سایت بهداشت محیط ایران

سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط
سایت بهداشت محیط ایران

سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط

راهنمای مواد شیمیایی وگندزداهای مورد استفاده در بیمارستان

راهنمای مواد شیمیایی وگندزداهای مورد استفاده در بیمارستان



 

 

برای رقیق سازی در مصرف گروه های مختلف مواد شیمیایی نکات مهمی وجود دارد که رعایت آنها به منظور کنترل موثر میکروارگانیسم ها الزامی است . برخی از این نکات بر روی برچسب آنها قید شده و بعضی نیز جنبه عمومی دارند که در اینجا نکات کلی و مفید درباره این ترکیبات ذکر می گردد:

1-  ماده مصرفی باید به دقت پیمانه شود.

2- برای ساختن محلول بایستی ازظروف خشک استفاده شود.

- برای ساختن محلول بایستی مقدار مناسبی از آب به ماده گندزدا افزوده گردد.

4- پیش از کاربرد ماده گندزدا در صورت امکان لکه ها و کثافات پاک شوند .

5- مازاد ماده گندزدا در پایان کار روزانه دور ریخته شود.

6- توجه شود که کاربرد محلولهای ضدعفونی کننده و گندزدا ، بدون دقت ومهارت سبب افزایش رشد میکروبها و گسترش عفونتها می گردد.

7- هرگز از ضدعفونی کننده ها و ماده گندزدا برای استریل کردن استفاده نشود.

8- ابزار و وسایل تمیز بایستی درون محلولهای میکروب کش نگهداری شوند.

9- ظروف حاوی مواد گندزدا نبایستی دوباره پر شوند بلکه باید محلول داخل آنها عوض شود .

10- از به کار گیری محلولهای گندزدا که همراه فرد به بیمارستان آورده شده بایستی پرهیز شده و از آنچه که بیمارستان دراختیار قرار میدهد استفاده گردد.

11- از به کار گیری محلولهای ساخته شده در روزهای قبل بایستی پرهیز شده و هر روز محلول تازه ای ساخته شود.

12- هرگز دو محلول ضدمیکروبی را با هم نبایستی به کاربرد، مگر آنکه یکی ازآنها الکل باشد .

13- از ترکیب و اختلاط پاک کننده ها با مواد گندزدا باید پرهیز گردد زیرا ممکن است اثر هر دو خنثی گردد.

14- فقط در صورتی که کاربرد روشهای حرارتی ممکن نباشد از محلولهای میکروب کش انتخابی استفاده گردد.

·        نکات قابل توجه:

·        از ترکیب و اختلاط پاک کننده ها مانند صابون و دترجنت ها با مواد گندزدا پرهیز کنید زیر ا ممکن است هر دو بی اثر شوند.

·        دو محلول ضد میکروبی را باهم بکار نبرید مگر در مورد الکل و یک ماده ضد میکروبی .

·        از رقیق کردن محلول های ضدعفونی و گندزدا پرهیز کنید مگر بر طبق دستور العمل های مشخص و علمی و در صورت نیاز به افزایش آب ، مقدار لازم آب را به ماده ضد میکروبی بیفزائید و نه بر عکس.

·        ظروف حاوی مواد میکروب کش از جمله ظرف پنبه الکل که بطور مداوم استفاده می شود می تواند منبع آلودگی شود و ضرورت دارد که ظرف مورد استفاده سترون شود.

·        در صورتیکه در کاربرد و استفاده از یک روش مهارت کافی ندارید از مواردی استفاده کنید که در آن مهارت کافی دارید و گرنه کاربرد بدون مهارت محلولهای ضد عفونی و گندزدا و روش های سترون سازی سبب رشد و گسترش عفونت می شود.

توصیه های حفاظت فردی در مقابل آلوده کننده ها و ضدعفونی کننده ها:

با توجه به اینکه افرادی که در محیط های بیمارستانی فعالیت می نمایند در معرض ابتلا به انواع بیماری ها قرار دارند لذا جهت حفظ سلامت فرد و خانواده و نهایتا جامعه لازم است تمهیداتی جهت حفظ سلامت فردی در نظر گرفته شود.

1-     استفاده از روپوش و لباس کار فقط در محیط کار صورت میپذیرد و در صورت آلوده شدن بلا فاصله تمیزو گندزدایی گردد که با شستشوی مناسب و اتو کشیدن می توان به این امر دست یافت . بدیهی است لباسها نبایستی جهت شستشو به منزل برده شوند.

2-     کفش کار نیز صرفا در محیط کاراستفاده شود .

3-     در هنگام استفاده از مواد پاک کننده وگندزدا به  دستورالعمل مربوطه دقیقا توجه شده و از تماس با اینگونه مواد ترجیحأ خودداری گردد.

4-     در هنگام نظافت حتما از ماسک استفاده شود .

5-     استفاده بی رویه ازمواد گندزدا باعث صدمه رساندن به شخص مصرف کننده و محیط زیست خواهد گردید .

6-     در هنگام استفاده از مواد شیمیایی بایستی از دستکش استفاده شود.

7-     باید جهت نظافت محیط از لوازم جداگانه ( دستمال ، تی ، جارو و …  ) استفاده گردد.

8-     حتی الامکان پس از پایان کار استحمام انجام گیرد.

9-     به هیچ عنوان نبایستی از لوازم شخصی بیماران استفاده شود.

مهمترین  مواد شیمیایی که برای ضد عفونی ، گندزدایی و استریلیزاسیون در این مرکز بکار می روند در ذیل معرفی می شوند.

دتول( Detol ):

دتول ماده ای است گندزدا و پس از 15 دقیقه تماس می تواند اثر کند و برای اسباب و لوازم پلاستیکی مناسب است در برابر مواد آلی غیر فعال می شود و بر اغلب گرم منفی  ها تاثیر ندارد.

ستریمید (Cetrimide):

این ماده به ستاولن هم معروف است و علیه باکتری های گرم مثبت اثر می کند ولی اثر آن روی گرم منفی ها کم می باشد، با غلظت 1 تا 2 درصد بکار می رود، مانند صابون لیزی ایجاد می کند. این ماده برای ضد عفونی بکار می رود.

فرمالدئید :

 فرمالدئید میکروب کش قوی است و تمام انواع میکروب ها را نابود میکند. غلظت یک درصد آن ، ضد میکروب سل است . از این ماده درگذشته برای گندزدایی اماکن و وسایل ، ابزار جراحی ، دستگاه دیالیز و آندوسکوپی استفاده می شد.

فرمالدئید برای گندزدایی کردن مکان هایی که شدیداً آلوده شده باشند مناسب است . امروزه از فرمالدئید کمتر استفاده می شود زیرا ترکیبی سرطان زاست و ایجاد حساسیت های تنفسی و پوستی می کند و به صورت قرص و محلول وجود دارد.

هیدروژن پراکسید :

ماده غلیظ پراکسید هیدروژن 30 درصد است که در رقت 1 تا 2 درصد استفاده بالینی دارد و غلظت 6 درصد آن به عنوان یک ضد عفونی کننده سطح بالا و 5/7% به عنوان استریل کننده بکار می رود .

پراکسید هیدروژن برای گندزدایی ایمپلنت های پلاستیکی ، لنزهای تماسی و پروتز های جراحی و نیز دستگاههای آندوسکوپ بکار می رود.

پراکسید هیدروژن بر روی برخی از فلزات مانند آلومینیوم ، مس ، روی و برنج اثر خورندگی دارد و پس از استرایلیزاسیون وسایل ، باید با آب،آبکشی شوند .

پراکسید هیدروژن نیاز به فعال سازی ندارد ،باعث حذف مواد آلی تجمع یافته بر روی سطوح می گردد ، نیاز به سیستم دفع خاصی ندارد و باعث غیر فعال سازی کریپتوسپوریدیوم می گردد.

گلوتارآلدئید (Glutaraldid) :

محول گلوتارآلدئید یا cidex یک محلول و ماده قوی ضدعفونی، گندزدا واستریل کننده می باشد و قدرت اثر خود را درحضور مواد آلی (  مانند خون و بافت) حفظ می کند .به محلول گلوتارال هم معروف است وبرای گندزدایی و استریلیزاسیون لوازم و قطعات پلاستیکی و لاستیکی دستگاههای تنفسی مصنوعی ، بیهوشی ، لوازم پزشکی ، جراحی ، دندانپزشکی  ، سوند ها و ترمومترها بکار می رود.

همراه این محلول یک ماده فعال کننده و نیتریت سدیم است که به منظور جلوگیری از زنگ زدن لوازم اضافه می شود وقتی ظرف ماده فعال کننده به محلول گلوتارال 2 درصد اضافه شود، محلول سبز کم رنگی ایجاد می شودکه علامت فعال شدن محلول است و میتوان تا 14 روز فعالیت و خاصیت خود را حفظ کند و پس از این مدت بایستی دور ریخته شود.بنابراین به مقدار لازم از این محلول باید تهیه کرد و این محلول برای گندزدایی لوازم فلزی ماده مناسبی است .

پویدون –آیوداین ( بتادین ) (Povidon –lodin) :

یکی از بهترین ترکیبات دارای ید میباشد و به آن ایزودین هم میگویند .یک ضدعفونی کننده موضعی است که اثر کشنده بر باکتری ها وحتی اسپور آنها ، قارچها ، ویروسها و تک یاخته هادارد.

از بتادین به اشکال مختلف مثل محلول 10 درصد(سبز) برای استفاده در زخم های موضعی و ضدعفونی پوست و محلول 2 درصد به صورت اسپری ، پماد ، شیاف  بکار می رود ومحلول 5/7% آن ( قهوه ای )به عنوان اسکراب جهت شستشوی دستها قبل از عمل جراحی و یا آماده سازی بیماران برای عمل بکار می رود.  محلول 10 درصد مصرف فراوان دارد و بسیار موثر است و برای انجام تزریقات بهتر از الکل اثر می کند.برای پانسمان و تمیز کردن و درمان زخم ها و سوختگی ها و ضد عفونی زخم ، و.... می توان از آن استفاده کرد.

هیپو کلریت سدیم :

هیپوکلریت سدیم ( وایتکس یا آب ژاول خانگی ) موجود درایران حاوی PPM50000 کلر قابل دسترس است . ماده ای است ارزان ، سریع العمل و با گستره عملکرد وسیع .

این ماده در غلظت یک پنجم یا PPM10000 ظرف 5 دقیقه یا با غلظت یک پنجاهم یعنی (PPM)1000 ظرف 20 دقیقه سطح H.L.D ایجاد می کند ، در غلظت یک پنجاهم یا PPM1000 ظرف 10 دقیقه سطح I.L.D و در غلظت یک پانصدم یعنی PPM100 در سطح L.L.D عمل می کند .

غلظت های مورد استفاده این ماده برای کاربرد های مختلف جهت گندزدایی

   ترشحات خونی ، غلظت یک پنجم (PPM10000)

     ظروف آزمایشگاه ، غلظت یک بیستم (PPM2500)

     محیط، غلظت یک پنجاهم (PPM1000)

     وسایل تمیز،  یک صدم (PPM500)

     لوازم مورد استفاده در تغذیه نوزادان و تجهیزات لازم برای تهیه و تدارک غذا ، یک چهارصدم PPM125) )

چون این ماده موجب خوردگی فلزات می شود برای وسایل فلزی مناسب نیست .

وایتکس در مصارف بیمارستانی با رقت 50/1 استفاده میشود یعنی 20سی سی وایتکس را در یک لیتر آب حل کرده و برای ضدعفونی قسمت های مختلف بیمارستان استفاده کنید.

 افروز:

ماده موثره آن گلیکورگزیلنون و دی کلرگزیلنون و تریننون است.

افروز در مصارف بیمارستانی با رقت  10/1استفاده میشود یعنی 100سی سی افروز را در یک لیتر آب حل کرده و برای گندزدایی قسمت های مختلف بیمارستان استفاده کنید.

جوهر نمک :

ماده موثره آن اسید کلرید ریک است.

جوهرنمک با رقت 5/1استفاده میشود یعنی 200سی سی جوهرنمک را در یک لیتر آب حل کرده برای جرمگیری و گندزدایی کاشی و موزاییک کف دیوارها بخصوص سرویس های بهداشتی بیمارستان استفاده کنید.

توصیه های ضروری برای افرادی که با مواد گندزدا سرو کار دارند:

1-دستورالعمل قید شده بر روی برچسب ظروف حاوی گندزدا را به دقت خوانده و به آن عمل کنید.

2- به تاریخ انقضای ماده گندزدا توجه کرده و از مصرف موادی که تاریخ آنها گذشته، خودداری کنید چون مواد تاریخ گذشته تأثیر کمتری برعوامل بیماریزا خواهند داشت.

3-در هنگام کار با مواد گندزدا حتماً از لباس کار مناسب از قبیل روپوش کار کامل ، دستکش ، چکمه و ماسک استفاده کنید.

4-قبل از مصرف مواد گندزدا تا حد امکان چرک ،کثافات و لکه هاازروی سطوح پاک شود.

5-از ترکیب و اختلاط پاک کننده و مواد گندزدا بپرهیزید زیرا ممکن است اثر آنها از بین برود مانند :در صورت اختلاط صابون و ساولن اثر ساولن از بین می رود.

-دو محلول گندزدا را با هم بکار نبرید مگر یکی از آنها الکل باشد. مثلاً مصرف سفیدکننده با جوهر نمک باعث تشکیل گاز سمی خطرناکی میشود.

7- برای ساختن محلول گندزدا و ضدعفونی از ظرف تمیز و خشک استفاده کنید.

8-هنگام تهیه محلول براساس دستورمصرف عمل کنید زیرا کم و زیاد کردن غلظت باعث کاهش اثر و کارایی و یا مصرف غیر ضروری که خود اسراف تلقی میشود وهمچنین احتمال ایجاد خطر برای خود و دیگران وجود دارد.

9- محلول تهیه شده هر بخش را در همان بخش استفاده کنید و مازاد آن را برای روزهای بعد نگهداری نکنید.محلول باید بصورت روزانه تهیه شود.

10- از مواد گندزدا مختلف برای گندزدایی بخشها استفاده کنید تا از ایجاد مقاومت میکروبها جلوگیری شود.

 


 

 


کتابچه راهنمای مواد شیمیایی وگندزداهای مورد استفاده در بیمارستان













(جهت دسترسی به مطالب به روز به سمت چپ سایت بخش آخرین مطالب انتهای سایت مراجعه کنید)





www.environmentalhealth.ir