تصفیه خانه آب سیرجان جهت تأمین آب شرب شهرهای سیرجان و نجف شهر و نیز چندین روستای مجاور تصفیه خانه طراحی و راه اندازی شده است. این تصفیه خانه در شرق شهر سیرجان و در امتداد جنوب جاده سیرجان - کرمان و در ارتفاع 1735 متری از سطح دریا در منطقه حسین آباد واقع شده است.
2-1- ظرفیت و محدوده کاری
احداث تصفیه خانه سیرجان در سال 1382 توسط شرکت تیاب بنا به عنوان پیمانکار ساختمانی و شرکت عمراب به عنوان پیمانکار تأسیساتی و با مشاوره شرکت مهاب قدس آغاز و بعد ازگذشت حدود 5 سال در سال 1387 به بهره برداری رسید. ظرفیت اسمی این تصفیه خانه 8/0 متر مکعب بر ثانیه بوده و حداکثر ظرفیت بهره برداری آن معادل 22/0 متر مکعب بر ثانیه می باشد. آب خام ورودی این تصفیه خانه از سد تنگوئیه تأمین شده که توسط خط انتقال فولادی به طول 3 کیلومتر با روش ثقلی وارد تصفیه خانه می شود. آب صاف تصفیه خانه در دو مخزن به ظرفیت جمعاً 6 هزار متر مکعب ذخیره و از آنجا با روش ثقلی از طریق خط انتقال آزبست سیمانی به طول 21 کیلومتر به محل مصرف انتقال می یابد.
2-2- وضعیت مالکیت تصفیه خانه
مساحت کل اراضی این تصفیه خانه در حدود 30 هزار متر مربع بوده که مالکیت زمین تصفیه خانه در اختیار "شرکت آب و فاضلاب استان کرمان" و سند آن نیز موجود می باشد.
2-3- مشخصات فنی تصفیه خانه
به طور کلی ابنیه، تاسیساتتأسیسات و تجهیزات ایجاد شده در این تصفیه خانه را می توان به شرح ذیل طبقه بندی نمود.
2-3-1- آشغالگیر
به منظور جلوگیری از ورود آشغال به تأسیسات تصفیه آب یک توری آشغال گیر فلزی به ابعاد 1*7 متر در مسیر ورودی قرار داده شده است.
2-3-2- حوضچه اختلاط سریع
این تصفیه خانه دارای دو حوضچه اختلاط سریع به حجم 16 متر مکعبی می باشد. این حوضچه دارای دو دستگاه هم زن پروانه ای دور ثابت با سرعت 100 دور بر دقیقه و قدرت 4 کیلووات برای اختلاط یکنواخت و سریع مواد شیمیایی تزریق شده در آب می باشد.
2-3-3- حوضچه های زلال ساز
تصفیه خانه سیرجان دارای دو عدد حوضچه زلال ساز از نوع پولساتور به ابعاد 5/4*23*24 متر بوده که هر پولساتور دارای یک پمپ خلأ با قدرت 5/10 کیلووات و دور موتور 2900 دور بر دقیقه می باشد. دو عدد قیف لجن با ظرفیت 110 متر مکعب نیز در هر حوضچه برای تخلیه لجن تعبیه شده است.
2-3-4- صافی های شنی
فرآیند فیلتراسیون آب در این تصفیه خانه توسط شش صافی شنی از نوع تند ثقلی با مساحت 78 متر مربع انجام می شود که شیر هوای شستشوی آنها از نوع پروانه ای به قطر 250 میلی متر می باشد. ضخامت لایه ماسه مورد استفاده در این صافی ها 950 میلی متر بوده و اندازه موثر ماسه ها بین 9/0 تا 1 تغییر می کند. تجهیزات شستشوی صافی ها شامل سه پمپ آب شستشو 55 کیلوواتی از نوع سانتریفیوژ با دبی 800 متر مکعب بر ساعت، سه دمنده هوای 24 کیلوواتی و دو کمپرسور 11 کیلوواتی برای تأمین هموای عملگر شیرهای مربوطه در نظر گرفته شده است. همچنین این صافیها دارای دو عدد پمپ بازیافتی از نوع مستغرق با دبی 144 متر مکعب بر ساعت می باشند.
2-3-5- مخازن ذخیره آب صاف
آب صاف این تصفیه خانه به دو مخزن ذخیره آب هدایت گردیده که حجم آنها جمعاً 6 هزار متر مکعب می باشد.
2-3-6- فرآیند تصفیه آب
در تصفیه خانه آب سیرجان فرآیند تصفیه آب از نوع شیمیایی، فیزیکی و میکروبی می باشد که طی آن کدورت و بار میکروبی آب خام تا میزان مطلوب استاندارد کاهش یافته و همچنین اصلاح و کاهش برخی املاح و ترکیبات شیمیایی نیز انجام می گیرد. فرآیند تصفیه آب در این تصفیه خانه شامل مراحل زیر است:
• کلر زنی مقدماتی
• تهیه و تزریق مواد شیمیایی
• اختلاط سریع
• زلال سازی
• صاف سازی
• کلر زنی نهایی
• تزریق ازن
• ذخیره
2-3-6-1- مرحله کلرزنی مقدماتی
هدف از کلر زنی آب خام، سالم سازی آب ورودی به تأسیسات به منظور اکسیداسیون و حذف نسبی آلاینده های آلی مولد بو و طعم نامطلوب، حذف نسبی آلاینده های معدنی مولد رنگ مانند آهن، منگنز، فلزات سنگین و ته نشینی آنها در مرحله زلال سازی و جلوگیری از رشد بعدی میکرو ارگانیسم ها و گیاهان آبی در تأسیسات تصفیه خانه است.
2-3-6-2- فرآیند تهیه و تزریق مواد شیمیایی
کلرورفریک به عنوان ماده منعقد کننده در دو مخازن مربوطه ذخیره و پس از آماده سازی در مخازن انحلال توسط سیستم تزریق و خطوط انتقال به حوضچه اختلاط سریع تزریق می گردد. آهک نیز جهت تنظیم pH و بهبود فرآیند انعقاد، به صورت شیر آهک آماده و به کانال آب خام تزریق می شود. مقدار تزریق مواد شیمیایی توسط آزمایشگاه به وسیله آزمایشی به نام جارتست تعیین و به واحد بهره برداری اعلام می گردد.
2-3-6-3- مرحله اختلاط سریع
به منظور سرعت بخشیدن به عمل انعقاد لخته ها در این مرحله مواد شیمیایی مورد استفاده در فرآیند تصفیه در زمانی بسیار کوتاه و با سرعت زیاد توسط همزن مکانیکی با آب مخلوط می شوند.
2-3-6-4- فرآیند زلال سازی
زلال سازهای این تصفیه خانه از نوع پولساتور می باشند. در این حوضچه ها عمل انعقاد، لخته سازی و ته نشینی مواد انجام می گیرد. اساس کار سیستم پولساتورها بر توزیع متناوب و جریان یکنواخت و عمودی آب خام از کف و عبور از یک توده لجن معلق استوار می باشد. هر واحد پولساتور از یک مخزن به شکل مکعب یا مکعب مستطیل تشکیل شده که در کف آن تعدادی لوله سوراخ دار و صفحات مورب جهت توزیع یکنواخت آب خام و در بالای آن تعدادی لوله یا کانال سوراخ دار جهت جمع آوری یکنواخت آب زلال قرار دارد. در پولساتورها آب خام به محفظه ای ارسال گردیده که هوای داخل آن توسط یک پمپ خلأ مکیده می شود. پس از آن با شکسته شدن این خلأ با توجه به فشار ایجاد شده جریان آب به سوی لوله های سیستم توزیع هدایت می شود. تکرار این فرآیند جریان متناوب یکنواختی را در پولساتور به وجود می آورد. عبور عمودی جریان آب از ابر لجن تأثیر بسیار زیادی (97 تا 98 درصد) در حذف فلوک ها دارد.
2-3-6-5- مرحله صاف سازی
حذف نهایی مواد معلق (کلوئیدی) از آب و فلوک های ریز که در مرحله زلال سازی ته نشین نشده اند در صافی ها انجام می شود. پس از گذشت چند ساعت از کارکرد صافی به دلیل گرفتگی فضای میان دانه های ماسه توسط ذرات همراه آب افت فشاری در جریان آب به وجود می آید که باعث کاهش راندمان صافی می شود. برای برطرف کردن این مسأله صافی ها توسط آب و هوا
به صورت معکوس در دوره های متناوب زمانی شستشو شده و پساب حاصل از شستشو به حوضچه های تثبیت لجن و پس از ته نشینی لجن آن مجدداً به کانال آب خام انتقال می یابد.
2-3-6-6- مرحله کلرزنی نهایی
کلرزنی نهایی به منظور گندزدایی و تأمین کلر آزاد باقیمانده در آب خروجی انجام می شود. کلرزنی نهایی در حدی انجام می شود که مقدار کلر آزاد باقیمانده در خروجی تصفیه خانه طبق دستور معاونت نظارت بر بهره برداری و تأیید مدیریت امور نگهداری و بهره برداری تصفیه خانه ها باشد.
2-3-6-7- مرحله تزریق ازن
این فرآیند علاوه بر گندزدایی باعث حذف آهن، منگنز و از بین بردن کامل بو، طعم و رنگ نامطلوب و از همه مهم تر تخریب ترکیبات آلی مضر و سرطان زای آب می شود.
2-3-6-8- ذخیره سازی
آب صاف خروجی از تصفیه خانه در دو مخزن به ظرفیت جمعاً 6 هزار مترمکعب جمع آوری گردیده و سپس با لوله کشی ثقلی به مخازن ذخیره سطح شهر انتقال می یابد.
2-3-7- سالن صافی ها
سال صافی ها در برگیرنده صافی ها، تجهیزات کنترلی شستشو و بهره برداری صافی ها بوده و با مساحت 1320 متر مربع و به ابعاد 20*66 متر در کنار موتورخانه واقع شده است.
2-3-8- ساختمان مواد شیمیایی
ساختمان مواد شیمیایی به مساحت معادل 437 متر مربع و ابعاد معادل 23*19 متر در تصفیه خانه سیرجان دارای تجهیزات تهیه و تزریق شیر آهک و کلرور فریک بوده و در نزدیکی مخازن ذخیره سازی کلرورفریک واقع شده است. تجهیزات مربوط به آماده سازی و تزریق کلرور فریک در تصفیه خانه سیرجان شامل دو مخزن ذخیره 92 متر مکعبی، دو مخزن تزریق 5/8 متر مکعبی، دو پمپ انتقال 5/1 کیلوواتی برای انتقال کلرور فریک از مخازن ذخیره به مخازن تزریق، دو همزن دور ثابت 5/1 کیلوواتی و دو پمپ تزریق 75/0 کیلوواتی است. تجهیزات مربوط به تهیه و تزریق شیر آهک نیز شامل دو مخزن انحلال 8 متر مکعبی، دو همزن دور ثابت 5/1 کیلوواتی و دو پمپ تزریق 75/0 کیلوواتی می باشد.
2-3-9- ساختمان کلر زنی
ساختمان کلرزنی به مساحت 607 متر مربع و به ابعاد معادل 5/13*45 متر در تزدیکی ساختمان مواد شیمیایی قرار داشته و دارای تجهیزات کلرزنی و ایمنی مربوطه و نیز انبار نگهداری کپسول های کلر می باشد. تجهیزات کلرزنی این تصفیه خانه شامل دو دستگاه کلریناتور گازی با ظرفیت 9 کیلوگرم بر ساعت برای کلر زنی نهایی و دو دستگاه کلریناتور با ظرفیت 15 کیلوگرم بر ساعت برای کلر زنی اولیه می باشید
2-3-10- ساختمان اداری
ساختمان اداری تصفیه خانه سیرجان با مساحت 600 متر مربع و ابعاد 20*30 متر در قسمت ورودی تصفیه خانه واقع شده است.
2-3-11- کار گاه فنی و انبار تجهیزات
انبارهای تصفیه خانه سیرجان انبار تجهیزات و انبار مواد شیمیایی است. انبار تجهیزات به مساحت 594 متر مربع و ابعاد 18*33 متر در نزدیکی ساختمان مواد شیمیایی واقع شده است. انبار مواد شیمیایی نیز دارای مساحت 361 متر مربع و ابعاد 19*19 متر می باشد. کارگاه فنی این تصفیه خانه دارای مساحت 190 متر مربع و ابعاد 10*19 متر می باشد.
2-3-12- پست برق اضطراری
این تصفیه خانه همانند تمامی تصفیه خانه های کشور دارای یک پست برق به مساحت 275 متر مربع و به ابعاد 11*25 می باشد که در کنار موتورخانه واقع شده است.
2-3-16- آزمایشگاه
آزمایشگاه تصفیه خانه سیرجان دارای تجهیزات به شرح جدول 2-1 می باشد.
آب مقطرگیری | 1 |
اون | 1 |
پی.اچ متر | 1 |
ترازوی دیجیتالی | 1 |
دستگاه جار | 1 |
دستگاه تقطیر | 1 |
بن ماری | 1 |
انکوباتور | 2 |
کدورت سنج | 1 |
هدایت سنج | 1 |
هود آزمایشگاهی | 2 |
اتوکلاو | 1 |
کوره | 1 |
میکروسکوپ | 1 |
همزن مغناطیسی | 1 |
اسپکتروفتومتر | 1 |
- | - |
- | - |
شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور
"معاونت نظارت بر بهره برداری"
(جهت دسترسی به مطالب به روز به سمت چپ سایت بخش آخرین مطالب مراجعه کنید)