سایت بهداشت محیط ایران

سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط
سایت بهداشت محیط ایران

سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط

دستورالعمل تکمیل فرمهای آماری بهداشت محیط

دستورالعمل تکمیل فرمهای آماری بهداشت محیط

108 بهداشت محیط مدارس

این فرم  در مراکز و واحدهای ذیل تکمیل میگردد.

1.   اولین سطح تکمیل فرم خانه های بهداشت و پایگاههای بهداشت میباشد که توسط بهورز و بازرس بهداشت محیط بصورت فصلی از روی پرونده های بهداشتی و چک لیستها و بر  اساس  آیین نامه های موجود تکمیل و به مراکز بهداشتی درمانی تابعه ارسال میگردد.

2.   مراکز بهداشتی د رمانی روستایی و شهری نیز پس ازکنترل واصلاح و جمع بندی اطلاعات دریافت شده از خانه ها و پایگاههای بهداشت تحت پوشش در همین  فرم ثبت و به مرکز بهداشت شهرستان تابعه ارسال مینمایند.

3.   مراکز بهداشت شهرستان طی دو فرم یکی برای مناطق شهری و دیگری برای مناطق روستایی را پس ازکنترل واصلاح ، اطلاعات را جمع بندی نموده و بصورت فصلی به مرکز بهداشت استان ارسال میکنند.

4.   مرکز بهداشت استان نیز پس از دریافت فرمهای مربوطه از هر شهرستان طی دو فرم جداگانه برای مناطق شهری و روستایی اطلاعات را جمع بندی و پس از تایید واحدهای بهداشت محیط و بهداشت مدارس بصورت ششماهه به ستاد مرکزی ارسال مینماید.

·         توضیحات :

-مقطع تحصیلی مدرسه : مدارسی که در آنها دانش آموزان مقاطع مختلف ابتدایی ، راهنمایی و دبیرستان با هم شاغل به تحصیل هستند  ، با توجه به تعریف آموزش و پرورش ثبت میگردد، در غیر اینصورت مقطعی که بیشترین دانش آموز را دارد ملاک ثبت باید قرار گیرد.     

توجه : این فرم برای کلیه مدارسی که دارای پرونده بهداشتی میباشند ودر طول یک فصل حداقل یکبار مورد بازدید قرار گرفته اند تکمیل میگردد . -  مدارس تحت پوشش : منظور کلیه مدارس دایر و فعالی است که درمنطفه تحت پوشش قرار دا رد ،تعداد ساختمان و شیفت ثبت میگردد. در قسمت ساختمان مدارسی که دو شیفته باشند یک ساختمان محسوب شده  ولی در قسمت شیفت آنرا دو مدرسه محاسبه مینمائیم.

- دانش آموزان تحت پوشش : منظور تعداد دانش آموزانی است که در سال تحصیلی جاری در یکی از مدارس تحت پوشش ثبت نام و به تحصیل اشتغال دارند. در مدارس چند شیفته جمع کل دانش آموزان در شیفتها را قید تمایند.

- آب آشامیدنی : منظور آبی است که عوامل فیزیکی ، بیولوژیکی و رادیونوکلوئیدی در حدی باشد که مصرف آن جهت آشامیدن ، عارضه سویی  در کوتاه مدت یا دراز مدت  در انسان  ایجاد نکند.

-  آبخوری بهداشتی : منظور قابل شستشو بودن دیوار و کف اطراف آبخوری بوده و داشتن  شیب مناسب در کف و لبه آبخوری طوری که به طرف مجرای فاضلاب باشد مورد نظر است . ارتفاع  شیر آبخوری متناسب با سن دانش آموزان بین100- 75 سانتیمتر بالاتر از سطح زمین و به ازاء هر 45 نفر دانش آموز یک شیر آبخوری طبق ضوابط در نظر گرفته شور و همچنین هر شیر آبخوری در سکوی نصب شده در نظر گرفته شود.

- مستراح بهداشتی : مستراحی است که حداقل این شرایط را داشته باشد: 1- چاه فاضلاب با مخزن داشته باشد و یا به شبکه جمع آوری عمومی فاضلاب متصل باشد.2- دارای دیوار و سقف و در باشد.3- اتاقک مستراح دارای نور و جریان هوا جهت تهویه باشد.4- سره سالم بدون شکستگی و قابل شستشو داشته باشد. 5- کف توالت به سمت سره دارای شیب و قابل شستشو باشد. 6- دیوارها تا  ارتفاع 150 سلنتیمتر قابل شستشو باشد. 7- برای شستشو به آب دسترسی داشته باشد و به ازاء هر 40 نفر دانش آموز حداقل یک مستراح درنظر گرفته شود.

-   دستشوئی بهداشتی :منظور دستشوئی هایی است که در ارتفاع 75-60 سانتیمتر از سطح زمین متناسب با سن دانش آموزان نصب شده و شیر دستشوئی ها بلندتر از لبه کاسه دسشوئی قرار گیرد و به ازاء هر 60 دانش آموز یک دستشوئی در نظر گرفته شود.

توجه: تعداد آبخوری – دستشوئی – و مستراح برای مدارس دو یا سه شیفت عدد مزبور در دو یا سه ضرب شود.

بوفه بهداشتی : منظور بوفه ای است که دارای حداقل شرایط زیر باشد:

 1- کلیه افرادی که به نحوی در تهیه – فروش و توزیع مواد غذائی در مدرسه دخالت دارند باید دارای گواهینامه دوره ویژه بهداشت عمومی و دارای کارت معاینه معتبر باشند.

 2- کلیه افراد موظفند رعایت کامل بهداشت فردی و نظافت عمومی محل کار خود نموده و به دستوراتی که از طرف بازرسین و مربیان بهداشت داده میشود عمل تماید

 3- کلیه افرادی که به نحوی در تهیه و فروش و توزیع مواد غذائی در مدرسه دخالت دارند باید ملبس به لباس کار و روپوش تمیز و رنگ روشن باشد.

 4- استعمال دخانیات توسط افراد فوق الذکر در حین کار ممنوع است

 5- ساختمان یا اطاق بوفه دارای کف – دیوارو سقف از جنس مقاوم – بدون درز و شکاف و قابل شستشو و به رنگ روشن باشد پوشش دیوار تا ارتفاع 20/1 از سنگ یا کاشی و برنگ روشن باشد. در و پنجره و قفسه و ویترین و میز کار بوفه از جنس مقاوم – سالم – بدون ترک خوردگی و شکستگی و قابل شستشو و همیشه تمیز باشد

 6- کلیه مواد غذائی فاسد شدنی باید در یخچال یا سردخانه مناسب نگهداری شود و از عرضه مواد غذائی بسته بندی شده تاریخ مصرف گذشته و مواد غذائی فله ای خودداری گردد

 7- استفاده از مواد غیر استاندارد از جمله کاغذها و کیسه های پلاستیکی بازیافتی و غیر بهداشتی جهت پیچیدن و بسته بندی مواد غذائی ممنوع میباشد

 8- کیفیت مواد غذائی عرضه و توزیع شده مطابق با استانداردها و دستورالعملهای اعلام شده وزارت بهداشت درباشد.

وضعیت مطلوب کلاسها: منظور مناسب بودن کف- سقف- درب - پنجره ها-دیوار از جنس مقاوم – بدون درز و شکاف و تمیز و کافی تابش نور از سمت مناسب ( نور طبیعی و مصنوعی) طبق آئین نامه های بهداشت محیط مدارس میباشد.

وضعیت حفاظتی و ایمنی مطلوب : منظور وجود وسایل اطفاء حریق مناسب – نصب حفاظ و نرده طبق آئین نامه های بهداشت محیط مدارس میباشد.

دارای دفع بهداشتی فاضلاب: منظور دفع فاضلاب است که طبق اصول بهداشتی به چاههای جاذب یا سپتیک تانک هدایت شود یا از طریق شبکه فاضلاب شهری و روستائی دفع گردد.

جمع آوری و دفع بهداشتی زباله: منظور استفاده از زباله دان درب دار ضد زنگ – قابل شستشو با حجم مناسب وحمل – جمع آوری و دفع صحیح و بموقع آن میباشد

دستورالعمل فرم شماره 1-110

-    اطلاعات این فرم به صورت فصل به فصل درخانه های بهداشت وپایگاههای بهداشت تکمیل گردیده وسپس به مرکز بهداشتی درمانی مربوطه ارسال می گردد.درمراکز بهداشتی درمانی پس از  بررسی وکنترل ،کلیه فرمها عینا"به مرکزبهداشت شهرستان ارسال می گردد.

-    اکثر قریب به اتفاق موارد اجرائی این فرم توسط بهورز و با همکاری و نظارت کاردان بهداشت محیط به انجام میرسد لیکن نتایج باید در خانه بهداشت ضبط و نگهداری شود.

-   کل مراکز و کل اماکن:منظور مراکز و اماکنی میباشد که دارای پرونده فعال بوده یعنی حداقل در هر فصل یکبار مورد گرفته باشد.

-   دارای معیار بهسازی:به مراکز و اماکنی اطلاق میشود که نسبت به انجام فصل دوم آئین نامه مقررات بهداشتی ماده 13 قانون مواد خوردنی- آشامیدنی- آرابشی و بهداشتی به استثنای مواد 21-23-25-27-29-30-31-32-33-34 و با توجه به فصلنامه چهارم (طبقه بندی اماکن از لحاظ مشمول آئین نامه فوق الذکر) اقدام نموده است.

-   دارای معیار بهداشتی:به مراکز و اماکنی اطلاق میشود که نسبت به انجام و رعایت کلیه مقررات بهداشتی آئین نامه ماده 13 قانون مواد خوردنی ،آشامیدنی و بهداشتی (فصل 1و2و3)اقدام نموده است.

-   نمونه برداری مواد غذائی با نتیجه مطلوب:یعنی نتیجه آزمایشگاه قابل مصرف بودن مواد غذائی برای انسان را تایید کرده باشد.

-    با نتیجه نامطلوب: یعنی نتیجه آزمایشگاه غیر قابل مصرف بودن ماده غذائی را برای انسان تایید کرده باشد و کاربرد دیگری را توصیه نموده است.

-   تعداد کل واحدهای بهداشتی درمانی:در حال حاضر فقط واحدهای بهداشتی درمانی وابسته به شبکه بهداشت و درمان منظور میباشد (بغیر از بیمارستانها) مانند خانه بهداشت – تسهیلات زایمانی- مرکز بهداشتی درمانی شهری- روستائی-پایگاه بهداشت.

-   با شرایط مطلوب:به مراکزبهداشتی درمانی اطلاق میگردد که از نظر نظم و نظافت عمومی سرویسهای بهداشتی ، سیستم جمع آوری زباله،حفاظت در مقابل حشرات(نصب توری) و آب و فاضلاب مورد تایید باشد.

-   توجه:مسئولیت صحت اطلاعات در مراکز روستائی و پایگاههای بهداشت بر عهده پزشک مرکز یا پایگاه بوده و در مرکز بهداشت شهرستان بر عهده کارشناس مسئول بهداشت محیط می باشد.

دستورالعمل تکمیل فرم شماره2-110

-    اطلاعات این فرم هر شش ماه یکبار در خانه های بهداشت تکمیل گردیده و پس از کنترل در مراکز بهداشتی درمانی مربوطه عینا" به مرکز بهداشت شهرستان ارسال میگردد.

-    تعداد کل: در ردیف اول تعداد کل خانوار تحت پوشش و در ردیف دوم تعداد روستاهای تحت پوشش ذکر میگردد.

-    با دسترسی به آب آشامیدنی :خانه ردیف اول کل خانوارهائیکه دسترسی به شبکه عمومی آب آشامیدنی و منابع بهسازی شده آب را دارند( حداکثر با یک ربع ساعت پیاده روی ) ذکر میگرددو در خانه ردیف دوم تعداد روستاهائیکه بیشتر از 75 درصد خانوار آن دسترسی به شبکه عمومی آب آشامیدنی عمومی یا منابع بهسازی آب را دارند قید میگردد.

-    دسترسی به شبکه عمومی آب آشامیدنی :شبکه عمومی آب آشامیدنی، شبکه ای ایست که دایر بوده و آب آن به مصرف آشامیدن می رسد. در ردیف اول کل خانوارهائیکه دسترسی به شبکه عمومی آب آشامیدنی را دارند ذکر میگرددو در ردیف دوم تعداد روستاهائیکه بیشتر از 75 در صد خانوار آن دسترسی به شبکه عمومی آب آشامیدنی را دارند قید میگردد.

-    تامین آب آشامیدنی با استفاده از کلر مادر یا جوشاندن: در ردیف اول تعداد خانوارهائیکه آب آشامیدنی خود را با استفاده از کلر مادر(براساس تست کلر مازاد انجام وتبت  شده )  یا جوشاندن تامین مینمایند ذکر میشود و در ردیف دوم روستاهائیکه بیشتر از 75 در صد خانوار آن آب آشامیدنی خود را با استفاده از کلر مادر یا جوشاندن تانین مینماید قید میگردد.

-    دارای توالت بهداشتی: در ردیف اول تعداد خانوارهائیکه دارای توالت بهداشتی هستند (برابر معیارهای اعلام شده در شاخص های بهداشت محیط ) ذکر میگردد و در ردیف دوم تعداد روستاهائیکه بیشتر از 75 درصد خانوارهائ آن از توالت بهداشتی استفاده میکنند قید میگردد.

-    جمع آوری و دفع بهداشتی زباله: در ردیف اول تعداد خانوارهائیکه از سیستم جمع آوری و دفع بهداشتی عمومی زباله و یا جمع آوری و دفع بهداشتی انفرادی زباله برخوردار هستند ذکر میگردد و در ردیف دوم تعداد روستاهائیکه بیشتر از 75 درص از جمع آوری و دفع بهداشتی زباله بهره مند قید میگردد.

-    جمع آوری بهداشتی فضولات حیوانی: در ردیف اول تعداد خانوارهائیکه جمع آوری بهداشتی فضولات حیوانی را اعمال میکنند ذگر می گردد و در ردیف دوم تعداد روستاهائیکه بیشتر از 75 درصد خانوارهای آن از جمع آوری بهداشتی فضولات حیوانی  بهره مند هستند قید می گردد.

-    مصرف کننده نمک تصفیه شده و یددار: در ردیف اول تعداد خانوارهائیکه از نمک تصفیه شده ویددار استفاده میکنند ذکر میگردد و در ردیف دوم تعداد روستاهائیکه بیشتر از 75 در صد خانوارهای آن مصرف کننده نمک یددار میباشند قید می گردد.

****رالعمل فرم شماره3-110

-    این فرم ویژه مرکز بهداشت شهرستان بوده که هر شش ماه تکمیل و به همراه یک برگ مجموعه اطلاعات آماری فرم 1-110 خانه های بهداشت ،یکبرگ مجموعه اطلاعات فرم    1-110 پایگاههای بهداشت و یکبرگ مجموعه اطلاعات فرم 2-110 خانه های بهداشت که این مجموعه چهار برگی حاوی اطلاعات و آمار مربوط به شش ماهه بهداشت محیط شهرستان میباشد را به مرکز بهداشت استان ارسال مینماید.

-    نمونه باکتریولوژی آب آشامیدنی آزمایش شده با نتیجه مطلوب: منظور نتیجه آزمایشگاه است که با استانداردکشوری آب آشامیدنی از نظر باکتریولوژی مطابقت داشته باشد.

-    نمونه برداری مواد غذائی آزمایش شده با نتیجه مطلوب :منظور اعلام نتیجه آزمایشگاه ،مبنی بر قابل مصرف غذائی برای انسان می باشد.

-    تعداد کل بیمارستانهای تحت پوشش : بیمارستانهائی هستند که دارای پرونده فعال بوده و حداقل هر فصل یکبار مورد بازدید قرار گرفته باشند.

-    با آب مصرفی مطلوب:آب بیمارستان ازشبکه های عمومی آب آشامیدنی تامین شده یا دارای شبکه آب خصوصی با رعایت استانداردهای آب آشامیدنی کشور باشد.

-    با جمع آوری زباله مطلوب: منظور اعمال برنامه تفکیک زباله عفونی در بیمارستان می باشد.

-    با سیستم جمع آوری فاضلاب مطلوب : منظور سیستمی است که خاک و آبهای سطحی همچنین آبهای زیرزمینی را آلوده نکند، بندپایان و جوندگان به آن دسترسی تداشته و متعفن و بدمنظره نباشد.

-    با رختشویخانه مطلوب : از نور ، تهویه و فضای کافی برخوردار باشد، تفکیک البسه آلوده ، شسستشو با ماشین لباسشویی مناسب ، ضد عفونی به نحو مقتضی اعمال گردد و کف و دیوارها قابل شستشو بوده از سیستم فاضلاب مناسب استفاده شود.

-    با آشپزخانه مطلوب : مطابق با آیین نامه اجرائی ماده 13 قانون مواد خوردنی ، آشامیدنی و بهداشتی باشد.


مطالب مرتبط با موضوع بالا در سایت بهداشت محیط ایران :

-دانلود فرمهای آماری بهداشت محیط و دستورالعمل پرکردن آنها

  - دانلود تمامی آیین نامه ها واستانداردهای بهداشت محیط در ایران  

- دانلود راهنمای فرمهای یکنواخت سازی بهداشت محیط

دانلود فرمهای آیین نامه مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی و اماکن عم

دستورالعمل تکمیل فرمهای آماری بهداشت محیط












جهت اطلاع از مطالب به روز سایت به کانالهای ما در شبکه های اجتماعی بپیوندید.