کاربرد GIS در نظﺎﻡ بهداشت و ﺳﻼﻣﺖ
ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎ
ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻳﻲ ﺫﺍﺗﺎ ﺟﺬﺍﺏ ﻭ ﻋﺎﻟﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎﻱ ﻧﻈﺎﻡ ﻫﺎﻱ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺳﻼﻣﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ
ﻗﺎﻟﺐ ﻧﻈﺎﻣﻬﺎﻱ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻲ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲ ﺩﻫند. ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎ ﻧﺎﺑﺮﺍﺑﺮﻱ ﻫﺎ ﺭﺍ
ﺁشکاﺭ ﻣﻲ ﺳﺎﺯﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻧﻘﺎﻁ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻩ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ
ﻧﻘﺸﻪ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ ﻭ ﭘﺎﻳﺶ
ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻱ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎﻱ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩﻱ ﺭﺍ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻤﻮﺩ .
ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩ GIS ﺩﺭ ﻋﻠﻮﻡ ﭘﺰﺷﻜﻲ (HGIS)
ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ GIS ﺩﺭ ﺣﻴﻄﻪ ﺳﻼﻣﺖ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺣﺪ ﻭ ﻣﺮﺯﻱ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪ،ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ :
-
ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺷﻴﻮﻉ،ﻧﺤﻮﻩ
ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻭ ﺭﻭﻧﺪ ﭘﻴﮕﻴﺮﻱ ﺑﻴﻤﺎﺭﻳﻬﺎﻳﻲﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﻣﺎﻻﺭﻳﺎ، ﺍﻳﺪﺯ، ﺳﻞ ﻭ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻭ
ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺴﺎﻳﻞ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺩﻭﺭﻩ ﻫﺎﻱ ﺯﻣﺎﻧﻲﺧﺎﺹ
-
ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻜﺎﻧﻬﺎﻱ
ﺑﺤﺮﺍﻧﻲ ﻭ ﻧﻘﺎﻁ ﺧﻄﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻛﻤﻚ ﺭﺳﺎﻧﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺭﺩﺿﺮﻭﺭﻱ ﻭ
ﺍﻭﺭژﺍﻧﺲ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺜﺎﻝ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﻜﺎﻥ برﺍﻱ ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ ﻣﺮﻛﺰ ﻓﻮﺭﻳﺘﻬﺎﻱ
ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ ﺗﻮﺳﻂ GIS ﺍﺯﻧﻘﺎﻁ ﺩﺍﺭﺍﻱ بیشترﻳﻦ
ﺗﺼﺎﺩﻓﺎﺕ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺟﺎﺩﻩ ﺑﻴﻦ ﺷﻬﺮﻱ .
-
ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﺧﻄﺮﺍﺕ
ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻭ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﺍﺩ ﺁﻻﻳﻨﺪﻩ: ﻣﺜﻼ ﺑﺎ ﻣﻜﺎﻥ ﻳﺎﺑﻲ ﺩﻗﻴﻖ ﺗﻮﺳﻂ GIS ﻣﻲ
ﺗﻮﺍﻥ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺁﺳﻴﺐ ﺯﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ،
ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺣﺪﺍﺙ ﻳﻚ ﻛﺎﺭﺧﺎﻧﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﻧﻤﻮﺩ.
-
ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻭ ﺑﻬﺒﻮﺩ
ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎﻱ ﻣﺮﺍﻗﺒﺖ ﺑﻴﻤﺎﺭﻳﻬﺎ ﻭ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﺧﻄﺮ : ﺑﺎ GPS
ﻧﮕﺎﺭﻱ ﻣﻜﺎﻥ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻳﺎ ﺗﺠﻤﻊ ﺑﺮﺧﻲ ﺑﻴﻤﺎﺭﺍﻥ ﺧﺎﺹ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﺑﻴﻤﺎﺭﺍﻥ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺍﻳﺪﺯ
ﻳﺎ ﻫﭙﺎﺗﻴﺖ، ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﻧﻘﺎﻁ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻲﺭﺍ ﺭﻭﻱ ﻧﻘﺸﻪ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻧﻤﻮﺩ .ﻭ
ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻫﺎﻱ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ.
-
ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻭ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻣﻜﺎﻧﻲﻣﻨﺎﺑﻌﻲ ﻣﺜﻞ ﺑﻮﺩﺟﻪ، ﻧﻴﺮﻭﻱ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ، ﻟﻮﺍﺯﻡ ﻭ ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻱ .
-
ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺳﺮﻳﻊ
ﺍﭘﻴﺪﻣﻲ ﻫﺎﻭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺁﻧﻬﺎ:ﺑﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻜﺎﻥ ﺳﻜﻮﻧﺖ ﺑﻴﻤﺎﺭﺍﻥ ﻣﺒﺘﻼ، ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎﻡ
ﻭﻗﻮﻉ ﻳﻚ ﺍﭘﻴﺪﻣﻲ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﻧﺤﻮﻩ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺁﻥ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ نموﺩﻩ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ
ﭘﻴﺸﮕﻴﺮﺍﻧﻪ ﺍﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻜﺎﻥ ﻫﺎﻱ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﺧﻄﺮ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹﺩﺍﺩ .
-
ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺳﻴﺴﺘﻢ
ﺛﺒﺖ ﺑﻴﻤﺎﺭﻳﻬﺎﻭ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﺛﺒﺖ ﺳﺮﻃﺎﻧﻬﺎ، ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻣﻮﺍﻟﻴﺪ، ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻣﺮگ
ﻭ ﻣﻴﺮ، ﭘﻮﺷﺶ ﻭﺍﻛﺴﻴﻨﺎﺳﻴﻮﻥﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎﻱ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ
-
ﺟﺴﺘﺠﻮﻱ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺍﺣﺘﻤﺎﻟﻲﺑﻴﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻭ ﺑﺮﻭﺯ ﺑﻌﻀﻲ ﺑﻴﻤﺎﺭﻳﻬﺎ ﺩﺭ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﻫﺎﻱ ﺍﭘﻴﺪﻣﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ
-
ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻱ ﻏﺮﺑﺎﻟﮕﺮﻱﻭ ﭘﻴﮕﻴﺮﻳﻬﺎ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺮ ﻭ ﺁﺳﺎﻥ ﺗﺮ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎﺭﺍﻥ
-
ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻲﻣﻨﺎﺳﺐ ﻭ ﻛﺎﺭﺍ ﺑﻴﻦ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻭ ﻣﻮﺳﺴﺎﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ ﺩﺭﻣﺎﻧﻲ
-
ﭘﺎﻳﺶ ﻭ ﺍﺭﺯﺷﻴﺎﺑﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻭ ﻣﺪﺍﺧﻼﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ ﻭ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻛﻤﻴﺖ ﻭ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻭ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ
-
ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺁﻣﺎﺭ ﻭﺍﻃﻼﻉ ﺭﺳﺎﻧﻲ ﻭ ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮﻱ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺷﻮﺍﻫﺪ ﻭ ﻣﺴﺘﻨﺪﺍﺕ
-
ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺷﻴﻮﻩ ﻫﺎﻱ ﻣﺪﻝ ﺳﺎﺯﻱ
-
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ
ﺑﻬﺘﺮ ﺩﺭﻋﺮﺻﻪ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ ﺩﺭﻣﺎﻧﻲ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﻣﻜﺎﻥ ﻳﺎﺑﻲ ﺗﺴﻬﻴﻼﺕ ﻭ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺍﺭﺍﺋﻪ
ﺧﺪﻣﺎﺕ،ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺯﻣﺎﻥ،ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻭ …
-
ﻣﺴﻴﺮ ﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭﺍﻣﺪﺍﺩ ﺭﺳﺎﻧﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﺮﻭﺯ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻭ ﺑﻼﻳﺎﻱ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻭ ﺍﻭﺭژﺍﻧﺲ ﻫﺎﻱ ﭘﺰﺷﻜﻲ
-
ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺩﺭﺳﻮﺍﻧﺢ ﻭ ﺣﻮﺍﺩﺙ
جهت اطلاع از مطالب به روز سایت به کانالهای ما در شبکه های اجتماعی بپیوندید.
(جهت دسترسی به مطالب به روز به سمت چپ سایت بخش آخرین مطالب مراجعه کنید)