سایت بهداشت محیط ایران

سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط
سایت بهداشت محیط ایران

سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط

تصفیه خانه آب شماره 1 ارومیه


تصفیه خانه آب شماره 1 ارومیه
 

تصفیه خانه شماره 1 ارومیه از قدیمی ترین تصفیه خانه های موجود در کشور به شمار می رود که جهت تأمین بخشی از آب شرب شهر ارومیه طراحی و راه اندازی شده است. این تصفیه خانه در جنوب غربی شهر ارومیه و در ارتفاع 1380 متری از سطح دریا واقع شده است.

13-1- ظرفیت و محدوده کاری
احداث تصفیه خانه شماره 1 ارومیه در سال 1342 توسط شرکت آلمانی هانس ریزرت و شرکت اردیبهشت آغاز و در سال 1344 به بهره برداری رسید. ظرفیت اسمی این تصفیه خانه 45/0 متر مکعب بر ثانیه بوده که در شرایطی تا 0/5 متر مکعب بر ثانیه قابل افزایش است. آب خام ورودی این تصفیه خانه از رودخانه شهر چای تأمین می شود که در محل تأسیسات آبگیر روستای بند به تصفیه خانه تحویل و توسط خط انتقال بتنی و تونل سرپوشیده به طول 5600 متر به صورت ثقلی به تصفیه خانه انتقال می یابد. آب صاف تصفیه خانه نیز در چهار مخزن 10 هزار متر مکعبی تصفیه خانه ذخیره و از آنجا به مخازن سطح شهر انتقال می یابد.


13-2- وضعیت مالکیت تصفیه خانه
تصفیه خانه شماره 1 ارومیه در جنوب غربی شهر ارومیه و در خیابان شهید باهنر واقع شده است. مساحت کل اراضی این تصفیه خانه معادل 61481 متر مربع می باشد. مالکیت زمین تصفیه خانه در اختیار "شرکت آب و فاضلاب شهری استان آذربایجان غربی" می باشد.

 
13-3- مشخصات فنی تصفیه خانه

به طور کلی ابنیه، تأسیسات و تجهیزات ایجاد شده در این تصفیه خانه را می توان به شرح ذیل طبقه بندی نمود.

 13-3-1- کانال آب خام و آشغالگیر

آب خام تصفیه خانه شماره 1 ارومیه از طریق کانالی به طول 140 متر، به عرض 3 متر و به عمق 3 متر به تصفیه خانه تزریق شده و اندازه گیری دبی آب ورودی نیز در این کانال انجام می شود. به دلیل جلوگیری از ورود آشغال به تأسیسات تصفیه آب دو واحد توری آشغال گیر به ابعاد 1/7*1/5 و 1.7*0/7 متر در مسیر ورودی قرار داده شده است. این آشغالگیرها از تسمه های فولادی مشبک ساخته شده و اندازه چشمه های آنها 20*20 میلی متر می باشد.

 

13-3-2- حوضچه اختلاط سریع

حوضچه های اختلاط سریع در این تصفیه خانه جهت اختلاط یکنواخت مواد شیمیایی بعد از تزریق در نظر گرفته شده اند.

 13-3-3- حوضچه های زلال ساز

تصفیه خانه شماره 1 ارومیه دارای پنج حوضچه زلال ساز از نوع اکسیلاتور به ظرفیت 600 متر مکعب است که هر کدام دارای یک توربین جهت ایجاد انرژی لازم برای تشکیل لخته ها بوده و بر روی هر توربین یک الکتروموتور و یک واریاتور نصب شده است. توان الکتروموتورها 4 کیلووات و سرعت دورانی آن ها 57 دور بر دقیقه می باشند.

13-3-4- صافی های شنی

فرآیند فیلتراسیون آب در تصفیه خانه شماره 1 ارومیه توسط هشت صافی از نوع ماسه ای تند ثقلی با مساحت 44 متر مربع و هفت صافی تحت فشار انجام می شود. ضخامت کل لایه های ماسه در صافی های ثقلی حدود 120 سانتی متر و در صافی های تحت فشار حدود 90 سانتی متر می باشد.

13-3-5- مخازن ذخیره آب صاف

تصفیه خانه شماره 1 ارومیه دارای چهار مخزن آب صاف با ظرفیت 10 هزار متر مکعب می باشد که در شمال غربی محوطه تصفیه خانه واقع شده اند.

 13-3-6- فرآیند تصفیه آب

در تصفیه خانه شماره 1 ارومیه فرآیند تصفیه آب از نوع شیمیایی، فیزیکی و میکروبی می باشد که طی آن کدورت و بار میکروبی آب خام تا میزان مطلوب استاندارد کاهش یافته و همچنین اصلاح و کاهش برخی املاح و ترکیبات شیمیایی نیز انجام می گیرد. فرآیند تصفیه آب در این تصفیه خانه شامل مراحل زیر است:

کلر زنی مقدماتی
آشغال گیری
تهیه و تزریق مواد شیمیایی
اختلاط سریع
زلال سازی
صاف سازی
کلر زنی نهایی
ذخیره سازی

13-3-6-1- مرحله کلرزنی مقدماتی

هدف از کلر زنی آب خام سالم سازی آب ورودی به تأسیسات به منظور اکسیداسیون و حذف نسبی آلاینده های آلی مولد بو و طعم نامطلوب، حذف نسبی آلاینده های معدنی مولد رنگ مانند آهن، منگنز، فلزات سنگین و ته نشینی آنها در مرحله زلال سازی و جلوگیری از رشد بعدی میکرو ارگانیسم ها و گیاهان آبی در تأسیسات تصفیه خانه است.

 
13-3-6-2- مرحله آشغال گیری

در این مرحله اجسام درشت معلق در آب خام از آن جدا می شوند تا از ورود آن ها به تأسیسات تصفیه خانه جلوگیری به عمل آمده و آسیبی به تأسیسات و تجهیزات تصفیه خانه وارد نشود.

 
13-3-6-3- فرآیند تهیه و تزریق مواد شیمیایی

کلرورفریک به عنوان ماده منعقد کننده با خلوص 40 درصد در مخزنی با ظرفیت 96 مترمکعب در تصفیه خانه ذخیره و پس از آماده سازی در مخازن انحلال توسط سیستم تزریق و خطوط انتقال به کانال آب خام و زلال سازها بر حسب مورد تزریق می گردد. آهک نیز جهت تنظیم pH و بهبود فرآیند انعقاد، به صورت شیر آهک آماده و به کانال آب خام تزریق می گردد. مقدار تزریق مواد شیمیایی توسط آزمایشگاه به وسیله آزمایشی به نام جارتست تعیین و به واحد بهره برداری اعلام می گردد.
 
13-3-6-4- مرحله اختلاط سریع

در این مرحله به منظور سرعت بخشیدن به عمل انعقاد لخته ها مواد شیمیایی مورد استفاده در فرآیند تصفیه در زمانی بسیار کوتاه و با سرعت زیاد توسط همزن مکانیکی با آب مخلوط می شوند.

 
13-3-6-5-  فرآیند زلال سازی

زلال سازهای این تصفیه خانه از نوع اکسیلاتور می باشند. در این حوضچه ها عمل انعقاد، لخته سازی و ته نشینی مواد انجام می شود. اساس کار سیستم اکسیلاتور بر جریان متناوب و یکنواخت چرخشی آب خام و خروج ابر لجن با استفاده از نیروی گریز از مرکز می باشد. آب ورودی بعد از اختلاط با مواد شیمیایی به منظور سرعت بخشیدن به پدیده‌ی انعقاد و تشکیل لخته‌ها در تماس با لجن‌هایی قرار می‌گیرند که قبلاً از تصفیه‌آب به‌ دست آمده‌اند. لجن ته‌نشین شده به طور مکانیکی یا هیدرولیکی از ناحیه‌ی ته‌نشینی به ناحیه‌اختلاط راه ‌یافته و به تشکیل لخته‌ها کمک می‌کند. لخته های ایجاد شده به مرور افزایش یافته و پس از آن که مقدار آن به حد معینی رسید توسط قیف های تخلیه لجن تخلیه می شوند.

 
13-3-6-6- مرحله صاف سازی

حذف نهایی مواد معلق (کلوئیدی) از آب و فلوک های ریز که در مرحله زلال سازی ته نشین نشده اند در صافی ها انجام می گیرد. پس از گذشت چند ساعت از کارکرد صافی به دلیل گرفتگی فضای میان دانه های ماسه توسط ذرات همراه آب افت فشاری به وجود می آید که باعث کاهش راندمان صافی می شود. برای برطرف کردن این مسأله صافی ها توسط آب و هوا به صورت معکوس در دوره های متناوب زمانی شستشو می شوند.

 
13-3-6-7- مرحله کلرزنی نهایی

کلرزنی نهایی به منظور گندزدایی و تأمین کلر آزاد باقیمانده در آب خروجی انجام می گیرد. کلرزنی نهایی در حدی انجام می شود که مقدار کلر آزاد باقیمانده در خروجی تصفیه خانه طبق دستور معاونت نظارت بر بهره برداری و تأیید مدیریت امور نگهداری و بهره برداری تصفیه خانه ها باشد.

13-3-6-8- ذخیره سازی

آب صاف هر دو تصفیه خانه در مخازن موجود در تصفیه خانه جمع آوری گردیده و از آنجا نیز به مخازن ذخیره سطح شهر انتقال می یابد.

13-3-7- ایستگاه پمپاژ

ایستگاه پمپاژ تصفیه خانه شماره 1 ارومیه به مساحت 432 متر مربع و به ابعاد 19.2*22.4 متر و در شمال غربی محوطه تصفیه خانه در مجاورت مخازن واقع شده است. در مجموع پنج پمپ با قدرت 132 کیلووات و هد 65 الی 70 متر و سرعت دورانی 1475 دور بر دقیقه برای پمپاژ آب در نظر گرفته شده است.

13-3-8- ساختمان اداری

این تصفیه خانه دارای یک ساختمان اداری با مساحت 685 متر مربع می باشد که در مرکز محوطه تصفیه خانه و در شمال اکسیلاتور ها واقع شده است. این ساختمان شامل دفاتر مدیریتی، اداری و بهره برداری تصفیه خانه می باشد.

13-3-9- سالن صافی ها

چهار ساختمان صافی که در برگیرنده صافی ها و تجهیزات کنترلی شستشو و بهره برداری آن ها می باشند در امتداد یکدیگر و به صورت طولی در شرق اکسیلاتور ها قرار گرفته اند. ساختمان صافی های ثقلی به مساحت 524 متر مربع شمالی ترین این ساختمان ها بوده و دارای دو طبقه می باشد که طبقه بالایی شامل خود صافی ها و تجهیزات کنترلی آن ها و طبقه پایین شامل شیرآلات خروجی و شستشوی صافی ها و نیز تجهیزات تنظیم کننده سرعت می باشند. سه ساختمان باقیمانده به صافی های تحت فشار اختصاص داشته و دارای مساحت های 64، 43 و 87 متر مربع می باشند.

13-3-10- ساختمان مواد شیمیایی

تصفیه خانه شماره 1 ارومیه دارای یک ساختمان مواد شیمیایی به مساحت 202 متر مربع و به ابعاد 10*20.2 متر است که به تجهیزات نگهداری، تهیه و تزریق کلرورفریک و آهک مجهز می باشد. تجهیزات مربوط به آماده سازی و تزریق کلرور فریک شامل یک مخزن ذخیره 96 متر مکعبی، یک پمپ انتقال 7.2 کیلوواتی، دو مخزن تزریق 1.2 متر مکعبی و سه پمپ تزریق 0/55 کیلوواتی با دبی 240 متر مکعب بر ساعت می باشد. تجهیزات مربوط به تهیه و تزریق شیر آهک نیز شامل دو مخزن انحلال 8 متر مکعبی، دو همزن 1/1 کیلوواتی و یک پمپ تزریق 9 کیلوواتی می باشد.

13-3-11- ساختمان کلرزنی

ساختمان کلرزنی تصفیه خانه شماره 1 ارومیه دارای ابعاد معادل 48/75*4 متر و مساحت معادل 195 متر مربع بوده و دارای تجهیزات کلرزنی و ایمنی مربوطه می باشد.  تجهیزات کلرزنی این تصفیه خانه شامل یک دستگاه کلریناتور گازی با ظرفیت 33/3 کیلوگرم بر ساعت برای کلر زنی اولیه و دو دستگاه کلریناتور گازی با ظرفیت های 4 و 15/1 کیلوگرم بر ساعت برای کلر زنی نهایی می باشد. از آنجائیکه گاز کلر دارای خطرات بسیاری بوده و در صورت نشتی بیش از اندازه در محیط باعث بروز مشکلاتی از جمله مسمومیت شدید و حتی مرگ می‌گردد سیستم های ایمنی نیز برای مواجهه با این شرایط در ساختمان کلرزنی در نظر گرفته شده است.

13-3-12- کار گاه فنی و انبار تجهیزات

کارگاه فنی تصفیه خانه به مساحت 80 متر مربع و به ابعاد 5*16 شامل تجهیزات تعمیر و نگهداری تأسیسات و ماشین آلات تصفیه خانه بوده و در ضلع شمالی تصفیه خانه قرار دارد. انبارهای این تصفیه خانه شامل انبار مواد شیمیایی و انبار تجهیزات می باشد. انبار مواد شیمیایی دارای مساحت 98 متر مربع و به ابعاد 8*12.25 متر بوده و انبار تجهیزات نیز به مساحت 56 متر مربع و به ابعاد 8*7 متر که برای نگهداری ابزار و تجهیزات لازم در امور تعمیر و نگهداری تصفیه خانه در نظر گرفته شده است.

13-3-13- پست برق و برق اضطراری

پست برق این تصفیه خانه به مساحت 70 متر مربع و ابعاد 5*14 متر بوده و دارای تجهیزات ایمنی و کلیدهای قطع و وصل برق مورد نیاز مدار برق تصفیه خانه می باشد. همچنین جهت مواجهه با شرایط اضطراری قطعی برق پست برق اضطراری به مساحت 300 متر مربع و به ابعاد 20*15 متر در ضلع غربی تصفیه خانه منظور شده است. یک دستگاه دیزل ژنراتور با ظرفیت نامی تولید برق 300 کیلووات برق مورد نیاز تصفیه خانه را در این شرایط تأمین می نماید.

13-3-14- آزمایشگاه

آزمایشگاه تصفیه خانه شماره 1 ارومیه به مساحت 20 متر مربع و به ابعاد 4*5 متر در ضلع شمالی ساختمان اداری و در مجاورت مخازن آب صاف قرار داشته و دارای تجهیزاتی به شرح جدول 13-1 می باشد.

آب مقطرگیری1
اون1
اسپکتروفتومتر1
پی.اچ متر1
ترازوی دیجیتالی1
دستگاه جار1
بن ماری1
فلیم فتومتر1
کدورت سنج1
هدایت سنج1
همزن مغناطیسی1
انکوباتور2
دستگاه کدورت سنج آنلاین1

 

شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور

"معاونت نظارت بر بهره برداری"












جهت اطلاع از مطالب به روز سایت به کانالهای ما در شبکه های اجتماعی بپیوندید.