سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط

سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط

برگه‌ها

آمار : 21895359 بازدید Powered by Blogsky

مدیریت شیرابه درمحل دفن

مدیریت شیرابه درمحل دفن

مراکز دفن مواد زائد جامد درصورتی که شیرابه وانتشار گاز درآنها کنترل نگردد اثرات زیست محیطی مختلفی را ممکن است از خود بروزدهند . شیرابه تولید شده درمرکز دفن زباله شهری شامل مقادیر عظیمی ازالودگی شامل مواد آلی (مانند اسید های چرب والکل ها ) وغیرآلی مانند (فلزات ونیتروژن آمونیومی ) می باشند(1)

مشخصات شیرابه به ترکیب مواد زائد جامد وفرایند های بیولو.ژیکی وشیمیایی که درداخل مرکز دفن رخ می دهد وابسته است ودرنتیجه غلظت مواد درشیرابه درنتیجه پیشرفت تجزیه زباله کاهش می یابد. سایر عوامل مانند آب وهوا ،پوشش برف ،واندازه مرکز دفن ،درکیفیت شیرابه تاثیر گذار خواهندبود وبنابراین کیفیت شیرابه به طور مفصل تغییر خواهد کرد. (2)

بنابراین قابلیت استفاده از یک روش برای تصفیه شیرابه به طور گسترده به مشخصات شیرابه ونوسانات روش درمقابل تغییرات در کیفیت شیرابه وابسته می باشد.

تعریف شیرابه (leachate ):عبارت است از مایعی بد بو به رنگ قهوه ای تیره که از داخل موادزائد به خارج تراوش کرده وحاوی مواد محلول ومعلق می باشد.دراغلب زمینهای دفن ،شیرابه ازتجزیه مواد آلی ومایعی که ممکن است از منابع خارجی مثل زهکشی آبهای سطحی ،آب باران ،آبهای زیرزمینی ،آبهای ناشی ازمنابع زیرزمینی که وارد مواد زائد شده باشد ،ناشی می شود.

ترکیب شیرابه: زمانی که دراثر تجزیه مواد شیرابه ازداخل آنها به خارج تراوش می کند، تمامی مواد بیولوژیکی ،شیمیایی موجود درموادزائد را همراه دارد.جدول زیر ترکیب شیرابه مواد زائد درمحل دفن جدید وقدیم را نشان می دهد.(4)

اطلاعات مربوط به ترکیب شیرابه مواد زائد جامد درمحل های دفن جدید وقدیم

اجزاء ترکیبی

محل دفن جدید(کمتراز2سال) mg/l

محل دفن قدیم بیش از10 سال mg/l

دامنه

متداول

200-100

160-80

500-100

400-100

120-80

40-20

10-5

8-4

5000-500

400-100

200-50

400-50

200-100

400-100

50-20

200-20

BOD₅

TOC

COD

کل جامدات معلق (TSS )

ازت آلی

ازت آمونیاکی

نیترات

فسفرکل

ارتوفسفات

قلیائیت برحسب CaCO₃

کلسیم

منیزیم

پتاسیم

سدیم

کلر

سولفات

کل آهن

30000-2000

20000-1500

60000-3000

2000-200

800-10

40-5

10-5

80-4

10000-1000

3000-200

1500-50

1000-200

2500-200

3000-200

1000-50

1200-50

10000

6000

18000

500

200

3000

200

250

200

500

300

تجریه پذیری بیولوژیکی با زمان متفاوت است .تغییرات تجزیه پذیری بیولوژیکی شیرابه بواسطه تعیین نسبت COD/ BOD₅

پایش می شود. درابتدای این نسبت حدود 0.5 یا بیشتر می باشد. نسبت 0.4تا0.6 بیانگر آن است که شیرابه به آسانی به روش بیولوژیکی تجزیه می شود. درلندفیل های قدیمی این نسبت اغلب درحدود0.5 تا0.2 می باشد.(4)

چون تجزیه بیولوژیکی زباله درمحل های دفن جدید تازه تر وفعال تر است بنابراین شیرابه تولیدی بسیار اسیدی است وحلالیت زیادی دارد.بدین ترتیب هرچه ازعمر واحد دفن می گذرد عملیات تجزیه وتخمیر کاهش یافته ،PH شیرابه بیشتر شده وازحلالیت آن کاسته می شود. بنابراین شیرابه هایی که ازمحل دفن جدید جاری می شوند،آلودگی بیشتری دارند.(4)

سیستم جمع آوری شیرابه

شیرابه تولیدی درلندفیل باید باسیستم مناسبی جمع آوری گردد. این کار با تعبیه شیب مناسب درکف لندفیل واستفاده از لایه های نفوذ ناپذیر رطوبت وشیرابه را ازخود عبور می دهد وبه لوله های زهکش می رساند ،انجام می شود. بسته به ابعاد لندفیل از شبکه لوله های زهکش اصلی وفرعی استفاده شده وشیرابه تولید شده درلندفیل به سمت یک حوضچه که درانتهای شبکه لوله های زهکش جمع آوری کننده قرار دارد ،هدایت می شود. (5)

اندیکس الکنو

الکنوبرای جلوگیری از خطرات شیرابه زباله دراماکن دفن ،اندیکس را برای انتخاب زمین مناسب پیشنهاد می کندکه با استفاده از آن درجه تناسب زمین انتخابی را می توان تعیین کرد. او برای اندیکس پیشنهادی خود میزان بارندگی ، جنس خاک ،وسطح آبهای زیرزمینی را ملاک عمل قرار داد.که نمره گذاری آن به شرح جدول زیر می باشد.

روش تعیین اندیکس پیشنهادی الکنو

نمره

عمق خاک از ته واحد دفن تا (m) آب

نمره

نوع خاک

نمره

) mm( باران متوسط سالیانه

3-.15

6-3

9-6

رس ولای یا رس وماسه

لای وماسه نرم

گل

شن یا خرده سنگ

<250

2550

1780-765

حال اگر:

جمع نمرات بین 42-24 باشد خوب است.

جمع نمرات بین 23-21 باشد قابل قبول .

جمع نمرات 20 وپایین تر باشد قابل قبول نیست.(4)

روشهای مدیریت شیرابه

1- گردش مجدد شیرابه : یک روش موثر برای تصفیه شیرابه، جمع آوری وبازگردش شیرابه از محل دفن می باشد. هنگامی که شیرابه به به محل دفن برگردانده می شود غلظت اجزاء ترکیبی آن دراثر فعالیت های بیولوژیکی وسایر واکنش های فیزیکی وشیمیایی دردرون محل دفن زباله اتفاق می افتد ، کاهش می یابد .مزیت عمده بازکردش شیرابه به محل دفن ،بهبودی گاز محل دفن است که حاوی متان می باشد. (4)

2- تبخیر شیرابه :دراین روش شیرابه را وارد برکه های تبخیر لاینرشده نموده تا به مرور زمان تبخیر گردد. این روش یکی از ساده ترین سیستم های مدیریت شیرابه است.(4)

3- تصفیه شیرابه وسپس دفع : جایی که تبخیر وگردش مجدد شیرابه استفاده نمی گردد. ودفع مستقیم شیرابه به تاسیسات تصفیه فاضلاب ممکن نیست قدری پیش تصفیه یا تصفیه کامل شیرابه لازم است.چون خصوصیات شیرابه جمع آوری شده می تواند به طور خیلی گسترده ،متنوع باشد ،تعدادی از روشهای انتخابی به منظور تصفیه شیرابه استفاده شده است.ولی تقریبا تمام روش هایی که برای تصفیه فاضلاب به کار می روند برای تصفیه شیرابه می توان استفاده نمود. نوع سیستم تصفیه انتخابی برای تصفیه شیرابه اولا به خصوصیات شیرابه ،ثانیا به موقعیت فیزیکی وجغرافیایی محل دفن بستگی دارد .(4)

4- تخلیه به تصفیه خانه فاضلاب: درجاهائیکه محل دفن نزدیک شبکه جمع آوری فاضلاب واقع شده است یا جاهاییکه فاضلابرو تحت فشار برای اتصال سیستم جمع آوری شیرابه محل دفن به یک سیستم جمع آوری فاضلاب می تواند استفاده گردد،اغلب شیرابه به شبکه جمع آوری فاضلاب تخلیه می گردد. دربسیاری از موارد یک عمل پیش تصفیه واستفاده ویا استفاده از چند روش تصفیه برای کاهش مقدار ترکیبات آلی شیرابه قبل از اینکه به فاضلابرو تخلیه شود ، ضروری است. (4)

کنترل حرکت شیرابه :

همانگونه که شیرابه به داخل لایه زیرین نفوذ می کند به واسطه عمل فیلتراسیون وجذب سطحی توسط اجزاء تشکیل دهنده خاک اغلب اجزاء شیمیایی وبیولوژیکی از آن جدا می شود وبه طور کلی این عمل به خواص خاک ودرصد رس موجود درآن بستگی دارد. به دلیل احتمال خطری که درورود شیرابه به آبهای زیر زمینی وجود دارد، بهترین روش کنترل ، حذف یا نگه داشتن شیرابه درتوده زباله دفن شده می باشد.هنگامی که بازیابی گاز انجام می گردد نگهداری شیرابه درتوده زباله دفن شده بسیار با اهمیت است زیرا میزان رطوبت مورد نیاز باید درحد 60-50درصد نگداری شود که به مراتب بیشتر از حالت نرمال 25-20 درصد بوده وبرای تولید بیشترین مقدار گاز موثر خواهد بود.(4)

[1]- Andreottola G. and Cannas P. (1992), ‘Chemical and biological characteristics of landfill leachate. In

……Landfilling of Waste: Leachate (Edited by Christensen T.H., Cossu R. and Stegmann R.), PP. 65-88.

……Elsevier Science Publishers Ltd., Essex.

[2]- Riitta H. Kettunen and Jukka A. Rintala,1998 “ Performance of an on-site UASB reactor treating leachate at

……low temperature”, Wat. Res. Vol. 32, No. 3, PP.537-546, 1998.

[3]- Kettunen R.H. (1997), “Treatment of landfill leachates by low temperature anaerobic and sequential

……anaerobic-aerobic processes “, Ph.D. Thesis. Tampere University of Technology, Tampere. 142 P.

4-ززولی ،محمد علی –جزوه درسی –دانشگاه علوم پزشکی مازندران –پاییز1384

5-دانش ،شهناز –طرح تحقیقاتی شناخت وارایه راهکارهای کاهش بو در محل دفن وکمپوست زباله های شهر مشهد –تیرماه 1385