حفاظت در برابر پرتوهای یونیزان در بخش های پرتوشناسی تشخیصی
پاورپوینت حفاظت در برابر پرتوهای یونیزان در بخش های پرتوشناسی تشخیصی
فرمت: PPT تعداد صفحات: 416
مدرس: دکتر اصغر خان چرلی
متخصص پزشکی هسته ای
در این پاورپوینت جامع با موضوعات زیر آشنا خواهید شد:
- پرتوهای یونساز
- انواع تشعشعات رادیواکتیو
- ساختار هسته و اتم
- انواع اشعه ها و ویژگی آنها
- تجهیزات رادیوگرافی
- تشخیص و سنجش رادیواکتیویته
- وسایل سنجش با استفاده از خاصیت برانگیختگی
- پرتوسنجی (دوزیمتری)
- فیلم بج و مزایا و معایب آن
- دزیمتری TDL، قلمی و جیبی
- روش های حفاظت در برابر اشعه
- بهداشت پرتوها
- سازمان های تنظیم کننده استانداردها
- حداکثر دوز مجاز پرتوهای یونیزان
- نقش تکنسین رادیولوژی در حفاظت
- حفاظت پرتوکاران و بیماران در رادیولوژی و رادیوگرافی
- حفاظت بیماران در رادیوگرافی و فلوئوروسکوپی
- حفاظت رادیولوژیکی کودکان
- فتوتایمر
- حفاظت در پزشکی هسته ای
- دفع زباله های رادیواکتیو
- حفاظت در رادیوتراپی
- قواعد با پرتو در مراکز پرتو تشخیصی
هدف از این درس آشنایی با روش ها، اصول فیزیکی و محاسبات مربوط به حفاظت از بیمار و پرسنل در بخش های تصویربرداری پزشکی همچنین آشنا نمودن دانشجویان با انواع پرتوهای مورد استفاده در رادیولوژی، واحدهای اندازه گیری پرتوها، وسایل سنجش پرتوها و دوزیمتری فردی است
تعریف: تشعشع یا پرتو انرژی درحال انتقال است. پرتوهای یونساز اولین بار توسط آقای رونتگن درسال 1895 کشف شد و به نام اشعه ایکس یا مجهول نامگذاری شد یک سال بعد آقای بکرل متوجه شد به طور طبیعی بعضی از مواد از خود پرتو ساطع می کنند. ( مواد پرتوزا ) خاصیت پرتوهای یونساز ایجاد یونهای مثبت و منفی درحین عبور از مواد است.
- اصل (ALARA (As Low As Reasonably Achievable: کاهش پرتوگیری پرتوکاران، بیماران و سایر افراد جامعه به هرچه کمتر موجه شدنی
- با کمترین ضرر به بیمار بیشترین استفاده به او برسد. ضمن دادن حداقل اشعه، بیشترین کارآیی تشخیصی از یک اقدام بدست آید.
- تکنولوژیست رادیولوژی در خط مقدم جلوگیری از اکسپوژر زیاد اشعه به بیمار قرار دارد.
انواع تشعشعات رادیواکتیو
- تشعشعات ذره ای
- اشعه آلفا
- اشعه بتا (بتای منفی – بتای مثبت)
- اشعه نوترونی
- تشعشعات الکترومغناطیسی
وظایف تکنیسین رادیولوژی
- تهیه تصاویر با کیفیت عالی که بیشترین اطلاعات تشخیصی را فراهم سازد
- حفاظت در برابر اشعه که با وظیفه اول در تعادل قرار می گیرد لذا باید با کمترین دوز ممکن اشعه بیشترین اطلاعات تشخیصی را فراهم سازد
- فراهم نمودن بالاترین سطح ممکن مراقبت از بیمار و ایجاد محیط مناسب و مطمئن در طول اقدام تشخیصی
اتم های پایدار و ناپایدار
- از حدود 3000 عنصر شناخته شده فقط 270 عنصر اتم پایدار دارند
- علت ناپایداری اتم ها:
- نسبت نوترون به پروتون: هرچه این نسبت ازحالت تعادل دورتر باشد اتم ناپایدارتر می شود
- زوج یا فرد بودن تعداد نوکلئون ها: فرد بودن تعداد باعث ناپایداری می شود
- انرژی همبستگی نوکلئون: هرچه انرژی همبستگی کمتر باشد ناپایدارتر می شود
اشعه آلفا:
- جنس اشعه آلفا هسته اتم هلیم است
- از دو نوترون و دو پروتون تشکیل شده است
- جرم آن 4 واحد جرم اتمی و بار الکتریکی 2+ است
- علامت اختصاری آن
- منوانرژتیک است ـ برد کوتاه (در هوا چند سانتیمتر، در آب و بافت بدن چند میکرون) ـ از پوست سالم نمی تواند عبور کند
- یونیزاسیون مخصوص بالا
اشعه بتای منفی
- جنس اشعه بتای منفی الکترون است ولی منشا آن از هسته اتم می باشد
- جرم آن درمقیاس هسته ای صفر و بار الکتریکی 1- است
- دارای طیف انرژی پیوسته
- برد ذره بتای منفی در هوا چند سانتیمتر تا متر و در آب یا بافت بدن چند میلیمتر است
- خاصیت یونسازی به مراتب کمتر از آلفا
اشعه بتای مثبت
- پوزیترون هم گفته می شود
- ضد ماده الکترون است
- عمرکوتاه دارد
- جرم پوزیترون برابر جرم الکترون و بار الکتریکی آن برابر با بار الکتریکی الکترون ولی با علامت مثبت است
- برد پوزیترون کوتاه بوده و بعد از از دست دادن انرژی با یک الکترون در محیط ترکیب شده و نابود می شود و در عوض دو فوتون با انرژی 511 کیلو الکترون ولت در جهت مخالف هم با زاویه 180 درجه ساطع می شود.
- در تصویربرداری به روش Pet استفاده می شود
تولید اشعه ایکس
- تعریف: اشعه ایکس جزو تشعشعات الکترومغناطیسی همانند نور مرئی بوده ولی طول موج کوتاهتری دارد.
- خواص فیزیکی اشعه ایکس
- نافذترین اشعه الکترومغناطیسی است و این خاصیت توسط آقای رونتگن ابتدا کشف شد. این خاصیت باعث استفاده آن برای تصویربرداری می شود.
- پلی انرژتیک است
- با سرعت نور و بصورت مستقیم حرکت می کند
- اگرچه همانند نور مرئی است ولی توسط عدسی فوکوس نمی شود
- از نظر الکتریکی خنثی است
- در برخورد با ماده دچار پراکندگی می شود
- در برخورد با بعضی از کریستال ها باعث ایجاد نور می شود
- باعث سیاه شدن فیلم عکاسی می گردد
- باعث یونیزه شدن گازها می شود
- باعث اثرات بیولوژیک می گردد
ادامه مطلب را با دانلود فایل پاورپوینت مشاهده کنید
فایل پاورپوینت کامل و جامع و کاربردی و آموزشی جهت دانشجویان و اساتید گرامی بهداشت محیط با 416 اسلاید


جهت اطلاع از مطالب به روز سایت به کانالهای ما در شبکه های اجتماعی بپیوندید.

جهت ورود به سایت بهداشت محیط ایران کلیک کنید