سایت بهداشت محیط ایران

سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط
سایت بهداشت محیط ایران

سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط

اهمیت شستشوی بهداشتی دستها


اهمیت شستشوی بهداشتی دستها

 

 نقش شستن دست ها

مکانهایی که محتویات دهان ، محتویات روده ، بیمار مدت طولانی بستری شده ،نقاطی که

دست تماس زیاد دارد ، منشا وجود میکروب می باشد و نیاز به گندزدایی دارد . بنابراین :

    آلودگی زدایی محیط پرتماس در جلوگیری از انتقال بیماریها نقش دارد.

     شستشوی دستها در جلوگیری از انتقال بیماریها نقش دارد .

  بهترین راه پیشگیری از انتقال عوامل عفونی ، رعایت بهداشت دستها می باشد .

 در بدن انسان میکروارگانیسهای نرمال فلورا وجود دارند که در صورت قرار گرفتن در محیط یا

وارد شدن به قسمتهای دیگر بدن می توانند بیماریزا باشند .

 در دهان و روده انسان غلظت باکتریهای نرمال فلورا بیشتر از10^10   در هر میلی لیترمی باشد

که در صورت وارد شدن به محیط جزء پاتوژن های بیمارستانی به حساب می آیند . یعنی با وارد

شدن محتویات دهان و یا روده به محیط زنگ خطر ایجاد آلودگی و عفونت بصدا درمی آید .

   بر روی پوست نیز میکربهای نرمال فلورا وجود دارد .

 

اهمیت شستشوی بهداشتی دستها 2

انواع میکروب های روی پوست

میکربهای روی پوست شامل 3دسته می باشند :

 1.-میکروبهای مقیم (نرمال فلورا)(Resident)

2.- میکروبهای گذرا(Transient)

3 - فلور عفونی پوست( Infectious)

 

  میکروبهای مقیم (Resident)،:  دائم بروی پوست می باشند و تنها با ضدعفونی از روی پوست

 

 پاک می شوند.

مانند میکروکوک،استافیلوکک با اکثریت استافیلوکک های کوآگولاز منفی،دیفتروئیدها

این میکروبها در لایه سطحی پوست هستند و تکثیر می شوند .

میزان فلور مقیم(     /  103    -     102 سانتی متر مربع  ) می باشد .

البته ترکیب پوست ممکن است تحت تاثیر عوامل مختلف مانند بیماری پوستی، مصرف آنتی

 

بیوتیک موضعی، تغییر در عوامل محیطی مانند آب و هوا و حتی تماس شدید با آب ،برای

 

 مدتی تغییر یابد .

* حین جراحی ایمپلنت و در محل وریدها (IV) فلور ثابت میتواند ایجاد عفونت کند .

 میکربهای گذرا یا موقت(Transient)

آلودگی تصادفی پوست با میکروبها باعث میشود تا هر نوع میکروبی بتواند فلور موقت پوست را

تشکیل دهد . این فلور روی پوست تکثیر نمی یابد و توسط عوامل فیزیکی و شیمیایی پوست از

 بین می رود .(کمتر از 24 ساعت روی پوست باقی می ماند .)

این فلوربراحتی توسط روشهای مکانیکی مانند شستن دست ها با آب و صابون از روی پوست

پاک می شوند

ازطریق تماس بامحیط غیرجاندار  یا نواحی کلونیزه بیمار (پوست بیماران بستری شده در

بیمارستان و همین طور زخم ها و دیگر ضایعات مخزن پاتوژن هایی می باشند که توسط کارکنان

و یا دست خود بیمار به محیط منتقل می شود .) کسب می شود و برای مدت کوتاهی روی پوست

باقی می ماند.

 ارگانیسم های گذرا یا موقت (اکتساب شده از محیط) مانند استافیلوکک آرئوس ،

انتروکک،E.COLI

 میتوان به فلور عفونی پوست( Infectious)نیز اشاره نمود :

اگر پوست دست آسیب ببیند تعداد باکتریها افزایش می یابد ، ضمن اینکه احتمال آلودگی با

ارگانیسم های گذرا نیز افزایش می یابد .

 هیچ ماده ضدعفونی کننده ای نمیتواند ما را مطمئن سازد که دستها عاری از این میکروبها شده

اند مگر اینکه ضایعه پوستی بهبودی و ترمیم یابد . اعضای این گروه بیماریزا هستند.  شایعترین

میکروبهای این گروه استاف آرئوس و استرپتوکک بتاهمولیتیک میباشد .

    اهمیت شستشوی بهداشتی دستها 3

روش های آلودگی زدایی از دست

   1-شسشوی عمومی دست ◄ هدف کاهش متوسط فلور موقت پوست

شستشو با آب گرم و صابون معمولی، دست را مرطوب نموده و با استفاده از cc3 صابون مایع

دستها حدود 15-10 ثانیه با ایجاد کف فراوان شسته شوند .

2-.شستشوی بهداشتی یا ضدعفونی دست ◄ هدف کشتن وغیر فعال نمودن فلور موقت پوست

    الف)Hygienic hand washشستشوی  بهداشتی دست ها

   شستشوی دست ها با ماده شوینده و ضدعفونی کننده  :استفاده از cc5-3 از محلول و مالش دو

دست تا زمانیکه دست ها خشک شوند .

      ب) Hygienic hand rub مالش بهداشتی دست هااستفاده از محلول ضد میکروبی بدون استفاده از آب

3.شستشوی بهداشتی یا ضدعفونی دست قبل ازجراحی ◄هدف کشتن فلور موقت و مقیم پوست

در اعمال جراحی انتقال فلور موقت و دائم خوشایند نمیباشد.که از طریق پوشش دستکش

جراحی ممانعت به عمل می اید و قبل از آن بایستی شستشوی بهداشتی دست با مدت زمان

بیشتر و با استفاده از مواد ضدمیکروبی که حدود 3 ساعت فعالیت داشته باشند انجام می گردد. 

 

تفاوت این روش با شستشوی بهداشتی دستها مدت زمان انجام شستشو می باشد .

 

این روش جهت انجام اعمال جراحی بکار میرود بطوریکه قبل از استفاده از دستکش بایستی

 

دستها بطور کامل ضدعفونی گردند .

 

ماده مخصوص اسکراب بایستی فلور مقیم و باکتریهای دخیل در عفونت زخم را از بین ببرد .

 

مراحل انجام کار:

1. دست ها و ساعدها تا ناحیه بازو بوسیله صابون و تقریبا“ به مدت 1 دقیقه شسته شوند

2. زیر ناخن ها توسط برس نرم (Nail stick)تمیز گردد. از  برس تنها برای تمیز نمودن ناخن ها بایستی

استفاده نمد استفاده بیش از حد باعث آسیب رسیدن پوست و ایجاد زخم و کلونیزه شدن میکروب می

 گردد. برس کشیدن برای اولین جراحی در روز کافی می باشد .

3. دستها با حوله  خشک گردد.

دست ها و ساعدها توسط محلول ضدعفونی دست به مدت 5-3 دقیقه مالش داده شود .

نکات مهم در شستشوی عمومی دست

هنگام شستشوی دست ها رعایت نکات زیرالزامی است :

1- دست ها در زیر آب شسته شوند.

2-صابون  جامد بایستی بصورت خشک نگهداری شود .(شخصی باشد.). در صورت استفاده از صابون مایع باید در مخزن در بسته نگه داشته شود و بطور مرتب مخزن تمیز شود .

3- شیر آب را به گونه ای بست که از آلودگی مجدد دست جلوگیری شود .

4- تمام جواهرات باید از دست خارج شوند .

5- با دست های مرطوب یا آغشته به محلول ضدعفونی ، نباید دستکش پوشید .

6- آستین های روپوش را تا قسمت فوقانی مچ با لا زده شود .

ناخن ها باید کوتاه باشد  نباید از برق ناخن لاک ناخن یا ناخن مصنوعی استفاده نمود .

7- سطح انگشتان و دست ها از نظر بریدگی و خراش کنترل شوند .

8- دست ها و روپوش نباید با سطح سینک تماس داشته باشد .

9- از آب ولرم استفاده گردد.

10-حین شستشوی دست آب و صابون به محیط اطراف و لباس ها پاشیده نشود .خشک نمودن

دست ها باید از قسمت انگشتان به طرف مچ و ساعد انجام گردد.  

ضدعفونی کننده های دست

ضدعفونی کننده های دست

 

آبی:کلر هگزیدین گلوکونات 4%  ،پویدون آیودان(بتادین) که حاوی75/ . % ید می باشد  : به

 

مدت 15 ثانیه مالش دست (دستها باید خیس باشد .)

 

الکلی : کلرهگزیدین 5/ . % ، پویدون آیودان در ایزوپروپانول 70% یا اتانول ، ایزوپروپانول 60% ، اتانول

70

% : به مدت 30 ثانیه مالش دست (در صورت نبود آلودگی دستها می تواند خشک باشد .)

الکل به همراه نرم کننده های مانند گلیسرول 3-1 % می تواند مانع خشکی پوست شود .

مالش بهداشتی دست ها بدون استفاده از آب : Hygienic hand rub

 این روش موثر تر از شستشوی معمولی دست ها می باشد .

در این روش حدود 5-3سی سی از محلول ضدعفونی کننده را بر روی پوست خشک ریخته و حدود 

 60-30 ثانیه دستها مالش داده می شود (تا زمانیکه محلول خشک گردد.)

باید تمام قسمتهای دست و زیر ناخن ها تمیز شوند .

از ترکیبات  سریع الاثر مانند ترکیبات حاوی الکل کوتاه زنجیره استفاده می گردد.

مزایای این روش: دارای فعالیت ضدمیکروبی سریع می باشد .از شستشوی معمولی دستها تنها با

صابون کارآیی بیشتری دارد .موجب آلودگی محیط نمی شود .

معایب این روش: خشکی پوست،ذخیره آن مشکل است زیرا الکل قابل اشتعال می باشد .(اتانول با

غلظت بالا دارای نقطه اشتعال 13 درجه سانتیگراد می باشد .

*این روش به طور کامل جایگزین شستشوی معمولی دست ها نمی شود .

معمولا از ترکیبات بتادین و کلرهگزیدین در ساخت ماده شوینده – ضدعفونی کننده استفاده می شود .

مقایسه دو روش:

با توجه به اینکه اثربخشی مواد به شرح ذیل می باشد :

 

ترکیبات الکلی > کلرهگزیدین و بتادین >  صابون های غیرطبی

 

Hygienic hand rub “مالش بهداشتی دست ها”  اثر بخشی بیشتری نسبت به  Hygienic hand wash“شستشوی  بهداشتی دست ها”  دارد .

 

در صورت آلودگی پوست ، برای رفع آلودگی بصورت مکانیکی ، شستشوی دست بطور حتم بایستی انجام گردد.



جهت دانلود تولبار سایت بهداشت محیط ایران روی تصویر زیر کلیک کنید





(جهت دسترسی به مطالب به روز به سمت چپ سایت بخش آخرین مطالب مراجعه کنید)