سایت بهداشت محیط ایران

سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط
سایت بهداشت محیط ایران

سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط

عوامل آلاینده مخازن آب

عوامل آلاینده مخازن آب

عوامل آلاینده مخازن آب بر حسب جنس مخزن و کیفیت آب سرریز شده در مخزن شامل مواد آلی تجزیه پذیر، خصوصیات فیزیکی آب ، فلزات سنگین ، سموم و هیدروکربن ها و مواد مغذی می باشد. در بررسی کیفیت آب آشامیدنی مخازن آب همواره باید پارامتر های فوق آنالیز شود و مقادیر آنها با استاندارد انطباق داده شود. پارامتر های فیزیکی و شیمیایی و میکروبی آب به صورت ماهانه باید مورد آنالیز قرار بگیرد. فلزات سنگین و سموم و ترکیبات هیدروکربن ها نیز باید به صورت فصلی مورد آنالیز قرار بگیرد.

 

بررسی کیفیت عوامل آلاینده مخازن آب

نکات مهم در کنترل عوامل آلاینده مخازن آب

  • در صورت وجود اطلاعات قابل اعتماد ازکیفیت آب و رسوبات بستر مخزن در ابتدای زمان احداث میتـوان از ایـن داده هـا بـه
    منظور مقایسه های بعدی استفاده کرد. در غیر این صورت باید از راههای زیر عمل کرد.
  • بررسی مداوم داده های کیفی ایستگاه ورودی مخزن و مقایسه آن با میانگین سالهای قبل و استانداردهای کیفیـت آبهـای رودخانه ها و مخازن
  • برداشت نمونه رسوب مغزی از بستر و تعیین غلظتهای زمینه ای  انواع آلاینده ها به خصوص فلزات سـنگین، سـموم پایـدار، مواد آلی تجزیه ناپذیر و هیدروکربن ها با آنالیز نمونه های حاصل از برش مغزی در فواصـل 1تـا 2سـانتیمتـری (اسـتفاده از روش های ایزوتوپی یا محاسبات رسوبگذاری برای تعیین نرخ رسوبگذاری و براساس آن تعیین روند تغییرات غلظـت هـا در طول زمان برای ارتباط دادن غلظتهای هر ارتفاع از مغزی با سال رسوبگذاری الزامی است.) مقایـسه غلظـت پارامترهـای مورد مطالعه در نمونه های رسوب سطحی مخزن برداشت شده از برنامه پایش کیفی با غلظتهـای زمینـه ای نمایـانگر رونـد افزایش یا کاهش غلظتها بوده و میتوان از نتیجه حاصل از آن بررسیهای بیشتر را روی نمونه های آب مخزن آغاز نمود. با انجام بررسی مقدماتی روی منابع آلاینده نقطه ای و غیرنقطه ای حوضه و تعیین غلظت و بار آلاینده ها در پساب های خروجی برآوردی از انواع آلاینده های احتمالی رو به افزایش در مخزن به دست آورد.
  • براساس نتایج عملیات فوق و مقایسه داده های پایش کیفیت آب و با در دست داشتن اطلاعات حوضه، در صورت مشاهده روند افزایشی پارامترهای آلاینده در مخزن، ابتدا باید نتایج ایستگاه ورودی مخزن مورد بررسی قرار گیرد. درصورتیکه روند افزایش غلظت ها در ایستگاه ورودی مشاهده شود مدیریت کیفیت آب در حوضه آبریز نیاز به تجدید نظر دارد. در این حالت با استفاده از اطلاعات شناخت حوضه باید منابع نقطه ای و غیرنقطه ای و منابعی که دارای بیشترین بار آلاینده ورودی به رودخانه هستند جداگانه بررسی میدانی شده و منابعی که بار آلودگی آنها افزایش یافته است شناسایی و مورد کنترل قرار گیرند.
  • درصورتیکه داده های پایش ایستگاه ورودی به مخزن تغییرات قابل ملاحظه ای نشان ندهد اما کیفیت آب درون مخزن روند
    کاهشی داشته باشد، عوامل آلاینده مخازن آب منابع آلاینده مستقیم ورودی به مخزن و اندرکنشهای درون مخزن (نظیر لایه بندی، چرخه مواد مغذی، نحوه بهره برداری) باید مورد بررسی قرار گیرند.

در مواقع بروز حوادث غیرمنتظره منجر به آلودگی نظیر واژگونی مخازن حمل و نقل انواع مواد شیمیایی و اسیدها و سوخت به
مخزن یا رودخانه های منتهی به آن به طور طبیعی شرایط ویژه تلقی شده و علاوه بر فعالیتهای معمول پایش، تیم ویژهای باید برای پایش آلاینده های ناشی از حادثه با شناخت کامل از هیدردینامیک آب مخزن و روند حرکت جریان های داخلی مخزن و با نمونه برداری از نحوه گسترش، انتقال و ترقیق و سرنوشت آلودگی در مخزن اطلاعات کسب نمایند.


براساس عوامل آلاینده مخازن آب میتوان گفت مهمترین ابزار ردیابی آلاینده ها در مخزن استفاده از اطلاعات حاصل از عملیات پایش کیفی، شناخت دقیق حوضه آبریز بالادست و بررسی مستمر داده های کیفی و تطابق آنها با استانداردها میباشد. از آنجاییکه متاسفانه هنوز در کشور استانداردهای کیفیت آب در مخازن و رودخانه ها برای انواع مختلف آلاینده ها و همچنین سطوح اقدام برای غلظت های آنها در آب و رسوبات تدوین نشده است برای این منظور میتوان از استانداردهای سایر کشورها کمک گرفت اگرچه این اقتباس چون بدون توجه به شرایط بومی کشور است کاملا مورد تایید نمیباشد. بر این اساس جدول زیر  نمایانگر استاندارهای کیفیت آب مخازن و رودخانه ها میباشد.

استاندارهای کیفیت آب مخازن