سایت بهداشت محیط ایران

سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط
سایت بهداشت محیط ایران

سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط

طرز تهیه محلولهای آزمایشگاهی

طرز تهیه محلولهای آزمایشگاهی


معرف تیمول فتالئین : 0.4 گرم تیمول فتالئین ‌را در 600 میلی لیتر اتانول حل نموده و سپس 400 میلی لیتر آب مقطر اضافه نموده و محلول را هم بزنید تا یکنواخت شود و اگر رسوبی در محلول وجود داشت آنرا صاف نمائید.

 

معرف متیل اورانژ : 0.5 گرم معرف را در یک لیتر آب مقطر حل نمائید.

اسید کلریدریک 0.1 نرمال : 8.28 میلی لیتر اسید کلریدریک غلیظ را به حجم یک لیتر برسانید. یا یک عدد تیترازول 0.1 نرمال به حجم یک لیتر برسانید.

اسید کلریدریک 1 نرمال : 82.8 میلی لیتر اسید کلریدریک غلیظ را به حجم یک لیتر برسانید یا یک عدد تیترازول 1 نرمال به حجم یک لیتر برسانید.

محلول آب مقطر اسیدی : 20 میلی لیتر اسید کلریدریک را با 500 میلی لیتر آب مقطر مخلوط نمائید.

اسید کلریدریک 5 درصد : به ازای هر 5 میلی لیتر اسید کلریدریک، 95 میلی لیتر آب مقطر اضافه نمائید.

اسید کلریدریک 99+1 : به ازای هر یک میلی لیتر اسید کلریدریک، 99 میلی لیتر آب مقطر اضافه نمائید.

محلول اسید نیتریک 0.1 نرمال : 6.9 میلی لیتر اسید نیتریک غلیظ را به حجم یک لیتر برسانید.

محلول 0.1 نرمال سود : 1 گرم NaOH جامد را در آب مقطر حل نمـــوده و در یک بالن ژوژه 250 میلی لیتری به حجم برسانید.

محلول 10 گرم در لیتر سود : 10 گرم سود جامد را در آب مقطر حل نموده و به حجم یک لیتر برسانید.

محلول 4 نرمال KOH : مقدار 250 گرم KOH جامد را در آب مقطر حل نموده و به حجم یک لیتر برسانید.

محلول کلرور استانو : مقدار 5 گرم SnCl2.2H2O را در ده میلی لیتر اسید کلریدریک غلیظ حل نموده و حجم را با آب مقطر به  100 میلی لیتر برسانید. محلول را جوشانده تا رنگ آن شفاف شود، سپس مقداری قلع فلزی به آن اضافه کنید.

محلول دی کرومات پتاسیم 0.05 نرمال : یک عدد تیترازول 0.1 نرمال را به حجم دو لیتر برسانید یا جامد آن را بمدت 2 ساعت در اون در حرارت 120 خشک نموده و 2.4516 گرم را در آب مقطر حل کرده و حجم را به یک لیتر برسانید.

محلول نیترات نقره (جهت شناسائی حضور کلر و برای اطمینان از شستشوی رسوبات) : 17 گرم نیترات نقره را در آب مقطر حل نموده و حجم را به یک لیتر برسانید.

محلول نیترات آمونیوم 20 گرم در لیتر (NH4NO3) : مقدار 20 گرم نیترات آمونیوم را در آب مقطر حل نموده و حجم را به یک لیتر برسانید. محلول باید در حضور معرف متیل رد با آمونیاک تا پیدایش رنگ زرد خنثی شده باشد.

محلول 0.01 نرمال : EDTA یک عدد تیترازول 0.1 نرمال EDTA را به حجم ده لیتر برسانید. یا 37.224 گرم از نمک (Na2H2Y.2H2O) خالص را که در اون در حرارت  80 درجه سانتیگراد خشک شده است وزن نموده و به حجم ده لیتر برسانید.

محلول بافر : (PH=10) مقدار 50 گرم کلرور آمونیوم را در آب مقطر حل نموده و 550 میلی لیتر NH3 غلیظ اضافه نموده و به حجم یک لیتر برسانید.

کلرور باریم 100 گرم در لیتر : مقدار 100 گرم BaCl2.2H2O را در آب مقطر حل و به حجم یک لیتر برسانید.

محلول نیترات نقره 0.05 نرمال : 8.4938 گرم نیترات نقره را که قبلا در اون در حرارت 105 درجه سانتیگراد حداکثر بمدت یک ساعت قرار داده شده را در آب مقطر حل نموده و حجم را به یک لیتر برسانید. همچنین می توانید یک عدد تیترازول 0.1 نرمال را به حجم 2 لیتر برسانید.

محلول 5 درصد کرومات پتاسیم : مقدار 12.5 گرم کرومات پتاسیم را در 250 میلی لیتر آب مقطر حل نمائید.

اسید فسفریک 1+1 : 500 میلی لیتر اسید فسفریک غلیظ (H3PO4) را با 500 میلی لیتر آب مقطر مخلوط نمائید.

محلول کلرور جیوه اشباع : یک محلول اشباع از جامد کلرور جیوه (HgCl2) تهیه کنید.

محلول آمونیاک 1+1 : حجم مساوی از آب مقطر و آمونیاک غلیظ مخلوط نمائید.

محلولppm Na2O 1000 : مقدار 1.8859 گرم از کلرور سدیمی که قبلا بمدت 2 ساعت در اون و در حرارت 105 تا 110 درجه سانتیگراد گذاشته شده است در آب مقطر حل نمائید و حجم را به یک لیتر برسانید.

محلول ppm K2O 1000 : مقدار 1.5829 گرم از کلرور پتاسیمی که قبلا بمدت 2 ساعت در اون و در حرارت 105 تا 110 درجه سانتیگراد گذاشته شده است را در آب مقطر حل نمائید و حجم را به یک لیتر برسانید.

محلول ppm Na2O 5 و ppm K2O 10 : مقدار 5 میلی لیتر از محلول ppm Na2O 1000 و 10 میلی لیتر از محلول ppm K2O 1000 را در یک بالن ژوژه یک لیتری به حجم برسانید.

مخلوط کربنات سدیم و پتاسیم : مقدار مساوی از کربنات سدیم و پتاسیم را وزن کرده و با هم مخلوط نمائید.

محلول 0.05 نرمال کلرور سدیم : مقدار 2.9222 گرم از کلرور سدیمی که قبلا در اون در حرارت 105 درجه سانتیگراد بمدت یک ساعت خشک شده است، در آب مقطر حل نموده و به حجم یک لیتر برسانید.

محلول 0.05 نرمال کلرور پتاسیم : مقدار 3.7277 گرم از کلرور پتاسیمی که قبلا در اون در حرارت 105 درجه سانتیگراد بمدت یک ساعت خشک شده است، در آب مقطر حل نموده و به حجم یک لیتر برسانید.

محلول نیترات آلومینیوم Al(NO3)3 : مقدار 208.5 گرم نیترات آلومینیوم را در آب مقطر حل نموده و به یک بالن ژوژه یک لیتری منتقل نمائید و پس از رسیدن به دمای محیط به حجم برسانید


1-تهیه  آب آهک



2- تهیه محلول ید



4-تهیه محلول تورنسل


5- تهیه محلول هلیانتین


 6- تهیه محلول نیترات  نقره



7- تهیه چسب نشاسته



8-تهیه سولفات مس



9-تهیه سولفات مس بدون آب



10- تهیه آب ژاول



11-تهیه محلول سود 10%



12- تهیه محول پتاس 5%



13-تهیه محلول 1% گلوکز


14- تهیه برم تیمول آبی


15-تهیه پپسین


16-تهیه محلول سود رقیق



17- تهیه محلول بندیکت



18-تهیه محلول لوگول



19-تهیه بلودومتیلن



20-تهیه اسید کلریدریک رقیق

هدف آزمایش : تهیه ی محلول با غلظت مشخص توسط نمونه ی جامد و مایع
محلول سازی :
محلول سازی یکی از متداولترین و در عین حال دقیق ترین کارهایی است که در آزمایشگاه انجام میشود. محلول سازی به معنای ساختن محلول مورد نظر و لازم از محلولهای استاندارد میباشد.
محلولی را استاندارد می گویند که در آن ، رابطه بین مقادیر ماده حل‌شده و محلول یا رابطه بین مقدار ماده حل‌شده و حلال بنحوی معلوم باشد. با معلوم بودن مقدار ماده حل‌شونده و مقدار حلال تشکیل دهنده محلول ، غلظت محلول مشخص می‌گردد. بسیاری از واکنش‌ها در حالت محلول انجام می‌شوند و محاسبه‌های کمی برای این‌گونه واکنش‌ها بر مبنای غلظت آنها صورت می‌گیرد. برای بیان غلظت ، روش‌های گوناگونی وجود دارد و محلولهای استاندارد را براساس غلظت بیان می‌کند.
محلولهای استاندارد کاربردهای زیادی دارند، از جمله در تجزیه های تیترسنجی (تیتراسیون) ، واکنش‌های خنثی شدن و واکنش‌های اکسیداسیون-احیا و...
برای محلول سازی باید ابتدا با واحدها و روش های بیان غلظت یک محلول، آشنایی کامل داشته باشید:
محلول درصد جرمی :
محلولی است که در آن مقداری ماده حل‌شونده در 100 گرم محلول ، حل شده باشد.
100× (جرم محلول/جرم ماده حل شونده )= درصد جرمی
در صورت و مخرج باید از یک نوع یکای جرم استفاده شود. یعنی هر دو باید برحسب میلی‌گرم ، گرم یا کیلوگرم بیان شوند. مثلا ، بر روی بر چسب محلول شست وشوی دهان نوشته می شود: "محلول استریل سدیم کلرید 9/0 درصد برای شستشو". عبارت "سدیم کلرید 9/0 درصد" یعنی در 100 گرم از این محلول 9/0 گرم سدیم کلرید وجود دارد و بقیه آن آب است.
برای محلول‌های بسیار رقیق ، معمولا غلظت بر حسب قسمت در میلیون (ppm) بیان می‌شود.
(۶ ^۱۰× جرم محلول) / جرم ماده حل شونده = ppm
اگر حلال ، آب باشد و مقدار ماده حل‌شونده چنان کم باشد که چگالی محلول هم‌چنان g.mL-1 1,0 باقی بماند، در اینصورت رابطه به قرار زیر خواهد بود:
لیتر محلول / میلی گرم ماده حل شونده≈ppm
از ppm برای بیان مقادیر بسیار کم کاتیون‌ها و آنیون‌ها در آب دریا ، بدن جانداران ، بافت‌های گیاهی و میزان آلاینده‌های هوا و بطور کلی ، در مواردی که مقدار ماده حل‌شونده خیلی جزئی باشد، استفاده می‌شود.


محلول گرم در لیتر (غلظت معمولی-C)
در این محلول‌ها ، مقداری ماده حل‌شونده در یک لیتر محلول وجود دارد.

محلول مول در لیتر (مولار CM)
غلظت مولار رایج‌ترین روش برای بیان غلظت است و محلول مولار، محلولی است که در هر لیتر آن، به اندازه یک مول ماده حل‌شونده ، حل شده باشد. مانند محلول یک مول بر لیتر لیتیم کلرید که در آن ، یک لیتر محلول دارای یک مول لیتیم کلرید است.
حجم محلول (لیتر)/مقدار ماده حل شونده (مول)= غلظت مولار (M)




محلول مولال (m)
محلولی که در آن یک مول ماده حل‌شونده در یک کیلوگرم حلال حل شده باشد، محلول مولال نامیده می‌شود. از غلظت مولال در مطالعه خواص کولیگاتیو محلول‌ها بکار می‌رود.
کیلوگرم حلال/مقدار ماده حل شونده (مول)= غلظت مولال (m)
برای مثال ، اگر در 200 گرم آب خالص ، 0,03 مول کلرید پتاسیم حل شده باشد، مولالیته محلول عبارت خواهد بود:
ابتدا باید گرم محلول به کیلوگرم تبدیل شود:
200g*1 Kg/1000 g=0,2 Kg کیلوگرم حلال
مولال m=0,03(mol)/0,2Kg=0,15
محلول نرمال (N)
محلول نرمال ، محلولی است که یک اکی والان گرم ماده حل‌شونده در یک لیتر آن و یا یک میلی‌اکی‌والان گرم در هر لیتر آن حل شده باشد.
مفهوم اکی والان گرم: مقدار وزن اکی والان مواد مختلف طبق رابطه زیر به دست می‌آید:
E=M/n
که M ، جرم مولکولی و n (ظرفیت) برای مواد مختلف به قرار زیر بدست می‌آید:
مقدار n برای اسیدها برابر تعداد هیدروژن‌های اسیدی و برای بازها، برابر تعداد -OH ، برای نمک‌ها برابر ظرفیت فلز ضرب‌در تعداد فلز و برای واکنش‌های اکسایش- کاهش برابر درجه کاهش یا اکسایش است.
با بدست آوردن مقدار E (وزن اکی والان) می‌توان تعداد اکی‌والان را از رابطه زیر حساب کرد:
وزن اکی والان/جرم ماده برحسب گرم = m/E = تعداد اکی والان
در نتیجه، نرمالیته یک محلول بیانگر تعداد اکی‌والان‌ها در یک لیتر محلول یا تعداد میلی‌اکی‌والان در هر میل
محلول سازی از محلول های غلیظ آزمایشگاه
معمولاً در آزمایشگاه محلولها به صورت غلیظ و با درصد خلوص مشخص و استانداردی وجود دارد و برای تهیه محلول های رقیق تر باید از آن ها استفاده کرد.
برای این کار از روابط رقیق سازی استفاده می کنیم :
در رابطه بالا نیاز است که نرمالیته یا مولاریته محلول غلیظ موجود در آزمایشگاه را تعیین کنیم.
برای تعیین نرمالیته از فرمول زیر استفاده می کنیم :
نرمالیته محلول غلیظ را بدست آوردیم. در رابطه اول فقط حجم محلول غلیظ (v2) مجهول است که محاسبه می شود و فقط کافی است این مقدار (v1) را از محلول غلیظ برداشته و به حجم مورد نظر (v2) برسانیم.
محلول سازی از مواد جامد آزمایشگاه
فقط کافی است مقدار ماده جامد بدست آمده را در مقداری آب مقطر حل کرده و به حجم مورد نظر برسانید.
تذکر : در مورد برخی مواد جامد که رطوبت جذب می کنند باید دقت شود که از فرمول نوشته شده بر روی برچسب ظرف ماده جرم مولکولی محاسبه شود. مثلاBaCl2 . 2H2O به جرم مولکولی آن دو ملکول آب (36gr) اضافه شده است که باید در محاسبات لحاظ شود.













جهت اطلاع از مطالب به روز سایت به کانالهای ما در شبکه های اجتماعی بپیوندید.



   

(جهت دسترسی به مطالب به روز به سمت چپ سایت بخش آخرین مطالب مراجعه کنید)