تا قبل از قانون مدیریت پسماندها مورخ 17/3/83 تکلیف مدیریت پسماند در شهرها،روستاها و فضاهای مابین شهر و روستا مشخص نبود. حتی در شهرها که به صورت سنتی جمعآوری،حمل و دفن پسماندها توسط شهرداریها انجام میشد، تکلیف قانونی مشخص و روشنی در این زمینه وجود نداشت.
تصویب این قانون که با پیشنهاد مشترک وزارت کشور و سازمان حفاظت محیط زیست به هیات دولت صورت پذیرفت، ابعاد و جوانب مختلف مدیریت پسماندها را در تمامی پهنه سرزمین مشخص کرد از جمله مواردی که در قانون مذکور آمده است. تعریف و تعیین مدیریت اجرایی پسماندها در سه عرصه شهر، روستا و فضاهای مابین است.
در این قانون مدیریت اجرایی بدین ترتیب معرفی شده است.«مدیریت اجرایی،شخصیت حقیقی یا حقوقی است که مسوول برنامهریزی،ساماندهی، مراقبت و عملیات اجرایی مربوط به تولید، جمعآوری، ذخیرهسازی، جداسازی، حمل و نقل،بازیافت، پردازش و دفع پسماندها و همچنین آموزش و اطلاعرسانی در این زمینه است.»
با توجه به تعریف مذکور،وظایف بسیار مهمی بر دوش مدیران اجرایی در سه عرصه مذکور گذاشته شده است. در اینجا به بحث مدیریت اجرایی پسماندها در شهرها- که شهرداریها هستند- و مدیریت اجرایی پسماندها در روستا- که دهیاریها هستند- وارد نمیشویم،بلکه به وظایف بخشداران و مدیریت اجرایی پسماندها در فضاهای خارج از محدوده قانونی و حریم شهرها و روستاها میپردازیم.بخشداریها به موجب این قانون،موظف به انجام وظایف ذیل هستند:
1- برنامهریزی، ساماندهی؛ مراقبت و عملیات اجرایی تمامی فرآیند مدیریت پسماندها در خارج از شهرها و روستاهای کشور.
2- اخذ بخشی از هزینههای مدیریت پسماند از تولیدکننده پسماند براساس تعرفهای که طبق دستورالعمل وزارت کشور توسط شوراهای اسلامی برحسب نوع پسماند تعیین میشود. عواید مذکور صرفا میباید در مدیریت پسماند هزینه شود.
3- تفکیک، جداسازی، دفن یا بازیافت پسماندها براساس زمانبندی اعلامی وزارت کشور.
4- بازنگری و اصلاح تشکیلات و سازماندهی خود در مدیریت اجرایی پسماند.
5- دفن بهداشتی پسماندها براساس ضوابط زیستمحیطی.
6- ممانعت از مخلوط کردن پسماندهای پزشکی با سایر پسماندها و تخلیه و پخش آنها در محیط یا فروش، استفاده و بازیافت این نوع پسماندها در فضاهای خارج از شهرها و روستاها
7- ممانعت از تخلیه پسماندها در اماکن غیرمجاز توسط خودروها در معابر بینشهری.
8- تامین و تضمین سلامت،بهداشت و ایمنی عوامل اجرایی تحت نظارت بخشداریها براساس معیارها و ضوابط وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی.
9- اتخاذ تمهیدات برای واگذاری تمام یا بخشی از عملیات اجرایی مربوط به جمعآوری، جداسازی و دفع پسماندها به افراد حقیقی و حقوقی.انجام وظایف بسیار مهم و تاثیرگذار بخشداریها در مدیریت پسماند نیازمند اصلاح ساختار سازمانی بخشداری ویژه تامین اعتبارات لازم در قوانین بودجه سنوات کشور است. البته بخشی از اعتبار موردنیاز از درآمد حاصل از این قانون که به حساب خزانهداری کل کشور واریز میشود،قابل تامین است.
لیکن حجم و تنوع وظایف نیازمند توجه و اهتمام جدی دولت و وزارت کشور در تامین اعتبارات و اصلاح ساختار بخشداریهاست. همچنین به وظیفه خطیر صداوسیما و سایر رسانهها و نیز دستگاههای آموزشی و فرهنگی اشاره شده که وفق قانون مدیریت پسماندها موظفند جهت اطلاعرسانی و آموزش، جداسازی صحیح، جمعآوری و بازیافت پسماندها اقدام و با مسوولان مربوطه همکاری کنند.
همچنین سایر وزارتخانهها چون جهاد کشاورزی، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، نیرو و نفت سازمان حفاظت محیطزیست در این خصوص وظایفی بر عهده دارند که متاسفانه پس از گذشت سه سال از تصویب قانون مذکور اقدام خاصی به عمل نیاوردهاند
جهت دانلود تولبار سایت بهداشت محیط ایران روی تصویر زیر کلیک کنید