی های لازم را برای تعیین نیازمندی های تسهیلات ، شناسایی نیازهای آموزشی و یا استقرار کنترل های عملیاتی ، ارائه نماید .
اطلاعات را برای پایش اقدامات مورد نیاز به منظور حصول اطمینان از موثر و به موقع بودن اجرای آنها ارائه نماید .
4-3-2- الزامات قانونی و سایر الزامات Legal and other requirements
سازمان باید روش اجرایی برای شناسایی و دستیابی به الزامات قانونی و سایر الزامات ایمنی و بهداشت حرفهای که قابل اعمال بر سازمان می باشند ایجاد نموده و برقرار نگهدارد . سازمان باید این اطلاعات را به روز نگهدارد .
سازمان باید اطلاعات مرتبط در مورد الزامات قانونی و سایر الزامات را به کارکنان خود و سایر گروههای ذینفع مربوطه ابلاغ نماید .
4-3-3- اهداف کلان Objectives
سازمان باید اهداف کلان ایمنی و بهداشت حرفهای مدونی در هر بخش و سطحی در درون سازمان که مرتبط باشد ایجاد کرده و برقرار نگهدارد . سازمان هنگام تدوین و بازنگری اهداف کلان خود ، الزامات قانونی و سایر الزامات ، باید خطرات و ریسکهای ایمنی و بهداشت حرفه ای خود ، گزینههای فن آوری ، الزامات مالی ، عملیاتی و بازرگانی خود و دیدگاههای گروههای ذینفع را در نظر گیرد .
اهداف کلان باید با خط مشی ایمنی و بهداشت حرفه ای و از جمله تعهد به بهبود مداوم سازگار باشد .
اهداف کلان بایستی حتی المقدور بصورت کمی بیان شوند .
4-3-4- برنامه های مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای OH&S management program (s)
سازمان باید برنامههای مدیریت ایمنی و بهداشت حرفهای را برای دستیابی به اهداف کلان خود ایجاد نموده و برقرار نگهدارد . این باید شامل مستنداتی در مورد :
الف : مسئولیتها و اختیارات واگذار شده برای دستیابی به اهداف کلان در هر بخش و سطحی از سازمان که مربوط باشد .
ب : روشها و جدول زمانی که بر اساس آن سازمان باید به اهداف کلان برسد .
برنامههای مدیریت ایمنی و بهداشت حرفهای باید در فواصل زمانی منظم و طرحریزی شدهای مورد بازنگری قرار گیرد .
در صورت لزوم ، برنامههای مدیریت ایمنی و بهداشت حرفهای باید اصلاح شوند تا تغییرات در فعالیتها ، محصولات ، خدمات یا شرایط کاری سازمان را در برگیرند .
4-4- اجرا و عملیات Implementation and operation
4-4-1- ساختار و مسئولیتها Structure and responsibility
وظایف ، مسئولیتها و اختیارات کارکنانی که کارهایی را اداره ، اجرا و تصدیق مینمایند که این کارها دارای تاثیر بر ریسکهای ایمنی و بهداشت فعالیتها ، تسهیلات و فرآیندهای سازمان میباشد باید تعیین ، مدون و ابلاغ گردد تا منجر به تسهیل سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای گردد .
مسئولیت اصلی ایمنی و بهداشت حرفه ای بر عهده مدیریت ارشد میباشد . سازمان باید عضوی از مدیریت ارشد را با مسئولیت خاص برای حصول اطمینان از اینکه سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفهای در تمامی نواحی و حوزههای عملیاتی سازمان به درستی اجرا شده و مطابق با نیازمندیها عمل مینماید ، منصوب کند .
مدیریت باید منابع لازم را برای اجرا ، کنترل و بهبود سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای فراهم نماید .
این منابع شامل منابع انسانی ، مهارتهای خاص ، تکنولوژی و منابع مالی میباشد .
شخص منصوب شده از طرف مدیریت ارشد سازمان باید دارای وظایف ، مسئولیتها و اختیارات معینی برای موارد ذیل باشد .
الف: حصول اطمینان از اینکه نیازمندی های سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای مطابق با ویژگی های OHSAS ، تعیین ، اجرا و حفظ می شود .
ب : حصول اطمینان از اینکه گزارشات در مورد عملکرد سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفهای برای بازنگری و بهعنوان مبنایی برای سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفهای به مدیریت ارشد ارائه میگردد .
تمام این مسئولیتها همراه با مسئولیت مدیریت باید تعهد آنها را به بهبود مداوم عملکرد ایمنی و بهداشت حرفهای اثبات نماید .
4-4-2- آموزش ، آگاهی و صلاحیت Training , awareness and competence
کارکنان باید برای انجام وظایفی که ممکن است بر ایمنی و بهداشت حرفهای در محیط کاری تاثیر بگذارد ، صلاحیت داشته باشند ، صلاحیت باید بر اساس تحصیلات ، آموزش و یا تجربه مناسب مشخص شود .
سازمان باید روش اجرایی ایجاد کرده و برقرار نگهدارد تا اطمینان حاصل نماید که کارکنان در هر بخش و سطحی که فعالیت میکنند از موارد زیر آگاه شدهاند :
- اهمیت انطباق با خط مشی ، روش های اجرایی ایمنی و بهداشت حرفهای و نیازمندی های سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفهای
- پیامدهای ایمنی و بهداشت حرفهای ، اعم از بالفعل یا بالقوه ، حاصل از فعالیتهای کاری آنان و منافع ایمنی و بهداشت حرفهای ناشی از عملکرد بهبود یافته فردی .
- نقش و مسئولیتهای خود در حصول انطباق با خط مشی و روشهای اجرایی ایمنی و بهداشت حرفهای و با نیازمندی های سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفهای از جمله با نیازمندی های آمادگی و واکنش در وضعیت اضطراری
- عواقب بالقوه عدول از روشهای اجرایی مشخص شده .
روش اجرایی آموزش باید سطوح مختلفی از :
- مسئولیت ، توانایی و تحصیلات
- ریسک را در نظر بگیرد .
4-4-3- تبادل نظر و برقراری ارتباطات Consultation and communication
سازمان باید روش اجرایی برای حصول اطمینان از اینکه اطلاعات ایمنی و بهداشت حرفهای لازم به کارکنان و سایر گروه های ذینفع ابلاغ شده و همچنین از آنها دریافت میگردد ، داشته باشد .
ترتیبات بعمل آمده برای مشارکت دادن کارکنان و مشورت با آنها باید مدون شده و به اطلاع گروه های ذینفع رسانده شود .
کارکنان باید :
- در تعیین و بازنگری خط مشیها و روش اجرایی برای مدیریت ریسک مشارکت داده شوند .
- هنگام اعمال هرگونه تغییری که بر ایمنی و بهداشت حرفهای محیط کار تاثیر میگذارد مورد مشاوره قرار گیرند .
- نماینده سازمان در ارتباط با مسائل ایمنی و بهداشت حرفهای باشند .
- در مورد اینکه چه کسی نماینده ایمنی و بهداشت کارکنان و شخص منصوب شده خاص از طرف مدیریت میباشد ، آگاه شوند.
4-4-4- مستندسازی Documentation
سازمان باید برای موارد زیر ، اطلاعات را بر روی واسط مناسب نظیر کاغذ و یا بصورت الکترونیکی ایجاد نموده و برقرار نگهدارد.
الف : تشریح عناصر اصلی سیستم مدیریت و روابط متقابل بین آنها
ب : رجوع دادن به مستندات مرتبط
نکته : این موضوع حائز اهمیت میباشد که مستندات برای مؤثر بودن و کارائی در حداقل میزان مورد نیاز نگهداشته شوند .
4-4-5- کنترل مدارک و داده ها Document and data control
سازمان باید روش اجرایی برای کنترل تمام مدارک و مستندات مورد نیاز سیستم OHSAS ایجاد نموده و برقرار نگه دارد تا اطمینان حاصل نماید که :
1- محل مدارک و داده ها معلوم است .
2- مدارک و داده ها بطور ادواری بازنگری و در صورت لزوم تجدیدنظر می شوند و کفایت آنها توسط افراد مجاز مورد تائید قرار می گیرد .
3- ویرایش های جاری مدارک و داده های مربوطه در تمام محل هایی فعالیتی انجام می پذیرد و انجام آن بر عملکرد سیستم ایمنی و بهداشت موثر است ، در دسترس می باشد .
4- مدارک و داده های منسوخ به فوریت از تمام محل های صدور و محل های استفاده آنها ، جمع آوری می شوند ، یا به طریق دیگری از عدم استفاده ناخواسته آنها اطمینان حاصل می شود .
5- مدارک و داده های بایگانی شده که برای مقاصد قانونی یا حفظ دانش نگهداری می شوند ، به نحو مناسبی مشخص می گردند .
4-4-6- کنترل عملیات Operational control
سازمان باید آن دسته از عملیات و فعالیتهای همراه با ریسکهای شناخته شده که نیاز به اعمال اقدام های کنترلی در مورد آنها وجود دارد را مشخص نماید. این فعالیتها که شامل نگهداری نیز هستند ، برنامهریزی نماید تا اطمینان حاصل نماید که تحت شرایط مشخص شده به انجام میرسند .
1- ایجاد و برقراری روشهای اجرایی مدون برای پوشش دادن وضعیتهای که نبود آنها ممکن است منجر به انحراف از خط مشی و اهداف کلان ایمنی و بهداشت حرفهای گردد.
2- مشخص نمودن معیارهای عملیاتی در روشهای اجرایی
3- ایجاد و برقراری روشهای اجرایی مرتبط با ریسکهای ایمنی و بهداشت حرفهای شناخته شده کالاها ، تجهیزات و خدمات خریداری شده و یا مورد استفاده شده سازمان و ابلاغ روشهای اجرایی و نیازمندیهای مربوط به عرضهکنندگان و پیمانکاران .
4- ایجاد و برقراری روشهای اجرایی برای طراحی محیط کار، فرآیند ، نصب ماشینآلات ، روشهای اجرایی عملیات و تشکیلات کاری از جمله مطابقت آنها با قابلیت انسانی به منظور حذف یا کاهش ریسکهای ایمنی و بهداشت حرفهای در منشأ آن .
4-4-7- آمادگی واکنش مناسب در شرایط اضطراری Emergency preparedness and response
سازمان باید طرحها و روشهای اجرایی را برای شناسایی احتمال وقوع و مقابله با حوادث و وضعیتهای اضطراری و برای پیشگیری و کاهش بیماری و جراحتهای احتمالی که ممکن است همراه آنها باشند ایجاد نموده و برقرار نگهدارد .
سازمان باید طرحها و روشهای اجرایی آمادگی و واکنش در وضعیت اضطراری خود را ، مخصوصاً پس از وقوع حوادث یا وضعیتهای اضطراری مورد بازنگری قرار دهد .
سازمان همچنین باید به طور ادواری هروقت که امکان پذیر باشند این روشهای اجرایی را به آزمایش بگذارد .
4-5- بررسی و اقدام اصلاحی Checking and corrective action
4-5-1- پایش و اندازه گیری عملکرد Performance measurement and monitoring
سازمان باید روش اجرایی برای پایش و اندازهگیری عملکرد ایمنی و بهداشت حرفهای به طور منظم ایجاد نموده و برقرار نگهدارد . این روش اجرایی باید شامل موارد زیر باشد :
1 - اندازهگیری کمی و کیفی متناسب با نیازهای سازمان .
2 - پایش محدودهای که در آن اهداف کلان ایمن و بهداشت حرفهای سازمان برآورد شدهاند .
3 - اندازهگیریهای پیش از وقوع از عملکرد که مطابقت با برنامههای مدیریت ایمنی و بهداشت حرفهای ، معیارهای عملیاتی و الزامات قانونی و مقررات قابل اعمال را پایش مینماید .
4 - اندازهگیریهای پس از وقوع یا واکنشی از عملکرد حوادث ، بیماری ، اتفاقات و سایر رویدادهای گذشته مربوط به عملکرد ناقص ایمن و بهداشت را پایش مینماید .
5 - ثبت دادهها و نتایج حاصل از پایش و اندازهگیری به شکلی که برای تجزیه و تحلیل اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه متعاقب آن کافی باشد .
اگر تجهیزات پایش برای اندازهگیری و بررسی عملکرد مورد نیاز باشند ، سازمان باید روش اجرایی را برای کالیبراسیون و نگهداری این تجهیزات ایجاد نموده و برقرار نگهدارد . سوابق کالیبراسیون و فعالیتهای نگهداری تجهیزات و نتایج مربوطه باید حفظ شود .
4-5-2- حوادث ، اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه
Accidents, incidents, non-conformance's and corrective and preventive action
سازمان باید روش اجرایی برای مشخص کردن مسئولیتها و اختیارات برای موارد زیر ایجاد نموده و برقرار نگهدارد :
1 - تحقیق و رسیدگی پیرامون حوادث ، اتفاقات ، عدم انطباقها
2 - اقدام نمودن برای کاهش هرگونه پیامدهای حاصله از حوادث ، اتفاقات یا عدم انطباقها
3 - شروع و تکمیل اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه
4 - تایید مؤثر بودن اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه بعملآمده
این روش اجرایی باید مستلزم این موضوع باشد که تمام اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه پیشنهاد شده قبل از اجرا در طی فرآیند ارزیابی ریسک مورد بازنگری قرار گیرند .
هرگونه اقدام اصلاحی یا پیشگیرانه که برای حذف علل بالفعل و بالقوه عدم انطباقها انجام میگیرد باید متناسب با ابعاد مشکلات بوده و با ریسکهای ایمنی و بهداشت حرفهای حاصله سازگار باشد .
سازمان باید هرگونه تغییرات در روشهای اجرایی مدون ناشی از اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه را اعمال و ثبت نماید .
تعریف اقدام اصلاحی :
اقداماتی که برای حذف علل ریشه ای بالفعل عدم انطباق ها ، حوادث یا اتفاقات شناسایی شده ، صورت می پذیرند تا از وقوع مجدد آنها جلوگیری نمایند .
تعریف اقدام پیشگیرانه :
اقداماتی که برای حذف علل ریشه ای بالقوه عدم انطباق ها ، حوادث یا اتفاقات شناسایی شده ، صورت می پذیرند تا از وقوع آنها جلوگیری نمایند .
4-5-3- سـوابـق و مدیریت سوابق Records and records management
سازمان باید روش اجرایی برای شناسایی ، نگهداری و تعیین تکلیف سوابق ایمنی و بهداشت حرفهای از جمله نتایج ممیزیها و بازنگریها ایجاد نموده و برقرار نگهدارد .
سوابق ایمنی و بهداشت حرفهای باید خوانا ، قابل شناسایی و قابل ردیابی به فعالیتهای مربوطه باشد .
سوابق ایمنی و بهداشت حرفهای باید به گونهای بایگانی و نگهداری شوند که به سهولت قابل دستیابی بوده و در مقابل آسیب ، خرابی یا نابودی محفوظ بماند . مدت نگهداری سوابق باید تعیین و ثبت شود .
سوابق باید متناسب با سیستم و سازمان نگهداری شوند تا انطباق با OHSAS 18001 را اثبات نماید .
4-5-4- ممیزی Audit
سازمان باید برنامهها و روش اجرایی برای ممیزیهای ادواری سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفهای که قرار است به اجرا درآید ، ایجاد نموده و برقرار نگهدارد تا :
1 - تعیین نماید که آیا سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفهای :
1-1- با ترتیبات برنامهریزی شده برای مدیریت ایمنی و بهداشت حرفهای و از جمله الزامات OHSAS 18001 مطابقت دارد .
1-2- به درستی اجرا و نگهداری شدهاست یا نه .
1-3- در برآورده کردن خط مشی و اهداف کلان سازمان مؤثر بوده است یا خیر .
2 - نتایج ممیزیهای قبلی را مورد بازنگری قرار دهد .
3 - اطلاعات مربوط به نتایج ممیزیها را به مدیریت ارائه نماید .
برنامهریزی ممیزی از جمله هرگونه زمانبندی باید مبتنی بر نتایج حاصل از ارزیابی ریسک فعالیتهای سازمان و نتایج ممیزیهای قبلی باشد .
روش اجرایی ممیزی باید دامنه کاربرد ، دفعات ، اسلوب ، صلاحیتها و همچنین مسئولیتها و الزامات برای انجام ممیزی و گزارش نتایج را در بر گیرد .
در صورت امکان ، ممیزیها باید توسط کارکنانی انجام گیرد که مسئولیت مستقیم در فعالیتهای تحت بررسی ندارند و مستقل می باشند .
نکته : کلمه مستقل در اینجا لزوماً به معنای خارج از سازمان نمیباشد .
4-6- بازنگری مدیریت Management review
مدیریت ارشد سازمان باید در فواصلی که خود تعیین مینماید سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفهای را مورد بازنگری قرار دهد تا از تداوم ، مناسب بودن ، کافی بودن و مؤثر بودن آن اطمینان حاصل نماید .
فرآیند بازنگری مدیریت باید اطمینان دهد که اطلاعات لازمی که به مدیریت امکان انجام این ارزیابیها را بدهد ، جمعآوری شده است . این بازنگری باید مدون باشد.
در پرتو نتایج ممیزی سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفهای ، تغییر شرایط و تعهد به بهبود مداوم ، بازنگری مدیریت باید نیاز احتمالی به تغییرات خط مشی ، اهداف کلان و سایر عناصر سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفهای را مد نظر قرار دهد .