سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط

سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط

برگه‌ها

آمار : 21894425 بازدید Powered by Blogsky

آزمون جارتست

آزمون جارتست

اگر چه اخیرا پیشرفت هایی در شناخت مکانیزم فرایند انعقاد حاصل شده اما هنوز از آن به عنوانیک دانش دقیق و جامع نام برده نمی شود.از این رو انتخاب و به دست آوردن مقادیر بهینه از منعقد کننده ها به جای آن که از طریق کمی و فرمول محاسبه شود به روش تجربی و با آزمایش جار ( Jar) تعیین می گردد.آزمون جار بر روی هر آبی که قرار است عملیات انعقاد بر روی آن انجام شود باید صورت بگیرد.و با هر تغییر قابل ملاحظه ای در کیفیت آب مورد نظر تکرار شود.

شرح آزمون:

آزمون جار با استفاده از تعدادی ظروف شیشه ای که حداقل دارای یک لیتر گنجایش و از لحاظ اندازه و شکل یکسان هستند انجام می شود.معمولا از شش ظرف شیشه ای و یک دستگاه همزن که به طور همزمان محتویات همه ی ظرف ها را هم می زند استفاده می شود.هر یک از شش ظرف به مقدار یک لیتر از آبی که کدورت،قلیائیت و PH آن از قبل تعیین شده پر می شود.از یک ظرف شیشه ای به عنوان کنترل کننده استفاده می شود.در حالی که در 5 ظرف باقی مانده در مقادیر مختلف PH مقدار متفاوتی منعقد کننده یا منعقد کننده ها را اضافه می کنند تا آنجا که حداقل مقادیر کدورت باقی مانده به دست آید.

پس از افزودن مواد شیمیایی آب به مدت 1 دقیقه سریعا به هم زده می شود به نحوی که مواد شیمیایی به طور کامل در آب پخش شوند.سپس جهت تشکیل لخته ها به مدت 15 الی 20 دقیقه عمل به هم زدن به آرامی ادامه می یابد.پس از این مرحله به مدت 30 ذقیقه آب به حال آرام رها می شود تا زلال شدن اتفاق بیفتد.سپس قسمت هایی از آب حاصل تحت آزمون قرار می گیرد تا کدورت باقی مانده آن تعیین شود.نتایج به دست آمده از آزمایش برای تعین نوع و کمیت ماده منعقد کننده مصرفی در واحد تصفیه آب مورد استفاده قرار می گیرد.

آزمون جار هم چنین برای نشان دادن مکانیسم انعقاد به کار می رود.

دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ آزﻣﺎﯾﺶ ﺟﺎر

آزمایش جارتست

اگرچه اخیرا پیشرفت‌هایی در شناخت مکانیزم فرایند انعقاد حاصل‌شده اما هنوز از آن به‌عنوان یک دانش دقیق و جامع نام‌برده نمی‌شود. ازاین‌رو انتخاب و به دست آوردن مقادیر بهینه از منعقد کننده‌ها به‌جای آن‌که از طریق کمی و فرمول محاسبه شود به روش تجربی و با آزمایش محاسبه می‌گردد.

انعقاد یک روش شیمیایی تصفیه است که مواد شیمیایی مختلف مانند (سولفات آلومینیم، سولفات فرو، ... ) را به مقادیر لازم و کافی به آب اضافه می‌کنند تا ذرات کوچک و سبک و غیرقابل ته‌نشین، به ذرات بزرگ‌تر و سنگین‌تر و قابل ته‌نشین تبدیل می‌شود.
دی‌اکسید کربن تولیدشده به دلیل شناورسازی لخته‌ها مانع انعقاد می‌شود. آزمایش جار بر روی هر آبی که قرار است عملیات انعقاد بر روی آن انجام شود باید صورت گیرد. بال واقع برای ارزیابی انعقاد سازی در محلول‌هایی که غلظت مواد جامد معلق آنها کمتر از 5 گرم در لیتر باشد، از آزمایش جار استفاده می‌شود.
این آزمایش با استفاده از تعدادی ظروف شیشه‌ای که حداقل دارای 1 لیتر گنجایش و ازلحاظ اندازه و شکل یکسان هستند انجام می‌شود.

هدف از انجام این آزمایش
1-تعیین مقدار مناسب ماده منعقد کننده اصلی
2-تعیین مقدار مناسب ماده منعقد کننده فرعی
3-تعیین ph مناسب برای انعقاد

روش انجام آزمایش
ابتدا از تمیز بودن کلیه ظروف جار مطمئن شوید. نمونه را کاملاً مخلوط نموده و با استفاده از استوانه مدرج یک لیتر از نمونه مخلوط شده را به بشر یک لیتری منتقل نمایید. بشر را به‌گونه‌ای زیر یکی از پاروها قرار دهید که پارو به دیواره‌های بشر برخورد نکند.
دور دستگاه را روی اختلاط تند ( 120-80 دور در دقیقه ) تنظیم نمایید. چون آزمایش باید قابل تکرار باشد یک دور را روی تمام مراحل کار پیاده کنید. یک پیپت مدرج 5 میلی‌لیتری را از منعقد کننده اصلی پرکنید و تدریجاً به نمونه‌ی در حال اختلاط بیفزایید؛ به‌محض مشاهده اولین لخته‌ها تزریق منعقد کننده را قطع نموده و حجم مصرفی را یادداشت نمایید این مقدار از منعقد کننده به‌عنوان مقدار مبنا در نظر گرفته می‌شود.

اکنون هر شش ظرف دستگاه جار را از یک لیتر نمونه مخلوط شده پرکنید. دور دستگاه را روی دور مرحله قبل تنظیم نمایید. مقدار تزریقی منعقد کننده را در هر ظرف به‌گونه‌ای تنظیم کنید که عدد حاصله از مرحله قبل دریکی از دو ظرف میانی قرار گیرد. ماده منعقد کننده را به‌طور همزمان به هر شش ظرف افزوده و زمان را نگهدارید. ( 60 ثانیه)( این 60 ثانیه برای این مرحله است؟ اکنون دور دستگاه را روی اختلاط کند ( 20 دور در دقیقه ) تنظیم نمایید و اختلاط کند را به مدت 20 دقیقه ادامه دهید.
(دستگاه را خاموش نموده و به مدت 30 دقیقه بهتر است) نمونه‌ها را ته‌نشین نمایید. اکنون نتایج را با استفاده از روش چشمی یا با استفاده از دستگاه کدورت سنج باهم مقایسه و بهترین نتیجه را یادداشت نمایید.

بسیاری از مواد شیمیایی مورداستفاده در تصفیه‌خانه‌های آب در مقیاس آزمایشگاهی با آزمایش جار قابل‌ اندازه‌گیری است. ازجمله مهم‌ترین این مواد شیمیایی: منعقد کننده‌ها، کمک منعقد کننده‌ها، ترکیبات قلیایی، مواد شیمیایی نرم‌کننده و کربن فعال برای حذف طعم و بو است. به بیان ساده‌تر با افزودن مقادیر مختلفی از مواد شیمیایی ذکرشده به نمونه و بررسی میزان کدورت یا PH و یا سایر ویژگی‌های موردنظر می‌توان به غلظت مطلوبی از این مواد شیمیایی دست‌یافت به‌نحوی‌که با اضافه کردن غلظت مطلوب مواد مشخصات نمونه نهایی مطابق با انتظار باشد.
موقتی مواد منعقد کننده در طی آزمایش جار اضافه می‌شود، ترمه‌ای انعقاد، لخته سازی یا لخته برای تشریح عملیات استفاده می‌شود.
این آزمایش در یک سری ظرف مشابه که به‌صورت قابل‌کنترل به هم زده می‌شوند اجرا می‌شود. در عمل با تغییر موقعیت آب خام، آزمایش جارتست باید انجام شود. همچنین ارتباط بین عملیات آزمایشگاهی و پایلوتی باید به‌طور منظم کنترل شود. به‌منظور تعیین بهینه مقدار تزریق و pH چندین سری آزمایش باید اجرا گردد. برای مثال برای یک دوز مشخص pH را تغییر می‌دهند و برعکس.
نتایج آزمایش جارتست، بهینه مقدار pH و دوز منعقد کننده را برای یک آب خام معین و منعقد کننده به‌کاررفته می‌دهد.

آزمایش همچنین مقدار مطلوب مواد منعقد کننده آلومینیوم و آهن به‌تنهایی و یا در ترکیب با کمک منعقد کننده‌هایی مانند سیلیس فعال، پلی الکترولیت، خاک رس، کربن فعال، لجن ته‌نشین شده، آهک و کربنات سدیم برای رسیدن به نتایج موردنظر را ارائه می‌دهد. هنگامی‌که اطلاعات قبلی از ماده منعقد کننده مناسب آب و اندازه لخته‌های موردنظر وجود ندارد نتایج آزمایش ارزش قابل‌ملاحظه‌ای در طراحی واحدهای جدید دارد. به همین علت آزمایش می‌تواند ضرورت نوسازی واحدهای قدیمی از قبیل نصب اختلاط سریع اصلاح‌شده یا لخته سازهای مکانیکی و تغییر در حوضچه‌های ته‌نشینی را اثبات می‌کند،
معایب انجام این آزمون

1-باعث تولید لجن حجیم می‌شود که به‌راحتی آب خود را از دست نمی‌دهند
2-استفاده از بعضی منعقد کننده‌ها مثل آلوم، PH آب را پایین آورده و باعث سرعت بخشیدن به خوردگی لوله‌ها می‌شود.
3-بعضی از منعقد کننده‌ها می‌توانند اثر سوئی بر بدن انسان داشته باشد.
محاسن انجام این آزمون

1-باعث حذف کدورت می‌شود.
2-باعث حذف ترکیبات اضافی فاضلاب مثل COD
3-با استفاده از آلومینیوم می‌توان مقدار فلوراید را از 8.5 به 2.1 کاهش داد.
4- منجر به حذف رنگ می‌شود.

مراجع

https://www.researchgate.net/.../254153911_Conduct_and_uses_of_jar_tests
www.civilica.com/Paper-NCCE07-NCCE07_0169

(جهت دسترسی به مطالب به روز به سمت چپ سایت بخش آخرین مطالب مراجعه کنید)