سایت بهداشت محیط ایران

سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط
سایت بهداشت محیط ایران

سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط

تغییرات کیفی آب مخازن سد


تغییرات کیفی آب مخازن سد

وضعیت تغییرات کیفی آب مخازن که به صورت افقی و عمودی بر کیفیت آب تاثیر گذاشته و به میزان و نحوه اختلاط عمودی و افقی آب مخزن و بهره برداری آن دارد که خود به عواملی از جمله باد، شکل مخزن ، تعداد و نحوه ورودی ها و کیفیت آب آنها و شرایط  اقلیمی منطقه دارد. برای تعیین اینکه روندی در تغییرات کیفیت آب مخزن مشاهده میشود یا خیر باید ازالگوهای آماری استفاده نمود.

تغییرات-کیفی-آب-مخازن

توصیه اکید این است که نتایج داده های پایش به طور ماهانه، فصلی و سالانه به صورت نمودار ترسیم شود و آمارهای مورد نیاز قبل از آزمون ردیابی روند باید محاسبه شوند. در اغلب موارد تحلیل های ابتدایی اطلاعات مفیدی را به دست میدهند و میتوان داده ها را برای آزمون بهتر روندیابی بهبود بخشید. این محاسبات آماری شامل موارد زیر است. 

  • گراف سری زمانی دو متغیره که بیان کننده وجود یا عدم وجود تغییرات فصلی باشد. این تعیین میکند آیا نیاز به تنظیم فصلی داده ها و آزمون Kendall Tauوجود دارد یا خیر.
  • گراف دو متغیره تغییرات جریان ماهانه در ایستگاه ورودی مخزن در برابر کیفیت آب تعیین کننده اثر جریان خواهد بود.این به خصوص در مخازن با زمان ماند هیدرولیکی کم ممکن است قابل تفسیر باشد. این روش کمک میکند تا مشخص شود یک مدل جریان-غلظت برای کاهش قابلیت تغییر پس زمینه مورد نیاز است یا خیر.
  • گراف یا هیستوگرام سری زمانی دو متغیره برای متغیرهای کیفیت آب تعیین کننده ی وجود یا عدم وجود داده های پرت خواهد بود. این نیاز به تبدیل داده ها یا تست های ناپارامتری روندیابی را مشخص خواهد نمود.
  • نمودارهای فصلی یا سالانه جعبه ای برای پارامترهای کیفیت آب نشان دهنده میانه، بیشینه ها یا کمینه ها و بازه های اطمینان برای هر فصل یا سال خواهد بود. این روش به صورت دیداری وجود یا عدم وجود روند تغییرات فصلی را نشان میدهد.

تغییرات کیفی آب مخازن به صورت افقی

پیکره هر مخزن از نظر طولی به سه ناحیه اصلی تقسیم میگردد. ناحیه رودخانه ای، ناحیه گذرا و ناحیه دریاچه ای. این نواحی
دارای خصوصیات متفاوت هستند. ناحیه رودخانه ای که در دهانه مخزن و محل ورود آب رودخانه تشکیل میشود، معمولا دارای
عمق کمتر، سرعت جریان بیشتر و انتقال همرفتی مواد مغذی ذرات معلق بالاتر میباشد ناحیه دریاچه ای بیشتر دارای خصوصیات دریاچه ها و عمق بیشتر است.

تغییرات کیفی آب مخازن

این نواحی عمدتا دارای شرایط کیفیتی متفاوتی هستند و از نظر خصوصیات هیدرودینامیکی و گردش جریان و آلاینده تا حدودی با هم متفاوتند. برای تعیین وضعیت تغییرات کیفیت آب مخزن در عرض، طول و عمق بررسی مقدماتی که باید حداقل در دو بازه زمانی (یکی در اوایل بهار و هنگامی که مخزن قطعا حالت اختلاط کامل است و دیگری در اواخر تابستان در دوره لایهبندی احتمالی) انجام گیرد. این بررسی شامل تقسیم مخزن به 10تا 20برش عرضی (بسته به طول و شکل مخزن) میباشد.

در ابتدا برای تعیین وضعیت تغییرات کیفیت در طول و عمق مخزن، باید روی هریک از خطوط برشی در مرکز خط یک ایستگاه در نظر گرفته و نمونه هایی در ساعت معین در روزهای متوالی یک هفته از سطح به سمتعمق آب به فواصل 10 ،8 ،6 ،4 ،2 ،0و سپس با فواصل 5متر تا کف مخزن برداشت میگردد. نمونه ها برای پارامترهای دما، هدایت الکتریکی ، کدورت ، اکسیژن محلول و pH برداشت میگردد.

با آنالیز نتایج نمونه های طولی در طول دوره نمونه برداری و مقایسه میانگین پارامترها در هر مقطع اگر تفاوت معنی داری در میانگین های مقاطع مختلف مشاهده نشد مجموع طول مخزن که شامل مقاطع هم میانگین باشد به عنوان یک واحد طولی در نظر گرفته میشود. نتایج به دست آمده در عمق نیز به همین ترتیب برای تعیین وضعیت لایه بندی و همچنین تغییرات عمودی و نواحی که باید به عنوان لایه های عمقی دادههای آنها ثبت شود مشخص خواهد شد.


برای تعیین وجود روند تغییرات افقی در عرض، در دو دوره زمانی مورد نظر (لایه بندی و اختلاط مخزن) در هر یک از نواحی
طولی تعیین شده در مرحله قبلی روی یک خط عرضی 5تا 10نقطه انتخاب و اندازه گیری پارامترهای کیفیت آب در آنها انجام
میشود. درصورتیکه مقادیر پارامترهای اندازهگیری شده در طول هفته در ایستگاههای روی یک مقطع عرضی تفاوت معنیدار نشان ندهند، میتوان از تغییرات عرضی پارامترهای کیفی در مطالعات پایش بلند مدت صرفنظر کرد.

 

تغییرات کیفی آب مخازن به صورت عمودی

در صورت عدم وجود تغییرات کیفی افقی در مخزن یعنی یک بعدی بودن مخزن در سطح، برای تعیین روند تغییرات عمودی باید در زمان های لایه بندی احتمالی (اواسط بهار تا اواسط پاییز) به صورت ماهانه در نقطهای از سطح مخزن (عمیقترین نقطه مخزن)، نمونه برداری از سطح تا عمق با تناوب عمقی 2تا 5متر  انجام و پارامترهای دما، کدورت، هدایت الکتریکی، اکسیژن محلول و pH اندازه گیری گردد و تغییرات این پارامترها نسبت به عمق تعیین گردد. درصورتیکه نتایج بررسی تغییرات طولی کیفیت آب در مخزن نشان دهنده تغییر کیفیت در طول باشد این فرایند برای هر یک از مناطق هم غلظت تکرار میشود.


پس از تعیین تغییرات پارامترهای عمومی در عمق، پارامترهای کیفی مورد پایش در مخزن در هر یک از نمونه ها اندازه گیری و
نیمرخ تغییرات کیفی پارامترها در عمق برای تمام پارامترهای مورد پایش در طول دوره پایش استخراج میشود. با رسم دادههای کیفیت در اعماق و طول در زمان روند تغییرات کیفیت در حجم مخزن در طول ماهها و سالها تعیین میگردد. 

 













جهت اطلاع از مطالب به روز سایت به کانالهای ما در شبکه های اجتماعی بپیوندید.



   

(جهت دسترسی به مطالب به روز به سمت چپ سایت بخش آخرین مطالب مراجعه کنید)