سایت بهداشت محیط ایران

سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط
سایت بهداشت محیط ایران

سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط

اصول نظافت در بیمارستان ها

 

اصول نظافت در بیمارستان ها





اگرچه از نظر میکروبیولوژی سطوح آلوده منبع مناسبی برای پاتوژن ها محسوب می‌شوند، اما این سطوح بطور مستقیم عامل انتقال آلودگی به کارکنان و بیماران نیستند. انتقال عمده میکروارگانیسم ها از سطوح محیطی به بیماران از طریق تماس دست کارکنان با این سطوح است. هرچند نظافت و شستشوی دست عامل مهمی در جهت به حداقل رساندن این انتقال است، ولی علاوه بر این، نظافت و ضدعفونی سطوح محیطی قدم اساسی در جهت کاهش شیوع و انتشار عفونت های ناشی از مراکز بهداشتی درمانی یا همان عفونت بیمارستانی به حساب می‌آید.

مرکز کنترل بیماریهای آمریکا (CDC)، هفت دلیل را برای استفاده از ضدعفونی کننده برای سطوح غیر بحرانی و محیطی بیان کرده است که چهار مورد از آنها از اهمیت ویژه ای برخوردارند:

کف بیمارستان ها به وسیله میکروارگانیسم های معلق در هوا از طریق تماس با کفش ها، چرخ ها، وسایل دیگر و بعضی مواقع به وسیله ترشحات، آلوده می‌شود. از بین بردن این میکروارگانیسم ها جزئی از کنترل عفونت در مراکز بهداشتی درمانی است.

دترجنت ها آلوده شده و منجر به پراکندگی باکتری ها در محیط بستری بیمار می‌شوند. در این خصوص محققین نشان داده اند که آب مورد استفاده در شستشوی کف راهروها به طور فزاینده ای در حین نظافت، و در صورت بکار گیری پاک کننده به جای مواد ضدعفونی کننده آلوده می‌شوند.

CDC در راهنمای عملی ایزولاسیون در مورد بیماران جداسازی شده چنین توصیه می‌کند که سطوح وتجهیزات غیربحرانی آلوده شده با خون، مایعات و ترشحات بدن بعد از استفاده پاکسازی و ضدعفونی شوند. راهنمای مشابهی توصیه می‌کند که علاوه بر نظافت، انجام ضدعفونی تجهیزات کنار تخت بیمار و سطوح پیرامون (شامل نرده های کنار تخت، میزهای کنار تخت، ترالی ها، کمدها، دستگیره درب و شیرآب) برای پاتوژن های خاصی به ویژه انتروکوکسی که می‌تواند در محیط بی جان برای مدت های طولانی ادامه حیات دهند؛ بسیار مناسب است.

اگرچه استفاده از دترجنت ها به جای مواد ضدعفونی کننده برای نظافت کف، تفاوتی در میزان عفونت بیمارستانی را نشان نداد ولی با این وجود استفاده از مواد ضدعفونی کننده تعداد میکروارگانیسم های بیشتری را کاهش می دهند. همچنین تحقیقات اپیدمیولوژی متعددی نشان داده که سطوح محیطی که در ارتباط نزدیک با بیمار هستند به وسیله میکروب های مهمی نظیر استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متی سیلین و انتروکوکسی مقاوم به وانکومایسین آلوده شده اند و این ارگانیسم ها بر روی سطوح بیمارستانی گوناگون به صورت زنده باقی می مانند، لذا این سطوح باید بر اساس طرح زمانبندی منظمی ضدعفونی شوند.

بطور کلی سطوح محیطی غیربحرانی در بیمارستان، به دو دسته سطوح خدماتی و سطوح تجهیزات پزشکی تقسیم می‌شوند. سطوح تجهیزات پزشکی ممکن است با عوامل عفونی آلوده شوند و باعث گسترش عفونت های بیمارستانی شوند. به همین علت باید با یک ضدعفونی کننده در سطح پایین یا متوسط ضدعفونی شوند. همچنین سطوح خدماتی ممکن است از طریق آلوده کردن دست کارکنان بهداشتی درمانی در اثر تماس، باعث انتقال متقاطع عفونت بیمارستانی شوند که به راحتی آنها را می‌توان از طریق روشهایی آسانتر نسبت به روشهایی که در مورد وسایل و تجهیزات پزشکی به کار می رود، ضدعفونی کرد.

۳-۱- راهکارهای کلی در مورد نظافت بخش های بیمارستانی

تعداد و نوع میکروارگانیسم های موجود در سطوح محیطی به عواملی مانند تعداد افراد حاضر در محیط، میزان فعالیت، میزان رطوبت، حضور مواد آلی، سرعت حذف ارگانیسم های معلق در هوا و نوع سطوح و جهت آنها بسنگی دارد.

راهکارهای بکار رفته برای نظافت و ضدعفونی سطوح در بخشها باید موارد ذیل را در بر گیرد:

احتمال تماس مستقیم با بیمار

تعداد تماس دست با آنها

احتمال آلودگی سطوح با خون و ترشحات بیمار یا منابع محیطی میکروارگانیسم ها (مانند خاک، گرد و غبار و آب)

الف- پاکسازی تجهیزات پزشکی:

اکثر تولید کنندگان تجهیزات پزشکی دستورالعمل هایی در خصوص نحوه مراقبت و ضدعفونی تجهیزات پزشکی ارائه می‌کنند که شامل محدودیت ها ی کاربرد مواد ضدعفونی کننده، نوع مواد سازگار با تجهیزات و چگونگی آلودگی زدایی از تجهیزات می‌باشد.

ب- نظافت سطوح خدماتی:

سطوح خدماتی نیاز به انجام نظافت و گردگیری به صورت منظم دارند. شرایط محیطی خشک، موقعیت مناسبی برای دوام و ماندگاری کوکسی های گرم مثبت در ذرات گردوغبار موجود بر روی سطوح فراهم می‌کند(به عنوان مثال: گونه های استافیلوکوک کواگولاز منفی)؛ از سوی دیگر مناطق مرطوب ، محیط مناسبی برای رشد و دوام باسیل های گرم منفی به شمار می آیند. قارچ ها نیز در گردوغبار یافت می‌شوند و در رطوبت تکثیر پیدا می‌کنند. اکثر سطوح خدماتی را با توجه به ماهیت سطح و نوع و درجه آلودگی آن می‌توان به وسیله آب و دترجنت ها ویا با یک ماده ضدعفونی کننده کم اثر تمیز کرد.

سطوح خدماتی به دو دسته تقسیم می‌شوند:

سطوحی که کمترین تماس دست با آنها وجود دارد(مثل کف و سقف اتاق)

سطوحی که دست به طور مکرر با آنها در تماس است.

روش کار، تناوب دفعات نظافت و نوع مواد ضدعفونی کننده به وسیله سیاست هر مرکز بهداشتی درمانی تعیین می‌شود. با این وجود ، سطوح پرتماس در بیمارستان (مانند دستگیره درب ها، نرده های کنار تخت، کلیدهای برق، شیرهای آب و…) باید بیشتر از سطوح کم تماس با دست ؛ نظافت و ضدعفونی شوند. معمولاً کارشناسان بهداشت محیط و کنترل عفونت پس از ارزیابی خطر برای سطوح خدماتی ، راهکارهای مناسب در مورد ضدعفونی و نظافت سطوح اتخاذ کرده و جدول زمان بندی نظافت سطوح را با واحد خدمات هماهنگ می‌کنند.

بخشی از راهکارهای نظافت شامل کاهش آلودگی محلول های نظافتی و ابزارهای نظافتی است. سطل های حاوی محلول اغلب در حین نظافت آلوده می‌شوند. ادامه نظافت و استفاده از این محلول ها باعث می‌شود انتقال میکروارگانیسم ها به محیط افزایش یابد بنابراین محلول های نظافتی باید به طور مرتب تعویض گردند. از دیگر منابع انتشار آلودگی در حین نظافت، پارچه و یا نخ تی می‌باشد که بایستی برای مناطق مختلف کد بندی شده و پس از استفاده ضدعفونی و خشک شود.

منبع دیگر آلودگی میکروبی در هنگام نظافت، محلول های ضدعفونی رقیق شده است، به خصوص اگر این محلول ها در ظروف کثیف و برای مدت طولانی نگهداری شده باشند. آماده کردن محلول های پاک کننده و ضدعفونی کننده به طور روزانه و خالی کردن باقی مانده محلول باعث می‌شوند آلودگی باکتریایی تا حدی کاهش یابند. برای نظافت،می‌توان از ظروفی که مواد ضدعفونی کننده و پاک کننده را روی سطوح اسپری می‌کنند استفاده کرد.

 نظافت بخش های درمانی ویژه

دستورالعمل هایی در مورد نظافت اتاق های ایزوله و ویژه منتشر شده است. بیشتر مشکل در این بخش ها نسبت به بخش های دیگر، پراکندگی میکروارگانیسم ها در هوا از طریق ذرات و یا گرد و غبار می‌باشد.

راهکار اصلی برای بیماران با نقص ایمنی عبارتنداز:

۱) گردگیری سطوح افقی به طور روزانه با پارچه مرطوب شده با مواد ضدعفونی کننده

۲) احتیاط لازم هنگام استفاده از وسیله گردگیری مرطوب در سطوحی که بالای سر بیمار قرار دارند به منظور جلوگیری از تماس بیمار با مواد ضدعفونی کننده

۳) عدم استفاده از وسایل نظافتی که باعث تولید ذرات معلق و یا گرد و غبار می‌شود.

۴) نظافت منظم و حصول اطمینان از حذف موثر ذرات

۵) جهت جلوگیری از انتقال و انتشار عفونت، اتاق ایزوله باید با وسایل جداگانه نظافت شود.

حتما بخوانید  : مخاطرات غیر عفونی (شیمیایی ) در بیمارستان

 

نظافت اتاق های عمل

در اتاق عمل باید انتقال باکتریها از طریق هوا کاهش یافته و کلیه سطوح تمیز نگهداشته شود. برنامه مناسب برای تمیز نمودن و ضدعفونی اتاق عمل عبارتست از:

هر روز قبل از انجام عمل جراحی : شامل تمیز نمودن کلیه سطوح افقی

در فواصل اعمال جراحی : در مواقعی که حین عمل جراحی، آلودگی قابل رویت سطوح یا تجهیزات با خون و سایر مایعات بدن ایجاد می‌شود، تمیز نمودن و ضدعفونی سطوح و تمام وسایل موجود در اتاق عمل بلافاصله پس از عمل جراحی الزامی است.

در پایان کار روزانه: نظافت کامل اتاق عمل با استفاده از مواد تمیز کننده و ضدعفونی کننده توصیه شده باید انجام شود.

نظافت هفتگی: نظافت تمام محوطه اتاق عمل شامل رختکن ها، اتاق های آماده سازی، قفسه ها و…(واشینگ کلی)

نظافت ترشحات خونی و سایر مایعات بدن

HIV، HCV و HBV از طریق سطوح خدماتی (یعنی: کف اتاق، دیوارها، سقف) انتقال نمی یابند. با این وجود، نظافت و ضدعفونی کردن سریع سطوح آلوده به خون و ترشحات بدنی در کنترل عفونت تاثیر مثبتی دارد.

هیپو کلریت سدیم( آب ژاول) محلولی کم هزینه است و جزء محلول های ضدعفونی کننده موثر با طیف وسیع طبقه بندی می‌شود که برای ضدعفونی این سطوح کاربرد فراوان دارد. هنگامی که لکه های بزرگ خون یا مایعات بدن وجود داشته باشد، ابتدا کارکنان باید ماده قابل رویت را با مواد جاذب نظیر پارچه تنظیف پوشانده و سپس ناحیه را با محلول ضدعفونی کننده نظافت نمایند. اگر مقدار خون و یا مایعات بدن کم باشد از محلول آب ژاول خانگی با رقت ۱۰۰/۱ (ppm 615-500) برای رفع آلودگی استفاده می‌شود. در حالی که در صورت وجود مقادیر زیاد ترشحات خونی باید از محلول آب ژاول خانگی با رقت ۱۰/۱ (ppm 10000) برای رفع آلودگی استفاده گردد.

امیدوار هستیم که این مطلب از سایت بهداشت محیط ایران نیز مورد استفاده شما قرار بگیره . در صورت وجود هرگونه ایراد علمی در مطلب فوق لطفا از طریق نظرات همین مطلب ، به ما اطلاع دهید تا بررسی گردد.











منبع:مهندسی بهداشت محیط ایران












مطالب به روز به سمت چپ سایت بخش آخرین مطالب مراجعه کنید)