سایت بهداشت محیط ایران

سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط
سایت بهداشت محیط ایران

سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط

تصفیه خانه آب بابا شیخعلی اصفهان


تصفیه خانه آب بابا شیخعلی اصفهان
 

تصفیه خانه بابا شیخعلی یکی از بزرگ ترین تصفیه خانه های آب ایران به شمار می رود که در کیلومتر 45 جاده اصفهان- شهرکرد و در جوار شهر زاینده رود واقع شده و علاوه بر شهر اصفهان آب 40 شهر و 400 روستای دیگر و تعداد زیادی از صنایع بزرگ و کوچک استان اصفهان را تأمین می نماید.

7-1- ظرفیت و محدوده کاری
تصفیه خانه بابا شیخعلی دارای دو فاز یک و دو به شرح مشخصات ذیل می باشد:
احداث فاز یک تصفیه خانه اصفهان در سال 1361 توسط شرکت سهامی ذوب آهن اصفهان آغاز و بعد ازگذشت حدود 7 سال در سال 1368 به بهره برداری رسید. ظرفیت اسمی این فاز 5 متر مکعب بر ثانیه می باشد. احداث فاز دو این تصفیه خانه نیز در سال 1380 توسط شرکت سراوان و زلال ایران به عنوان پیمانکارهای ساختمانی و تأسیساتی و با مشاوره شرکت ایران آب آغاز و در دو مرحله در سال های 1383 و 1386 به بهره برداری رسیده است. ظرفیت اسمی فاز دو 5/7 متر مکعب بر ثانیه می باشد.
آب خام ورودی این تصفیه خانه از سد چم آسمان که در محل چم آسمان در فاصله 8 کیلومتری تصفیه خانه بر روی رودخانه زاینده رود قرار گرفته تأمین می شود. آب خام پس از طی مراحل آشغال گیری، ماسه گیری، ته نشینی مقدماتی و کلرزنی در سد چم آسمان توسط تونلی به طول 7779 متر و قطر 3000 میلی متر به تصفیه خانه انتقال یافته و از ضلع شمال غربی با روش ثقلی وارد و به تصفیه خانه تحویل داده می شود. آب صاف در مخازن داخل تصفیه خانه ذخیره و سپس به شبکه آبرسانی انتقال می یابد که علاوه بر شهر اصفهان بیش از 40 شهر و 400 روستا و نیز تعداد زیادی از صنایع بزرگ و کوچک را تحت پوشش قرار می دهد.

7-2- وضعیت مالکیت تصفیه خانه
مساحت کل اراضی این تصفیه خانه معادل 78 هکتار است. از نظر مالکیت زمین اراضی بخشهای مختلف این تصفیه خانه در اختیار "شرکت آب و فاضلاب شهری استان اصفهان، شرکت ذوب آهن و شخص حقیقی" می باشد


7-3- مشخصات فنی تصفیه خانه
به طور کلی ابنیه،تأسیسات و تجهیزات ایجاد شده در این تصفیه خانه را می توان به شرح ذیل طبقه بندی نمود.

7-3-1- کانال آب خام و آشغالگیر
آب خام فاز یک از کانالی به طول 400 متر و آب خام فاز دو از کانالی به طول 180 متر که هر دو به عرض 6 متر و عمق 3 متر می باشند تزریق می شود. همچنین جهت جلوگیری از ورود آشغال به تأسیسات تصفیه آب دو واحد دو تایی توری آشغال گیر در مسیرهای ورودی قرار داده شده است. این آشغال گیرها از تسمه های فولادی مشبک ساخته شده اند.

7-3-2- حوضچه اختلاط سریع
فاز یک تصفیه خانه بابا شیخعلی دارای دو حوضچه اختلاط سریع به حجم 196 متر مکعب با دو همزن پره ای 8/6 کیلوواتی می باشد. فاز دو تصفیه خانه نیز دارای دو حوضچه اختلاط سریع به حجم 428 متر مکعب با دو همزن 15 کیلوواتی می باشد.

7-3-3- حوضچه های زلال ساز
آب پس از خروج از حوضچه اختلاط سریع توسط حوضچه تقسیم بین حوضچه های زلال ساز که از نوع کلاریفایر (کلاریفلاکیولیتور) می باشند تقسیم می شود. فاز یک تصفیه خانه دارای چهار حوضچه زلال ساز و فاز دو نیز دارای شش حوضچه زلال ساز بوده که هر کدام از آن ها به قطر 48 متر، عمق 4/6 متر و ظرفیت 9172 متر مکعب می باشند. همچنین هر یک از کلاریفایرها دارای یک نیم پل متحرک دوار است که بر روی آن پاروهایی به منظور جمع آوری و هدایت لجن ته نشین شده به سمت خروجی لجن نصب شده است. در فاز یک تجهیزات نصب شده بر روی پل هر کلاریفایر شامل یک همزن 1/9 کیلوواتی، یک الکتروموتور 10 کیلوواتی، یک گیربکس و یک پمپ لجن برگشتی 5/5 کیلوواتی و در فاز دو نیز شامل یک همزن 5/6 یا 10 کیلوواتی، یک الکتروموتور 5/6 یا 10 کیلوواتی، یک گیربکس و یک پمپ لجن برگشتی 3/6 کیلوواتی می باشد.

7-3-4- صافی های شنی
فرآیند فیلتراسیون آب در فاز یک این تصفیه خانه توسط بیست عدد صافی و در فاز دو توسط بیست و هشت عدد صافی شنی به مساحت 5/116 متر مربع و ابعاد 64/16*7 متر انجام می گیرد. صافی‌های موجود از نوع دولایه ای بوده که شامل لایه کوارتز به ارتفاع 80 سانتیمتر با دانه‌بندی 2/1-7/0 میلی متر و لایه آنتراسیت به ارتفاع 40 سانتیمتر و دانه‌بندی 5/2-4/1 میلی متر می شود. تعداد 9600 نازل در هر فیلتر جهت خروج آب از صافی ها در نظر گرفته شده است.

7-3-5- مخازن ذخیره آب صاف
آب صاف این تصفیه خانه به دو مخزن ذخیره آب که هر کدام 10 هزار متر مکعب ظرفیت داشته و در ضلع جنوبی تصفیه خانه واقع شده هدایت می گردد.

7-3-6- فرآیند تصفیه آب
در تصفیه خانه بابا شیخعلی فرآیند تصفیه آب از نوع شیمیایی، فیزیکی و میکروبی می باشد که طی آن کدورت و بار میکروبی آب خام تا میزان مطلوب استاندارد کاهش یافته و همچنین اصلاح و کاهش برخی املاح و ترکیبات شیمیایی نیز انجام می گیرد. فرآیند تصفیه آب در این تصفیه خانه شامل مراحل زیر است:
•    آشغال گیری
•    تهیه و تزریق مواد شیمیایی
•    اختلاط سریع
•    کلرزنی مقدماتی
•    ازن زنی
•    زلال سازی
•    صاف سازی
•    کلرزنی نهایی
•    ذخیره سازی

7-3-6-1- آشغال گیری
در این مرحله اجسام درشت معلق در آب خام توسط دو دستگاه آشغال گیر اتوماتیک از آن جدا می شوند تا از ورود آنها به تأسیسات تصفیه خانه جلوگیری به عمل آمده و آسیبی به تأسیسات و تجهیزات تصفیه خانه وارد نشود.
 

7-3-6-2- تهیه و تزریق مواد شیمیایی
در تصفیه خانه بابا شیخعلی از پلی آلومینیوم کلراید موسوم به PAC به عنوان ماده منعقدکننده استفاده می شود که کارآیی آن در عمل انعقاد و ایجاد لخته ها نسبت به سایر منعقدکننده های رایج بیشتر است. در صورت نیاز آهک جهت تنظیم pH و بهبود فرآیند انعقاد، به صورت شیر آهک آماده و به کانال آب خام تزریق می گردد که این امر در تصفیه خانه بابا شیخعلی به ندرت اتفاق می افتد. در گذشته از کلرورفریک و سولفات آلومینیوم نیز در عمل انعقاد استفاده می شده است اما در حال حاضر مصرف این مواد بسیار کم بوده و یا اصلاً اتفاق نمی افتد. مقدار تزریق مواد شیمیایی توسط آزمایشگاه به وسیله آزمایشی به نام جارتست تعیین و به واحد بهره برداری اعلام می گردد.

7-3-6-3- اختلاط سریع

در این مرحله به منظور سرعت بخشیدن به عمل انعقاد لخته ها مواد شیمیایی مورد استفاده در فرآیند تصفیه در زمانی بسیار کوتاه و با سرعت زیاد توسط همزن مکانیکی با آب مخلوط می شوند.

7-3-6-4- مرحله کلرزنی مقدماتی
هدف از کلرزنی آب خام، سالم سازی آب ورودی به تأسیسات به منظور اکسیداسیون و حذف نسبی آلاینده های آلی مولد بو و طعم نامطلوب، حذف نسبی آلاینده های معدنی مولد رنگ مانند آهن، منگنز، فلزات سنگین و ته نشینی آن ها در مرحله زلال سازی و جلوگیری از رشد بعدی میکرو ارگانیسم ها و گیاهان آبی در تأسیسات تصفیه خانه است. کلرزنی مقدماتی در تصفیه خانه آب بابا شیخعلی در دو مرحله ابتدا در حوضچه آرامش و سپس در کلکتور ورودی انجام می گیرد.

7-3-6-5- ازن زنی
در فاز یک این تصفیه خانه گندزدایی آب با ازن طی دو مرحله قبل و بعد از ته نشینی و توسط دستگاه های ازن ساز موجود در تصفیه خانه انجام می شود. این مرحله علاوه بر گندزدایی باعث حذف آهن، منگنز و از بین بردن کامل بو، طعم و رنگ نامطلوب و از همه مهم تر تخریب ترکیبات آلی مضر و سرطان زای آب می شود. عمل ضد عفونی کردن را ازن به مراتب بهتر و عمیق تر از کلر انجام می دهد و کلیه میکرو ارگانیسم ها و ویروس ها را نابود می سازد.

7-3-6-6- فرآیند زلال سازی
زلال سازهای این تصفیه خانه از نوع کلریفایر (یا به طور دقیق تر کلاریفلاکیولیتور) می باشند. در این حوضچه ها عمل انعقاد، لخته سازی و ته نشینی مواد انجام می گیرد. در هر کلریفایر دو حوضچه استوانه ای هم مرکز وجود دارد که حوضچه داخلی برای فرآیند لخته سازی و حوضچه خارجی برای ته نشینی لخته های ایجاد شده می باشد. آب ورودی بعد از اختلاط با مواد شیمیایی از مرکز کلاریفایر وارد حوضچه داخلی شده و به منظور سرعت بخشیدن به پدیده‌ی انعقاد و تشکیل لخته‌ها در تماس با لجن‌هایی قرار می‌گیرد که قبلاً از تصفیه‌آب حاصل شده است. دو همزن مکانیکی جریان چرخشی آرامی در حوضچه ایجاد می کنند تا از ته نشینی لجن در این حوضچه جلوگیری کنند.
پس از تماس آب با لجن در حوضچه داخلی و ایجاد لخته های بزرگ تر، آب توسط دریچه هایی واقع در کف دیوار حوضچه داخلی به حوضچه خارجی منتقل می شود. از آنجائیکه آب خروجی کلریفایر به وسیله کانال های کنگره ای واقع در لبه بیرونی کلریفایر خارج می شود جریان شعاعی و رو به بالای آرامی در حوضچه ایجاد شده که سرعت آب با نزدیک تر شدن به کانال خروجی کاهش می یابد. در نتیجه از آنجا که لخته های ایجاد شده سنگین بوده و انرژی لازم برای حرکت قائم در جهت خروج آب را ندارند ته نشین می شوند. لجن ته‌نشین شده به وسیله پاروهایی که توسط پل متحرک همواره در حال چرخش هستند جمع آوری و به سمت کانال لجن واقع در کف دیواره حوضچه میانی هدایت می شوند. پس از آن که مقدار لجن ایجاد شده به حد معینی رسید مقداری از آن توسط شیر تخلیه از کلاریفایر خارج می شود تا مجدداً مقدار آن به حد مجاز برسد.

7-3-6-7- مرحله صاف سازی
حذف نهایی مواد معلق (کلوئیدی) از آب و فلوک های ریز که در مرحله زلال سازی ته نشین نشده اند در صافی ها انجام می شود. پس از گذشت چند ساعت از کارکرد صافی به دلیل گرفتگی فضای میان دانه های ماسه توسط ذرات همراه آب افت فشاری به وجود می آید که باعث کاهش راندمان صافی می شود. برای برطرف کردن این مسأله صافی ها توسط آب و هوا به صورت معکوس در دوره های متناوب زمانی شستشو شده و پساب حاصل به داخل رودخانه زاینده رود هدایت می شود.

7-3-6-8- مرحله کلرزنی نهایی
کلرزنی نهایی به منظور گندزدایی و تأمین کلر آزاد باقیمانده در آب خروجی انجام می شود. کلرزنی نهایی در حدی انجام می شود که مقدار کلر آزاد باقیمانده در خروجی تصفیه خانه طبق دستور معاونت نظارت بر بهره برداری و تأیید مدیریت امور نگهداری و بهره برداری تصفیه خانه ها باشد.

7-3-6-9- ذخیره سازی
آب صاف خروجی از تصفیه خانه در دو مخزن 10 هزار مترمکعبی جمع آوری گردیده و از آنجا توسط خطوط انتقال آب صاف به مخازن شهر اصفهان و سایر روستاها و کارخانجات تحت پوشش انتقال می یابد.

7-3-7- برق اضطراری
پست برق اضطراری تصفیه خانه به مساحت 187 متر مربع و ابعاد 17*11 متر در مرکز تصفیه خانه واقع شده و دارای دو دستگاه دیزل ژنراتور 630 کیلوواتی می باشد.

7-3-8- ساختمان اداری
ساختمان اداری این تصفیه خانه به مساحت 1260 متر مربع در ضلع جنوبی تصفیه خانه و مقابل درب ورودی واقع شده است. این ساختمان علاوه بر دفاتر مدیریتی، بهره برداری و اداری تصفیه خانه شامل آزمایشگاه و اتاق کنترل نیز می شود.
 

7-3-9- سالن صافی ها
سالن صافی ها که در برگیرنده صافی ها، تجهیزات کنترلی شستشو و بهره برداری آن ها می باشد به صورت طولی در امتداد ضلع جنوبی تصفیه خانه قرار گرفته است. ابعاد این ساختمان در فاز یک معادل 45*100 متر و مساحت آن نیز 4500 متر مربع می باشد. سالن صافی ها در فاز دو دارای ابعاد 45*130 متر و مساحت 5850 متر مربع می باشد. نوع سازه این ساختمان ها بتنی بوده و دارای دو طبقه می باشند که در طبقه بالایی صافی ها و تجهیزات کنترلی آن ها و در طبقه پایین شیرآلات خروجی و شستشوی صافی ها و نیز تجهیزات تنظیم کننده سرعت آب صافی ها قرار دارند.

7-3-10- ساختمان مواد شیمیایی
ساختمان مواد شیمیایی در تصفیه خانه بابا شیخعلی شامل تجهیزات تهیه و تزریق PAC (پلی آلومینیوم کلراید) و نیز کلرورفریک و سولفات آلومینیوم می باشد. تجهیزات مربوط به آماده سازی و تزریق آهک در فاز یک شامل چهار مخزن 135 متر مکعبی، چهار همزن 5/5 کیلوواتی و چهار پمپ تزریق 2/2 کیلوواتی است. به منظور تهیه و تزریق PAC در فاز یک چهار مخزن 135 متر مکعبی و چهار پمپ تزریق 2/2 کیلوواتی و در فاز دو نیز چهار مخزن 140 متر مکعبی، چهار همزن 4 کیلوواتی و چهار پمپ تزریق 3 کیلوواتی در نظر گرفته شده است.

7-3-11- ساختمان ازن زنی
ساختمان ازن زنی تصفیه خانه بین زلال سازهای فاز یک و در مجاورت حوضچه های اختلاط سریع و تقسیم کننده این فاز قرار گرفته است. تجهیزات ازن زنی شامل دو دستگاه ازن ساز 170 کیلوواتی با ظرفیت تولید 9 کیلوگرم بر ساعت و توزیع کننده های ازن و نیز خط تزریق به طول 48 متر می باشد.

7-3-12- ساختمان کلرزنی
ساختمان کلرزنی به مساحت 1200 متر مربع و ابعاد 40*30 متر در مجاورت سالن صافی های فاز یک و در ضلع شرقی تصفیه خانه قرار گرفته و دارای تجهیزات کلرزنی و ایمنی مربوطه می باشد. این ساختمان از دو بخش تشکیل شده که شامل بخش نگهداری و نصب کپسول های کلر و بخش کلرزنی می باشد. تجهیزات کلرزنی در فاز یک شامل چهار دستگاه کلریناتور با ظرفیت تزریق 40 کیلوگرم بر ساعت برای کلرزنی اولیه و چهار دستگاه کلریناتور با ظرفیت تزریق20 کیلوگرم بر ساعت برای کلرزنی ثانویه و در فاز دو شامل سه دستگاه کلریناتور با ظرفیت تزریق 40 کیلوگرم بر ساعت برای کلرزنی اولیه و سه دستگاه کلریناتور با ظرفیت تزریق40 کیلوگرم بر ساعت برای کلرزنی ثانویه می باشد. همچنین چهار دستگاه تبخیرکننده کلر با ظرفیت 200 کیلوگرم بر ساعت در کلرزنی اولیه و ثانویه هر یک از فازها مورد استفاده قرار می گیرد. از آنجائیکه گاز کلر دارای خطرات بسیاری بوده و در صورت نشتی بیش از اندازه در محیط باعث بروز مشکلاتی از جمله مسمومیت شدید و حتی مرگ می‌گردد لذا سیستم های ایمنی برای مواجهه با این شرایط در ساختمان کلرزنی در نظر گرفته شده است. تجهیزات سیستم ایمنی شامل اگزوزفن، حوضچه آهک، دوش اضطراری، چشم شور و دتکتور نشت کلر می باشد.
 

7-3-13- انبارها
انبارهای این تصفیه خانه شامل انبار مواد شیمیایی، انبار اسید سولفوریک، انبار مرکزی و انبار تجهیزات می باشد. انبار مواد شیمیایی و اسید سولفوریک در شمال زلال سازها در ساختمانی به مساحت 3000 متر مربع که شامل کارگاه ها نیز می شود قرار دارند. انبار مرکزی و انبار تجهیزات نیز بین زلال سازهای فاز یک و دو قرار گرفته اند.

7-3-14- کار گاه فنی
کارگاه فنی تصفیه خانه به مساحت 112 متر مربع و ابعاد 16*7 متر شامل تجهیزات تعمیر و نگهداری، تأسیسات و ماشین آلات تصفیه خانه بوده و در مجاورت انبار مواد شیمیایی تصفیه خانه قرار دارد.


7-3-15- آزمایشگاه
آزمایشگاه تصفیه خانه بابا شیخعلی به مساحت 400 متر مربع و ابعاد 50*8 متر در طبقه دوم ساختمان اداری تصفیه خانه قرار گرفته و دارای تجهیزات به شرح جدول 7-1 می باشد.

آب مقطرگیری1
اون1
اسپکتروفتومتر1
پی.اچ متر1
ترازوی دیجیتالی1
بن ماری1
دماسنج1
کلر سنج1
دستگاه جار1
کدورت سنج1
هدایت سنج1
هود آزمایشگاهی1
یخچال1
میکروسکوپ1
دستگاه پی.اچ متر آنلاین4
دستگاه کدورت سنج آنلاین3
همزن مغناطیسی1
دستگاه کلر سنج آنلاین2

شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور1

"معاونت نظارت بر بهره برداری"












جهت اطلاع از مطالب به روز سایت به کانالهای ما در شبکه های اجتماعی بپیوندید.