ایمنی مواد غذایی برای متصدیان و کارگران قنادی ،آبمیوه و بستنی فروشی
آموزش بهداشت آن بخش از مراقبتهای بهداشتی است که اعتلای رفتاری بهداشت را مد نظر دارد .منظور بهداشت برقراری و یا ایجاد دگرگونی در بینش و رفتار افراد و گروه هاست به طوری که زندگی سالمتری را ایجاد نماید.با عنایت به اینکه عملکرد واحدهای مراکز تهیه ،توزیع و فروش مواد غذایی و اماکن عمومی از جمله قنادیها،آبمیوه و بستنی فروشیها مستقیماً در سلامت افراد جامعه موثر است.آگاهی از اصول ایمنی مواد غذایی،پیش نیاز تولید غذای سالم و ایمن است.از این رو آموزش ایمنی مواد غذایی یکی از برنامه های مهم WHOاست.لذا رعایت موارد زیر در جهت کمک به تامین بهداشت و سلامت جامعه امری بدیهی و ضروری می باشد.
ایمنی مواد غذایی:
*کلیه کارگران و متصدیان موظفند کارت معاینه پزشکی و گواهینامه بهداشت عمومی در محل کار خود داشته باشند.
*کلیه اشخاصی که در اماکن و مراکز موادغذایی کار می کنند باید ملبس به لباس و روپوش تمیز و برنگ روشن باشند.
*کارگرانی که بنحوی با طبخ وتهیه مواد غذایی سروکار دارند در حین کار،شخصاًحق دریافت بهای کالای فروخته شده را از مشتری نخواهند داشت.
*زخم یا جوش در بدن ،بیماریهای تنفسی ، روده ای وانگلی ازجمله راههای انتقال آلودگی توسط کارگران به مواد غذایی است.
*جعبه های مقوایی و پاکتهای کاغذی که برای بسته بندی مواد غذایی استفاده می شوند باید از جنس سالم و استاندارد و کاملاً تمیز بوده و از نوع بازیافتی نباشند.
*استفاده از انبرک مخصوص ازجنس استنلس استیل برای برداشتن دانه های شیرینی جات ،...الزامی است.
*برای حمل و نقل و جابجایی هر نوع ماده غذایی که بدون شستشو و پخت وپز مجدد بمصرف می رسد(انواع نان ،شیرینی جات،خشکبار و ...) باید از وسایط نقلیه مخصوص و مجهز به اطاقک محفوظ و مناسب ،تمیز و بهداشتی استفاده شود.
*هدایت و تخلیه هرگونه فاضلاب و پساب تصفیه نشدهِ اماکن ، مراکز ، کارگاهها و کارخانجات مواد غذایی به معابر ، جوی و انهارعمومی اکیداًممنوع می باشد.
*استعمال دخانیات توسط متصدیان و کارگران مواد غذایی در حین کار ممنوع است.
*قرار دادن موادغذایی پخته و خام –شسته و نشسته در کنار هم در داخل یخچال ممنوع بوده ویخچال و سرد خانه مجهز به دماسنج سالم بوده و همواره باید تمیز و عاری از هرگونه بوی نامطبوع باشد.
*مواد غذایی مانند بستنی ،آبمیوه ،انواع لبنیات و امثال آنها باید در ظروف بسته بندیِ یکبار مصرفِ مورد ِتائیدِ وزارت بهداشت درمان وآموزش پزشکی و ساخته شده از مواد اولیۀ نو(غیر بازیافتی)و مرغوب و حتی الامکان تجزیه پذیر و همواره سالم ،تمیز و بهداشتی عرضه می گردد.
روش سالم سازی شیر خام:
حرارت دادن شیر تا موقعی که بجوش آید(مشاهده کف روی شیر)الزامی است در ضمن جهت احتیاط بمدت یک دقیقه هم بایستی آنرا در حال جوش نگهداشت.
*شرایط و مدت نگهداری شیرِ پاستوریزه :
شیر پاستوریزه را در قسمتِ غیر انجمادِ یخچال (0 تا 8 درجه سانتی گراد) به مدت 48 ساعت می توان نگهداری نمود به شرط آنکه در موقع مصرف رنگ،طعم و بوی آن عوض نشده باشد.
توجه:
چنانچه در خصوص کیفیت شیر پاستوریزه،نگهداری شده در یخچال تردید دارید،میتوانید آنرا بمدت یک دقیقه در حال جوش نگهداشته و سپس در صورت عدم مشاهدهِ بریدگی ویا تغییر حالت مصرف نمائید.
علائم فساد در شیرینی:
بوی نامطبوع که نشانه کهنگی و کپک زدگی است.
علائم فساد درکره:
تغییر رنگ وبو-تند شدن-پیداشدن لکه های رنگی در سطح کَره(کپک زدگی).
علائم فساد یا پائین بودن کیفیت درآرد:
وجودلارو و شِپِشَک-وجود حَشَرِه-گلوله شدن(کلوخه شدن)-تغییر رنگ-بوی نامطبوع-وجود ذرات خارجی نظیر فَضلهِ موش و...
علائم فساد یا پائین بودن کیفیت درشکلات:
رنگ،بو و طعم غیر طبیعی –چسبندگی شکلات به کاغذ بسته بندی آن-عدم بسته بندی صحیح .
نگهداری روغن جامد و مایع:
به دلیل غیر اشباع بودن اسید های چرب در روغن های مایع و میل ترکیبی آن ها با اکسیژن ،روغن های مایع خیلی سریعتر از روغن های جامد اکسید شده و طعمشان تند می شود(افزایش عدد پراکسید).بنابراین روغن ها را باید در محلی خشک و خنک نگهداری کرد.
برای جلوگیری از تماس هوا با روغن در زمان نگهداری ،باید از آسیب دیدن حلب های روغن هنگام نگهداری ، حمل و نقل جلوگیری نمود.نور و ظروف فلزی ( مانند ظروف آهنی و مسی) موجب تسریع در اکسیداسیون و فساد روغن می شوند.
نگهداری قند و فراورده های قنادی:
قند و فراورده های قنادی که منشأ ساخت آن ها شکر است،مثل آب نبات ،مربا ،نبات و خودِ شکر باید در محلی خشک و عاری از گرد و خاک نگهداری شوند.
مشخصات مواد غذایی بسته بندی شده مُجاز :
برچسب مواد غذایی بسته بندی شده مُجاز بایستی دارای مشخصات زیر باشد:
- نام محصول
- نام و نشانی کارخانه سازنده
- مواد تشکیل دهنده محصول
- شماره پروانه ساخت از وزارت بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی
- تاریخ تولید و انقضاء مصرف
نکات مهم:
*از دستمالی کردن مواد غذایی خودداری و از دستکش استفاده شود.
*باید از دست به اشیاء آلوده ، بینی ،گوش و ... هنگام تهیه غذا خودداری گردد.
*وسایل و دستگاههایی که در آشپزخانه با مواد غذایی تماس پیدا می کنند حتماً باید با آبِ داغ و مواد شوینده شسته شوند.
*برای گندزدایی قسمت های رویۀ میز و قطعات چوبی داخل آشپزخانه ،ماشین خامه گیری و بستنی سازی و یخچال بعد از شستشو و نظافت از محلول 3 در هزار هالامید(3 گرم در یک لیتر آب) یا پر کلرین به مقدار یک قاشق چایخوری در 20 لیتر آب استفاده می شود .
*برای گندزدایی دیوار آشپزخانه و مستراح هر 3 ماه یکبار از محلول 1/5 در هزار (15 گرم یا یک قاشق غذا خوری در 10 لیتر آب )هالامید استفاده می شود .در نتیجه قارچ و کپک در نقاط مرطوب و غیره دیده نمی شود و از پوسته شدن سطح دیوار جلوگیری می شود.
*شستشوی دستها با آب و صابون مایع، بعد از تماس با یک مادهِ آلوده، بعد از رفتن به توالت ،دست زدن به سطل زباله الزامی است.
* توزیع بستنی و شیرینی نباید مستقیماً توسط دست انجام گیرد.
* استفاده از رنگهای مجاز تنها در محصولات تولیدی کارخانجات مواد غذایی که دارای پروانه ساخت و مسئول فنی می باشند،مجاز است در حالی که کارگاههای تولیدی صنفی مثل قنادی هاو...تنها مجاز به استفاده از رنگهای طبیعی مانند زعفران و کاکائو می باشند.
*کلیه قنادان فقط مجاز به استفاده از تخم مرغهایی می باشند که کارتن آن دارای نشانه گذاری کامل شامل نام و آدرس و تاریخ تولید است.
دانلود سه فایل پاورپوینت کاربردی و آموزشی در خصوص بهداشت محیط در کارگاه های قنادی
جهت اطلاع از مطالب به روز سایت به کانالهای ما در شبکه های اجتماعی بپیوندید.