سایت بهداشت محیط ایران

سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط
سایت بهداشت محیط ایران

سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط

تحلیل سیستم مدیریت پسماند با استفاده از ارزیابی چرخه حیات





پسماند از تولیدات غیر قابل اجتناب هر جامعه و مدیریت پسماند یکی از نیازهای اصلی آن جامعه است. از این رو، استقرار سامانه مدیریت پسماند ضروری است. در سیستم مدیریت مواد زاید جامد، با توجه به میزان تولید و ترکیب پسماند، روش‌های مختلفی برای مدیریت آن وجود دارد که علاوه بر هزینه‌های اقتصادی، بار محیط زیستی مختلفی در بر دارند. و باتوجه به اینکه مدیریت و مهندسی مواد زاید جامد شهری امروزه یکی از علوم پیشرفته در کشورهای جهان اول و کشورهای در حال توسعه محسوب می شود و توجه و بکارگیری دانش فنی روز جهان و استفاده از فناوریهای نوین بین المللی در اداره مدیریت شهری یکی از ارکان اصلی تعیین استراتژی ها و سیاست های بهداشتی و زیست محیطی در آن کشورها می باشد.تولید انواع زایدات جامد و بروز انواع ناسازگاری های اجتماعی ، اقتصادی و زیست محیطی مربوط به آنها ، مدیریت خدمات شهری را با مشکلات عدیده ای در زمینه جمع آوری،حمل و نقل ،پزدازش و دفع اینگونه زایدات مواجه ساخته است. تعیین اجزاء و درصد هر یک از بخش های نظام مدیریت جامع نیازمند سامانه پشتیبان تصمیم گیری (DDS) است که به طور کمی و بر اساس آثار محیط زیستی و اقتصادی هر یک از اجز اء، مدیران و تصمیم گیران را در انتخاب اجزاء و ساما ندهی نظام مدیریت یاری دهد . مدیریت پسماند، به عنوان یکی از مسایل کلیدی محیط زیستی مطرح است و به همین سبب تقاضای روز افزونی برای تجزیه و تحلیل و مقایسه کارایی و اثرات محیط زیستی و فنی سیاست های مختلف مدیریت پسماند وجود دارد . چنین کاری را می توان با ابزارهای ارزیابی محیط زیستی انجام داد. ابزارهای مختلفی به منظور ارزیابی سامانه مدیریت پسماند وجود دارد که می توان به ممیزی محیط زیست ارزیابی اثرات محیط زیستی ارزیابی احتمال خطر، تحلیل جریان مواد و منابع  و ارزیابی چرخه حیات(LCA) اشاره کرد.

ارزیابی چرخه حیات، رهیافتی است که به کمک آن جنبه های محیط زیستی در ارتباط با یک محصول یا فرآیند یا خدمات، در تمام طول حیات آن مورد بررسی قرار می گیرد. رویکرد حاکم بر انجام مطالعه چرخه حیات، گهواره تا گور می باشد(SETAC،1998)  به این مفهوم که مراحل مختلف انجام یک فرآیند (مانند سامانه مدیریت شهری)یا تولید یک محصول (مانند تلویزیون ازاستخراج مواد اولیه تا دفع نهایی مورد بررسی قرار می گیرد.    ) . ارزیابی چرخه­ی حیات یکی از این ابزارهای پشتیبان تصمیم­گیری می­باشد که در دهه­ی اخیر معرفی شده و مورد استفاده قرار گرفته است.

     افزایش آگاهی در زمینه­ی اهمیت حفاظت زیست محیطی و پیامدهای احتمالی در ارتباط با محصولات ، هم ساخته شده و هم مصرف شده موجب افزایش علاقه به توسعه­ی روش­هایی برای درک بهتر و پرداختن به این پیامدها گردیده است. یکی از روش­هایی که به این قصد توسعه یافته است، ارزیابی چرخه­ی حیات می­باشد.

LCA می­تواند در موارد زیر موثر باشد:

شناسایی فرصت­ها جهت بهبود عملکرد زیست محیطی محصولات در نقاط مختلف چرخه­ی حیات آن­ها؛

اطلاع رسانی به تصمیم گیران صنعت، سازمان­های دولتی یا غیر دولتی (مثلا : با هدف برنامه ریزی راهبردی، اولویت بندی، طراحی یا طراحی مجدد محصول یا فرآیند) ؛

انتخاب شاخص­های مربوط به عملکرد زیست محیطی؛

بازاریابی (مانند ادعای زیست محیطی، طرح برچسب گذاری یا اعلان­های زیست محیطی محصول)؛

  

ابزارهای زیادی برای ارزیابی اثرات زیست محیطی روش‌های مختلف مدیریت پسماند وجود دارد، اما یکی از رایج‌ترین روش‌های مورد استفاده، ارزیابی چرخه حیات (LCA) است. از روش ارزیابی اثرات چرخه حیات و مدل‌های مختلفی که برای انجام این ارزیابی وجود دارد می‌توان برای انتخاب و مقایسه گزینه‌های مختلف مدیریت پسماند استفاده کرد و بهترین و مؤثرترین گزینه را برای اجرا، هم از لحاظ زیست محیطی و هم اقتصادی، انتخاب کرد(1).

هدف از مدیریت جامع پسماند ، بهینه کردن سامانه مدیریت پسماند است . انتخاب اجزای سامانه مدیریت جامع و تعیین درصد سهم هریک از اجزاء در سامانه مدیریت مواد ز اید جامد به عوامل مختلف وابسته است .

 

هدف از ارزیابی روش LCA  برای زباله شهر اهواز ، بررسی اثرات زیست محیطی احتمالی سناریو های مدیریت مواد زاید جامد مختلف که در نهایت منجر به انتخاب بهترین سیستم دفع می شود است . با توجه به نتایج این تحقیق سطح آگاهی تصمیم گیرندگان و مسولان محیط زیست روشهای دفع زباله برای شهر اهواز افزایش می یابد.به این ترتیب احتمال وقوع اثرات نامطلوب زیست محیطی در آینده کاهش خواهد یافت.

نرم افزار IWM  میزان انتشار آلاینده و میزان انرژی مصرفی هر سناریو را مشخص می کند.  یکی از مدلهای LCA  است که با کمک آن می توان سناریوهای مختلف را تعریف و سپس آثار زیست محیطی هر سناریو را باهم مقایسه کرد.این مدل در سال 1996 ، توسط انجمن حمایت از مواد بازیافتی[1] (CSR) انجمن صنعتی پلاستیک و محیط زیست کانادا[2] (EPIC)، برپایه ارزیابی چرخه حیات مدیریت پسماند شهری طرح ریزی و ارایه شده این مدل توسط کمیته های مربوطه همزمان با پیشرفت تکنولوژی های جدید مورد استفاده در مدیریت پسماند شهری ، توسعه و به روز شده و در اختیار کاربران قرار می گیرد. این مدل از دو زیر مدل اقتصادی و محیط زیستی تشکیل شده است.در زیر مدل محیط زیستی چرخه حیات،جریان پسماند شهری از نقطه تولید تا نقطه دفع نهایی دنبال می شود،آثار زیست محیطی هر مرحله توسط مدل فهرست نویسی می شود. هر یک از مرحله­های چرخه حیات سیستم مدیریت زباله توسط پنجره‌ای که شامل تعدادی سوال است، تشریح می­شود. با پاسخ به هر یک از این سوالات سیستم مدیریت زباله مربوطه تعریف یا تشریح می­گردد(استیپکا، 2001 ). هدف این مدل کمک به شهرداران و تصمیم گیران مدیریت پسماند شهری است. در زیر مدل محیط زیستی چرخه حیات، جریان پسماند شهری از نقطه تولید تا دفع نهایی دنبال می شود. هر مرحله از چرخه حیات مدیریت پسماند در یک کادر گفتگو  ارایه می شود پاسخ به پرسش های ارایه شده وضعیت سامانه مدیریت مورد بررسی را مشخص می کند. نتایج نهایی ارایه شده توسط مدل، سیاهه چرخه حیات سامانه مورد بررسی است که شامل کل انرژی مصرف یا تولیدشده، مواد بازیافت شده یا کمپوست تولیدشده و آلاینده های ورودی به آب و هوا است.


[1]Corporations Supporting Recycling

Environment and Plastics Industry Council[2]












جهت اطلاع از مطالب به روز سایت به کانالهای ما در شبکه های اجتماعی بپیوندید.



   

(جهت دسترسی به مطالب به روز به سمت چپ سایت بخش آخرین مطالب مراجعه کنید)