سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط

سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط

برگه‌ها

آمار : 21895336 بازدید Powered by Blogsky

نکات ایمنی مواد غذایی در سفرهای نوروزی

بسیاری از خانواده‌ها در ایام عید با مسافرت به گوشه و کنار این سرزمین زیبا خستگی کار و فعالیت چند صباح گذشته را برطرف می‌سازند. از جمله نکات بسیار مهمی که رعایت آن در ایام سفر اهمیت زیادی دارد، بهداشت غذا و مواد غذایی است که در سفر تهیه می‌شود.
کشور ما، از مواهب طبیعی کم‌نظیری برخوردار است به همین دلیل جاذبه‌های گردشگری فراوانی دارد ولی متاسفانه به دلیل عدم توجه، از نظر امکانات پذیرایی و به کارگرفتن موازین بهداشتی فقیر است. از این رو بهتر است در سفرهای برون‌شهری، خانواده‌ها، غذای مورد نیازشان را تهیه کنند و یا آن را از اماکن معتبر تهیه نمایند.
توجه به نکات زیر در تهیه مواد اولیه، پخت و نحوه نگهداری غذاها و تشخیص کیفیت مناسب غذاها ضروری است.
1- در صورتی که تمایل به تهیه غذا دارید، توجه کنید که مواد اولیه‌ای که تهیه می‌کنید از کیفیت مناسبی برخوردار باشند. خصوصاً مواد حاوی پروتئین که فساد پذیری بالایی دارند، گوشتی که خریداری می‌کنید باید کاملاً تازه باشد و هیچ‌گونه بوی ماندگی ندهد. شیر یا تخم مرغ مورد استفاده شما باید تازه و در صورت امکان استاندارد و بهداشتی باشد، از خریداری مواد غذایی در کنار جاده پرهیز کنید زیرا از کیفیت آنها اطلاع کافی ندارید.
2- از خریداری غذاها یا میان‌وعده‌های بین راه مثلاً حبوبات پخته، لوبیا و باقلی، لواشک‌ها، فلافل، سمبوسه‌ها و پیراشکی‌ها خودداری کنید.
3- نوع غذا: به طور کلی در طول سفر نوع غذا مهم است‌. با توجه به این که رطوبت زیاد، رشد و تکثیر میکروب‌ها را بیشتر می‌کند، سعی کنید از غذاهای نیمه‌خشک با رطوبت کم استفاده کنید. مانند: عدس پلو، لوبیا پلو، ماکارونی و...
4- غذای مورد مصرف باید کاملاً پخته شود: ممکن است با توجه به مدت تعطیلات و احتمالاً تعجیل در ساعت حرکت در تهیه غذا کوتاهی شود، به گونه‌ای که غذا به ویژه گوشت‌ها به طور کامل پخته نشده و همین سبب آلودگی و فساد آن شود. برای اطمینان از پخت گوشت، می‌توان از ترمومتر استفاده کرد، هم چنین از ظاهر گوشت می‌توان به میزان پخت آن پی برد، به عنوان مثال رنگ گوشت پخته باید قهوه‌ای باشد، ولی اکثر مواقع مغز ( درون) کباب کوبیده یا برگ، قرمز رنگ است. مردم فکر می‌کنند چون گوشت روی شعله مستقیم قرار گرفته، بنابراین قسمت درونی آن پخته می‌شود ولی چنین تفکری اشتباه است. بارها دیده شده که روی (سطح) کباب به حالت سوخته درآمده اما درون آن هم چنان نپخته مانده است.
حتی گاهی اوقات در بعضی از رستوران‌های درون‌‌شهری هم، چنین اتفاقی رخ داده، یعنی گوشت نزدیک استخوان خوب نپخته و خون آلود است، در چنین مواردی باید گوشت را مجدداً روی آتش قرارداد تا به اصطلاح مغز پخت شود. هم چنین ماهی، زمانی پخته است که گوشت آن به صورت لایه لایه درآید. در مورد پخت مرغ آب‌پز، وقتی آب مرغ شفاف و گوشت مرغ سفید شود مرغ پخته و آماده شده است.
5- از خوردن غذاهای نیمه پخته و خام به طور جدی خودداری کنید: در حین سفر ممکن است در یک منطقه روستایی توقف کنید و شما را به خوردن شیر تازه دوشیده شده از دام یا بستنی و پنیر محلی دعوت کنند (تحت عنوان این که غذاها در روستا طبیعی هستند) که در این گونه موارد باید از خوردن آن‌ها خودداری کنید. هم چنین از خوردن تخم‌مرغ نیم‌پز (عسلی) نیز به طور جدی بپرهیزید.
6- غذا را درطول سفر در دمای بالاتر از 60 درجه سانتی‌گراد یا پایین‌تر از 10 درجه سانتی‌گراد نگهداری کنید. این مطلب اصل بسیار مهمی در نگهداری مواد غذایی است، البته این گونه نیز بیان شده که غذاهای سرد را سرد و غذاهای گرم را گرم نگه داری کنید، در هر صورت اگر قصد دارید غذای خود را بیشتر از 2 ساعت نگهداری کنید از اصل فوق استفاده کنید. به دلیل حساسیت کودکان از این اصل، برای نگهداری غذای کودک استفاده نکرده و به کودکان غذای تازه بخورانید. ذکر این نکته ضروری است که در طول سفر، امکان برخورداری از دمای بالای 60 درجه سانتی‌گراد وجود ندارد، ولی می توان از دمای 10 درجه سانتی‌گراد یا کمتر، با استفاده از یخدان‌های چوب پنبه‌ای و یا جعبه‌هایی که حرارت را عبور نمی دهند ( با وجود یخ) استفاده کرد.
7- در هنگام توقف، قبل از صرف غذا، آن را به طور کامل حرارت دهید، زیرا در زمان نگهداری غذا در سفر( فاصله بین زمان پختن و خوردن) میکروب‌ها در مواد غذایی رشد می‌کنند، بنابراین باید هنگام استفاده ازغذا آن را تا دمای 70 درجه سانتی‌گراد حرارت داد تا به طور کامل داغ شود. بنابراین از خوردن غذاهایی که به طور سطحی گرم یا تفت داده شده خودداری کنید.
8- هنگام استفاده از غذاهای محلی، ازافراد بومی راهنمایی بخواهید: استفاده ازغذاهای محلی نیاز به شناخت کیفیت آن دارد، به عنوان مثال، اگر به استان‌های شمالی کشور سفر می‌کنید، هنگام خوردن ماهی و ... از افراد بومی راهنمایی بخواهید. چنانچه به مناطق کوهستانی مسافرت می‌کنید، هنگام مصرف قارچ‌های خوراکی طبیعی، از راهنمایی افراد بومی مجرب استفاده کنید و درغیر این صورت از خوردن قارچ به طور جدی خودداری کنید.
9- در طول سفر از آب سالم استفاده کنید: اگر در کنار جوی آبی توقف کرده‌اید تا غذا را در آن جا میل کنید. دراین حالت ممکن است به فکر استفاده ازآب بیفتید، ولی از ماهیت آن اطلاع کامل نداشته باشید. بنابراین بهتر است آب را قبل از مصرف بجوشانید، به ویژه اگر بخواهید برای کودکان، غذا تهیه کنید.
10- قبل از صرف غذا، دست‌ها را خوب بشویید: در سفر ممکن است برای بازدید چرخ‌های ماشین به آنها دست بزنید یا اگر از وسایل نقلیه عمومی مانند اتوبوس یا قطار استفاده می‌کنید به دلیل دست زدن به صندلی‌ها و یا پنجره و... ممکن دست شما آلوده شود، پس چنانچه می‌خواهید غذا میل کنید قبل از آن، دست‌های خود را بشویید. همین طور اگر با وسیله نقلیه شخصی در حال سفر هستید و امکان توقف در سبزه‌زار برای خوردن غذا وجود دارد، ممکن است بین توقف تا صرف غذا شما به چمن وغیره دست بزنید، بنابراین باید قبل از خوردن غذا دست خود را بشویید.
11- در صورت امکان از رستوران‌های معتبر بین‌راهی استفاده کنید. باید به کسانی که از غذا در رستوران‌های بین راهی استفاده می‌کنند متذکر شد که رستوران استانداردی وجود ندارد. به عبارت بهتر، استاندارد مشخصی برای این رستوران‌ها نوشته نشده است. متأسفانه سطح نظارت و بهداشت در این واحدها ابتدایی است. چنانچه مجبور به خوردن غذا در رستوران های بین‌راهی هستید، درصورت امکان از رستوران‌های معتبر و مورد اطمینان استفاده کنید، اگر چه در صورت استفاده از وسایل نقلیه عمومی مثل اتوبوس، رانندگان، در محل‌های مورد نظر خود (رستوران‌های خاص) توقف می کنند و استفاده از رستوران‌های بهتر، مقدورنیست، ولی برای ارزیابی سطح (رعایت) بهداشت در این گونه واحدها باید به وضعیت دستشویی‌ها، لباس کارگران ِ نظافت میزها، حضور مگسها و سایر حشرات، وسایل صرف غذا مانند چنگال، قاشق، لیوان، پارچ آب و غیره توجه کرد. همچنین دراین واحدها برای تشخیص سالم بودن غذا باید از حواس خود استفاده کنید، مانند استفاده از حس بینایی برای تشخیص رنگ و کیفیت غذا، حس بویایی برای بوی غذا و حس چشایی برای طعم غذا و...
12- تا حد امکان از خوردن انواع خورش‌ها، کباب کوبیده، سالاد الویه و همبرگر خودداری کنید. از انواع غذاهایی که می توان آن را چندین بار گرم کرد و ماندگی آن به سختی قابل تشخیص است خورش‌ها هستند. از مصرف کباب کوبیده و همبرگر به دلیل عدم اطلاع از کیفیت گوشت به کار برده شده، عدم اطلاع از ماندگی چند روزه گوشت چرخ شده و به کاربردن مواد اولیه مختلف از جمله خرده نان، ادویه‌جات و غیره، از مصرف سالاد الویه به دلیل خام بودن مواد اولیه موجود درسس مایونز مانند تخم‌مرغ و... ، همچنین عدم نظارت بر چگونگی تهیه الویه (به ویژه به صورت دستی تهیه شود)، در رستوران‌های غیر معتبر بین‌راهی به طور جدی خودداری کنید.