تصفیه خانه آب شماره 1 کرج (حصار) جهت تأمین آب شرب شهرهای کرج
و اسلام آباد طراحی و راه اندازی شده است. این تصفیه خانه در خط 3 حصار و
در ارتفاع 1320 متری از سطح دریا واقع شده است.
3-1- ظرفیت و محدوده کاری
تصفیه
خانه شماره 1 کرج که در منطقه حصار واقع شده یکی از تصفیه خانه های قدیمی
ایران می باشد و هم اکنون شامل دو فاز است. احداث فاز 1 این تصفیه خانه در
سال 1341 توسط شرکت دگرمونت به عنوان مشاور پیمانکار ساختمانی آغاز و بعد
ازگذشت حدود سه سال در سال 1344 به بهره برداری رسید. فاز 2 این تصفیه خانه
نیز در سال 1383 توسط شرکت صنعتی مهرآباد به عنوان پیمانکار تأسیساتی و
شرکت معین آبشار و ری آب به عنوان مشاورهای پیمانکار ساختمانی و تأسیساتی
آغاز و بعد ازگذشت حدود 2 سال در سال 1385 به بهره برداری رسید. ظرفیت اسمی
فاز 1 این تصفیه خانه 083/0 متر مکعب بر ثانیه و حداکثر ظرفیت بهره برداری
آن معادل 1/0 می باشد. ظرفیت اسمی فاز 2 این تصفیه خانه نیز 166/0 متر
مکعب بر ثانیه و حداکثر ظرفیت بهره برداری آن معادل 2/0 می باشد. آب خام
ورودی این تصفیه خانه از سد کرج تأمین می شود که توسط خط انتقال فولادی و
بتنی به طول 3 کیلومتر با روش ثقلی از طریق آبگیر بیلقان وارد تصفیه خانه
می شود. آب صاف تصفیه خانه در یک مخزن 640 متر مکعبی، دو مخزن 12800
مترمکعبی و سه مخزن 6400 متر مکعبی ذخیره و از آنجا بوسیله ایستگاه پمپاژ
از طریق خط انتقال داکتیل و فولادی به طول حدود 30 کیلومتر به محل مصرف
انتقال می یابد
3-2- وضعیت مالکیت تصفیه خانه
مالکیت
زمین تصفیه خانه شماره 1 کرج با مساحتی حدود 6 هزار متر در اختیار "شرکت
آب منطقه ای تهران" بوده و کاربری زمین آن از نوع تأسیسات آبی و سند آن
موجود نمی باشد.
3-3- مشخصات فنی تصفیه خانه
به طور کلی ابنیه، تأسیسات و تجهیزات ایجاد شده در این تصفیه خانه را می توان به شرح ذیل طبقه بندی نمود.
3-3-1- آشغالگیر
به
منظور جلوگیری از ورود آشغال به تأسیسات تصفیه آب یک توری آشغال گیر فلزی
به ابعاد 5/1*1 متر و ابعاد چشمه 30*30 میلیمتر در مسیر ورودی آب به تصفیه
خانه قرار داده شده است.
3-3-2- حوضچه اختلاط سریع
این
تصفیه خانه دارای یک حوضچه اختلاط سریع به ابعاد 5*3*2 متر و حجم 30 متر
مکعب می باشد. داخل این حوضچه یک همزن دور ثابت با سرعت 1405 دور بر دقیقه
برای اختلاط یکنواخت و سریع مواد شیمیایی تزریق شده در آب وجود دارد.
3-3-3- استخر ته نشینی اولیه
این
تصفیه خانه دارای یک استخر ته نشینی اولیه به ابعاد 6*6*25 متر می باشد که
برای جمع آوری و تخلیه لجن ته نشین شده جارویی مکانیکی در کف استخر وجود
دارد که می تواند با دو سرعت کند و تند کف استخر را پاک سازی و لجن را
تخلیه نماید. چهار قیف لجن به حجم 18 متر مکعب برای تخلیه لجن دراین استخر
در نظر گرفته شده است.
3-3-4- حوضچه های زلال ساز
تصفیه
خانه شماره 1 کرج دارای چهار حوضچه زلال ساز از نوع پولساتور به ابعاد
6*6*9 متر بوده که هر یک از حوضچه ها دارای چهار پمپ خلأ با سرعت ثابت 3400
و یک قیف تخلیه لجن می باشد. این مرحله به مرحله ته نشینی ثانویه موسوم
است.
3-3-5- صافی های شنی
فرآیند
فیلتراسیون آب در این تصفیه خانه توسط هشت صافی شنی از نوع تند ثقلی و به
ابعاد 6*5/2 متر انجام می شود. اندازه موثر دانه های ماسه های مورد استفاده
در این صافی ها 4/0 میلی مترمیلی بوده و ضخامت کل لایه های ماسه نیز حدود
100 سانتی متر و ضریب یکنواختی دانه های ماسه (UC) در داخل این صافی ها
6/1 است.
3-3-6- فرآیند تصفیه آب
در
تصفیه خانه شماره 1 کرج فرآیند تصفیه آب از نوع شیمیایی، فیزیکی و میکروبی
می باشد که طی آن کدورت و بار میکروبی آب خام تا میزان مطلوب استاندارد
کاهش یافته و همچنین اصلاح و کاهش برخی املاح و ترکیبات شیمیایی نیز انجام
می گیرد. فرآیند تصفیه آب در این تصفیه خانه شامل مراحل زیر است:
• آشغالگیری
• کلرزنی مقدماتی
• تهیه و تزریق مواد شیمیایی
• ته نشینی اولیه
• زلال سازی
• صاف سازی
• کلر زنی نهایی
• ذخیره سازی
3-3-6-1- مرحله آشغالگیری
در
این مرحله اجسام درشت معلق در آب خام از آن جدا می شوند تا از ورود آنها
به تأسیسات تصفیه خانه جلوگیری به عمل آمده و آسیبی به تأسیسات و تجهیزات
تصفیه خانه وارد نشود.
3-3-6-2- مرحله کلرزنی مقدماتی
هدف
از کلر زنی آب خام سالم سازی آب ورودی به تأسیسات به منظور اکسیداسیون و
حذف نسبی آلاینده های آلی مولد بو و طعم نامطلوب، حذف نسبی آلاینده های
معدنی مولد رنگ مانند آهن، منگنز، فلزات سنگین و ته نشینی آنها در مرحله
زلال سازی و جلوگیری از رشد بعدی میکرو ارگانیسم ها و گیاهان آبی در
تأسیسات تصفیه خانه است. کلرزنی آب خام باید در حدی انجام شود که مقدار کلر
آزاد باقیمانده در زیرصافی حداقل در حدود ppm2/0 تا ppm 3/0 باشد. از
آنجائیکه آب خام تصفیه خانه در آبگیر بیلقان کلرزنی می شود در داخل این
تصفیه خانه نیازی به کلرزنی اولیه نبوده و به کلرزنی نهایی اکتفا می شود.
3-3-6-3-تهیه و تزریق مواد شیمیایی
در
این مرحله از تصفیه آب تصفیه خانه شماره 1 کرج کلرورفریک به عنوان ماده
منعقد کننده در 4 مخزن با ظرفیت 10 متر مکعب ذخیره گردیده و پس از آماده
سازی در مخازن انحلال توسط سیستم تزریق و خطوط انتقال به کانال آب خام
تزریق می گردد. آهک نیز جهت تنظیم PH و بهبود فرآیند انعقاد، به صورت شیر
آهک آماده و به کانال آب خام تزریق می گردد. مقدار تزریق مواد شیمیایی توسط
آزمایشگاه به وسیله آزمایشی به نام جارتست تعیین و به واحد بهره برداری
اعلام می گردد.
3-3-6-4- مرحله ته نشینی اولیه
اگر
کدورت آب ورودی به تصفیه خانه از حد مشخصی بالاتر رود جهت کاهش کدورت آب
تا میزان مورد نظر استخر ته نشینی اولیه وارد مدار تصفیه می گردد. توجه به
حداکثر کدورت ورودی و خروجی در این مرحله بسیار مهم است. حداکثر کدورت ثبت
شده آب ورودی از زمان بهره برداری تا کنون معادل NTU 15 و حداکثر کدورت آب
خروجی در همین مدت معادل NTU 5/2 می باشد.
3-3-6-5- مرحله زلال سازی
زلال
سازهای این تصفیه خانه از نوع پولساتور می باشند. در این حوضچه ها عمل
انعقاد، لخته سازی و ته نشینی مواد انجام می گیرد. اساس کار سیستم
پولساتورها بر توزیع متناوب و جریان یکنواخت و عمودی آب خام از کف و عبور
از یک توده لجن معلق استوار می باشد. هر واحد پولساتور از یک مخزن به شکل
مکعب یا مکعب مستطیل تشکیل شده که در کف آن تعدادی لوله سوراخ دار و صفحات
مورب جهت توزیع یکنواخت آب خام و در بالای آن تعدادی لوله یا کانال سوراخ
دار جهت جمع آوری یکنواخت آب زلال قرار دارد. در پولساتورها آب خام به
محفظه ای ارسال گردیده که هوای داخل آن توسط یک پمپ خلأ مکیده می شود. پس
از آن با شکسته شدن این خلأ با توجه به فشار ایجاد شده جریان آب به سوی
لوله های سیستم توزیع هدایت می شود. تکرار این فرآیند جریان متناوب
یکنواختی را در پولساتور به وجود می آورد. عبور عمودی جریان آب از ابر لجن
تأثیر بسیار زیادی (97 تا 98 درصد) در حذف فلوک ها دارد.
3-3-6-6- مرحله صاف سازی
حذف
نهایی مواد معلق (کلوئیدی) از آب و فلوک های ریز که در مرحله زلال سازی ته
نشین نشده اند در صافی ها انجام می شود. پس از گذشت چند ساعت از کارکرد
صافی به دلیل گرفتگی فضای میان دانه های ماسه توسط ذرات همراه آب افت فشاری
به وجود می آید که باعث کاهش راندمان صافی می شود. برای برطرف کردن این
مسأله صافی ها توسط آب و هوا به صورت معکوس در دوره های متناوب زمانی شستشو
می شوند.
3-3-6-7- مرحله کلرزنی نهایی
کلرزنی
نهایی به منظور گندزدایی و تأمین کلر آزاد باقیمانده در آب خروجی انجام می
شود. کلرزنی نهایی در حدی انجام می شود که مقدار کلر آزاد باقیمانده در
خروجی تصفیه خانه طبق دستور معاونت نظارت بر بهره برداری و تأیید مدیریت
امور نگهداری و بهره برداری تصفیه خانه ها باشد.
3-3-6-8- ذخیره سازی
در
تصفیه خانه شماره 1 کرج آب صاف در مخازن مجزا به شرح جزئیات ذیل جمع آوری
گردیده و از آنجا به مخازن ذخیره سطح شهر انتقال می یابد.
1) یک مخزن ذخیره 640 متر مکعبی در محل تصفیه خانه
2) دو مخزن ذخیره 12800 متر مکعبی در محل تصفیه خانه
3) سه مخزن ذخیره 6400 مترمکعبی در محل تصفیه خانه
3-3-7- ساختمان مواد شیمیایی
ساختمان
مواد شیمیایی در تصفیه خانه شماره 1 کرج به مساحت 30 متر مربع و ابعاد 5*6
متر شامل تجهیزات تهیه و تزریق مواد شیمیایی می باشد. تجهیزات مربوط به
آماده سازی و تزریق کلرورفریک شامل چهار مخزن ذخیره 10 متر مکعبی، دو پمپ
انتقال دیافراگمی با قدرت 5/0 کیلووات جهت انتقال کلرورفریک از مخزن ذخیره
به مخزن تزریق، 2 مخزن تزریق 5/2 متر مکعبی و 2 دستگاه پمپ تزریق با قدرت
18/0 کیلووات می باشد. همچنین تجهیزات مربوط به آماده سازی و تزریق آهک
شامل دو مخزن 12 متر مکعبی، دو همزن 3 کیلوواتی و دو پمپ تزریق 37/0
کیلوواتی است.
3-3-8- سالن صافی ها
سالن
صافی های تصفیه خانه شماره 1 کرج به مساحت 80 مترمربع و به ابعاد 2*40 متر
در برگیرنده صافی ها، تجهیزات کنترلی شستشو و بهره برداری آن ها بوده و
نوع سازه این ساختمان بتنی می باشد.
3-3-9- ساختمان کلرزنی
ساختمان
کلرزنی این تصفیه خانه به مساحت 6 متر مربع و به ابعاد 4*5/1 متر شامل 2
دستگاه کلریناتور گازی با ظرفیت تزریق 2 کیلوگرم بر ساعت جهت کلرزنی ثانویه
می باشد.
3-3-10 برق اضطراری
پست برق اضطراری این تصفیه خانه به مساحت 45 متر مربع و ابعاد 9*5 متر دارای یک دستگاه دیزل ژنراتور 400 کیلوولت آمپر می باشد.
3-3-11- ساختمان اداری
ساختمان اداری این تصفیه خانه به مساحت 72 متر مربع و دارای ابعاد 6*12 متر می باشد که سازه این ساختمان بتنی می باشد.
3-3-12- انبار مواد شیمیایی
در
تصفیه خانه شماره 1 کرج به منظور نگهداری مواد شیمیایی مورد استفاده در
فرآیند تصفیه انباری بنام مواد شیمیایی به مساحت 36 متر مربع و ابعاد 9*4
متر در نظر گرفته شده است.
.
3-3-13- آزمایشگاه
آزمایشگاه این تصفیه خانه با مساحت 20 مترمربع و به ابعاد 4*5 متر دارای تجهیزاتی به شرح جداول 3-1 و 3-2 می باشد.
آب مقطرگیری | 1 |
پی.اچ متر | 1 |
دستگاه جار | 1 |
دماسنج | 1 |
کدورت سنج | 1 |
هدایت سنج | 1 |
هود آزمایشگاهی | 1 |
لیست تجهیزات اندازه گیری آنلاین تصفیه خانه شماره 1 کرج
دستگاه کدورت سنج | 1 |
دستگاه پی.اچ متر | 1 |
دبی سنج | 1 |
دستگاه کلرسنج | 1 |
شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور
"معاونت نظارت بر بهره برداری"
جهت اطلاع از مطالب به روز سایت به کانالهای ما در شبکه های اجتماعی بپیوندید.