در امان بودن از حشرات موذی
بر اساس اعلام کارشناسان بیش از ۷۰۰نوع بیماری مشترک قابل انتقال از حیوان به انسان در دنیا وجود دارد. این در حالی است که سالانه بیش از ۱۰۰ میلیارد ریال برای درمان این بیماریها در کشور ایران هزینه میشود. بااستناد به اظهارات اخیر معاون سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و به رغم پیشرفت روزافزون علم، بیماریهای قابل انتقال از حیوان به انسان در سالهای اخیر در کشور شیوع فراوانی داشته است. دکتر موید علویان در مراسم گشایش همایش روزملی مبارزه با بیماریهای مشترک انسان و حیوان از شیوع ۳۰درصدی تب مالت ، ۲۵تا ۳۰درصدی سالک و ۱۰ درصدی حیوان گزیدگی در کشور خبر داد. وی تأکید کرد که نظام مراقبت و سازمان دامپزشکی و سایر دستگاههای مربوط باید تلاش بیشتری برای کنترل این بیماریها نسبت به گذشته انجام دهند. این در حالی است که به تازگی پروتکل درمانی برای پیشگیری از بیماریهای قابل انتقال بین حیوان و انسان از سوی وزارت بهداشت به دانشگاههای علوم پزشکی سراسر کشور ابلاغ شده است. معاون وزیر بهداشت همچنین از مردم درخواست کرد که به منظور پیشگیری ازاین بیماریها، ازمصرف لبنیات پاستوریزه نشده خودداری کنند و با استفاده از روشهای مناسب و بهداشتی به دفع زباله اقدام کنند. اما داستان حیوانات موذی در فصل تابستان همچنان باقی است چنانچه با آغاز فصل گرما و بالارفتن دمای شهرها، تلاش شهرنشینان برای مقابله با این حیوانات خانگی آغاز میشود و بازار فروش مواد حشرهکش به یکباره داغ میشود. این در حالی است که بیشتر مشتریان این حشرهکشها عمدتاً بانوان خانه دار هستند که به دنبال راهحل مناسبی برای مقابله بااین دسته از میهمانان ناخوانده آشپزخانه خود هستند. موجودات موذی با گرم شدن هوا از مخفیگاههای خود خارج میشوند، آنان در گوشه و کنار و پستوی خانه به صورت مخفیانه زندگی میکنند و باعث انتقال انواع بیماریها از منبع آلودگی به انسان میشوند. پشه، مگس، شپش، کنه، ساس، موش، مارمولک، سوسک و موریانه وحیوانات دیگر از زمره این موجودات هستند که تعدادی از آنها مستقیماً موجب بیماری میشوند و تعدادی ازاین موجودات نیز بیماری را از منبع آلودگی به انسان منتقل میکنند. برخی ازموجودات موذی همچون شپش و ساس میتوانند ازطریق استفاده از وسایل شخصی مشترک و تماس نزدیک با افرادی که حامل این موجودات هستند به فرد سالم منتقل شوند و مهمترین راه پیشگیری ، رعایت اصول بهداشت فردی و عدم استفاده مشترک از وسایل شخصی و یا لباس یکدیگراست. اما تعدادی از این موجودات خود باعث بروز بیماری نمیشوند بلکهآلودگی را از منبع آن به افراد سالم منتقل میکنند و این موجودات نیز خود به دو بخش جداگانه تقسیم میشوند، دسته اول موجوداتی که مستقیماً عوامل بیماریرا همچون میکروبها، کیستها و تخم کرمها را از منابع آلودگی همچون فضولات حیوانی ، انسانی و انواع زباله از طریق کرکها ، دهان و موهای پایشان به مواد خوراکی سالم منتقل میکنند. دسته دوم نیز موجودات موذی هستند که عوامل بیماریزا را با گزش فرد از داخل خون فرد بیمار به فرد سالم منتقل میکنند که ازاین جمله میتوان به انواع پشه اشاره کرد که باعث انتقال بیماری مالاریا و سالک از فرد بیمار به فرد سالم میشوند. آنچه مسلم است دفع غیربهداشتی زبالهها و مواد زاید مصرفی انسان ، فضولات ، فاضلابها و عدم حفاظت پس ماندههای خوراکی و ضایعات آشپزخانه و نیزدفع غیراصولی مدفوع که منبع تغذیه مناسبی برای انواع سوسکها ومگسها است از جمله عواملی هستند که محیط را برای فعالیت حیوانات موذی مستعد میکند. همچنین عدم توجه به رعایت بهداشت فردی ، استفاده مشترک از وسایل شخصی، عدم استحمام مرتب که منجر به شیوع بیماری گال (جرب) و نیز آلودگی بدن به میکروب شپش نیز از جمله عواملی برای حیات و زیست مناسب حیوانات موذی است. این در حالی است که تنها راه مقابله با حشرات موذی به غیراز استفاده از سمها و حشرهکشهای متداول در بازار مصرف ، رعایت بهداشت محیط زیست و رعایت بهداشت فردی لازم است . ازاین رو علاوه بر دفع بهداشتی زباله و فاضلاب باید از توری در و پنجره برای جلوگیری از ورود این حیوانات در منازل استفاده کرد. همچنین استفاده از سطلهای زباله در دار و کیسه زباله مناسب میتواند تا حدی در محفوظ نگه داشتن پس ماندههای خوراکی و ضایعات آشپزخانه مناسب باشد. هرچند تفکیک وسایل بهداشتی و شخصی از سایر افراد و استفاده نکردن از البسه دیگران ، شستشوی دایم بدن و استحمام مرتب ، شستشوی دستها قبل از تهیه غذا و عدم استفاده از پتو و ملحفه مشترک ازمهمترین راههای مقابله با بیماریهایی است که از طریق حیوانات موذی به انسان منتقل میشود. پشه ها بیماریهای مالاریا ،وشرریا بانکروفتی ،تب زرد ،تب دانگ ،بروگیا مالائی ،آربوویروسها و ویروسهای مولد آنسفالیت بیماریهایی هستند که توسط پشه ها منتقل می شود . راههای مبارزه با آنها عبارتند از: الف )مبارزه با لاروها مبارزه بیولوژیک : استفاده از ماهیها مانند آفانیوس و گامبوزیا مبارزه فیزیکی : زهکشی اراضی ،از بین بردن آبهای راکد ،جلوگیری از ورود فاضلابها به اراضی کشاورزی ،پرکردن گودالها و چاله ها ،ایجادتغییر شکل درلانه های لاروی،کندن و از بین بردن گیاهان آبزی مبارزه شیمیایی: استفاده از حشره کشهایی که خاصیت لارو کشی دارند مانند Abate ،استفاده از روغنهای معدنی مانند نفت و گازوئیل مبارزه تلفیقی : تلفیق دو یا چند راه مبارزه مانند تلفیق مبارزه بیولوژیک و شیمیایی ب )مبارزبا بالغین محافظت شخصی : مسدود کردن در و پنجره با استفاده از توریها –استفاده از پشه بندو پشه کشهای برقی –استفاده از آئروسل ها(اسپری) –استفاده از دور کننده ها (پمادهای حاوی دی متیل فتالیت) سم پاشی ابقایی : استفاده از حشره کش ها مشروط بر اینکه مقاومت نسبت به آنها مشاهده نشده باشد . مگس خانگی در انتقال بسیاری از عوامل بیماریزا از طریق مکانیکی (برگرداندن غذای خورده شده ،مدفوع ،موهای موجود بر روی پاهای بدن بر روی سطوح و مواد غذایی )نقش دارد از جمله : -ویروسها (از قبیل فلج اطفال،تراخم،هپاتیت ) -ریکتزیاها و باکتریها (از قبیل تب کیو ،وبا ،حصبه ،سل ،جذام ،سیاه زخم) راههای مبارزه با آنها عبارتند از: الف )بهسازی محیط قراردادن مواد زائد و زباله داخل کیسه زباله پلاستیکی و بستن زدن آنها ،سوزاندن و دفن زباله ب)مبارزه فیزیکی -نصب توری بر روی درب پنجره و هواکش ساختمان ها -نصب تله های نوری ماوراءبنفش در فروشگاههای مواد غذایی و رستوران ها ج)مبارزه شیمیایی -استفاده از اسپری حشره کش -سم پاشی اماکن داخلی و خارجی با استفاده از حشره کشهای ابقائی به شرط نداشتن مقاوت نسبت به آنها -استفاده از طناب های آغشته به حشرکشها -استفاده از طعمه های جامد یا مایع : مخلوط شکر یا سبوس با حشره کش به غلظت 1تا2 درصد و قرار دادن آنها در دسترس مگس ها -سم پاشی مرتب محل جمع آوری زباله ها ساس تختخواب =ساس رختخواب آزار نیش و گزش ،ایجاد آلرژی و ناراحتی می کند . راههای مبارزه با آنها عبارتند از: -دقت در هنگام خریداری لوازم چوبی دست دوم -مبارزه شیمیایی (استفاده از مالاتیون 2 درصد –استفاده از دیازینون 5/0 درصد –استفاده از پریمفوس متیل 1درصد –استفاده از پروپکسور=بایگون 1 درصد –استفاده از کارباریل 1 درصد(سوین ) –استفاده از بندیو کارب 24/0 درصد(فایکام) –استفاده از دلتامترین 005/0 درصد –استفاده از بیوزرمترین توجه :باید کلیه شیارها ،شکافها، درز لوازم چوبی و کف اطاقها سم پاشی شود .برای هر 25 تا 50 متر 1 لیتر حشره کش کافی است .فاصله 2 سم پاشی کمتر از دو هفته نباشد . شپش سر و بدن انتقال بیماریهای پدیکولوزیس ‘ تیفوس اپیدمیک و آندمیک ‘تب خندق ‘تب راجعه اپیدمیک ‘تیفوئید ‘تب ولگردان توسط شپش بدن می گردد و بیماری زرد زخم توسط شپش سر ایجاد می شود . راههای مبارزه با آنها عبارتند از: 1-شپش سر : -رعایت بهداشت شخصی و آموزش بهداشت در مدارس -شستشوی مرتب سر با آب گرم و صابون یا شامپو -شانه کردن موها با استفاده از شانه های فلزی یا چوبی دندانه ریز -استفاده از شامپوهای اختصاصی مانند شامپو پرمترین 1 درصد -استفاده از گرد حشره کشها مانند پرمترین 5/0 درصد ومالاتیون 1 درصد 2-شپش بدن : -تعویض لباسها -عدم استفاده از لباسهای دیگران -شستشوی لباسها و ملحفه ها در حرارت 60 درجه سانتیگراد -اطو کشیدن لباسها خصوصا درزها و چین های لباسها -عدم استفاده از ملحفه ها و لباسهای آلوده به مدت 1 ماه -استفاده از گرد حشره کشها ‘مانند استفاده از کارباریل (سوین ) 5 درصد ‘پروپکسور(بایگون ) 1 درصد ‘تمفوس 2 درصد ‘و سایر حشره کشهایی که شپشها نسبت به آنها مقاومت نشان نداده اند مشروط بر اینکه مورد مورد تایید وزارت بهداشت و درمان باشد ککها آزار نیش و گزش ککها طاعون تیفوس آندمیک سستودها سالمونلوزیس راههای مبارزه با آنها عبارتند از: 1-حفاظت شخصی استفاده از مواد دور کننده مانند بنزیل بنزوات ‘دی متیل فتالات و دی اتیل تولامید 2-حیوانات خانگی -گردپاشی حیوان : مالاتیون 5-2 درصد ‘کارباریل 5-3 درصد و پرمترین 1 درصد -سم پاشی محیط زیست : مالاتیون 2 درصد ‘دیازینون 5/0 درصد (سم پاشی هر دو هفته یکبار تکرار شود . 3-اماکن مسکونی -سم پاشی منازل و مسیر حرکت جوندگان :مالاتیون 5 درصد ‘دیازینون 2 درصد و کارباریل 5-3 درصد -گردپاشی کف منازل : بندیوکارب(فایکام ) 1 درصد ‘کارباریل 5(سوین ) درصد ‘پروپکسور(بایگون ) 1 درصد ‘دلتامترین 005/0 درصد پرمترین 5/0 درصد دیازینون 2 درصد ‘مالاتیون 5 درصد و پریمفوس متیل 2 درصد سوسریها (سوسکها ) عوامل بیماری زا را بطور مکانیکی منتقل می کند مانند:ویروسها (ویروس فلج اطفال )‘تک یاخته ها ‘ باکتریها ‘کرمها و نماتدها ‘دفع مواد آلرژی زا .راههای مبارزه با آنها عبارتند از: 1-بهسازی محیط و کنترل مکانیکی -جلوگیری از ورود سوسریها به داخل ساختمانها ‘نصب توری بر روی دربها و چاههای فاضلاب ‘کنترل لوازمی که وارد منازل می شود مانند :گونی های برنج ‘شانه های تخم مرغ ‘و سبزیجات -جمع آوری پس ماندهای غذا -نگهداری غذا در ظروف در بسته -قراردادن زباله در کیسه های پلاستیکی و بستن درب آنها و یا ظروف سربسته و دفع به موقع آنها -درزگیری شکافها 2-مبارزه شیمیایی -استفاده از طعمه ها (مواد غذایی حاوی قند ، چربی و نشاسته به علاوه یک حشره کش یا استفاده از اسید بوریک به علاوه ماده نشاسته دار و زرده تخم مرغ) -استفاده از سموم مختلف مشروط بر اینکه نسبت به این سموم مشاهده نشده باشد . -استفاده از مالاتیون 5 درصد ‘دیازینون 2 درصد ‘دوراسبان 2 درصد ‘بایگون 1 درصد و سایپرمترین -استفاده از نفت و گازوئیل(به میزان 1تا2 قاشق ) در مناطق آلوده به سوسری آمریکایی داخل چاههای فاضلاب (دقت شود لوله پلیکا نباشد ) عقربها گزش عقربها مشکلاتی برای انسانها ایجاد می نماید که از یک واکنش موضعی جزئی تا دگرگونیهائی که منجر به مرگ می شود متغیر است .علائم کلینیکی بستگی به نوع گونه عقرب ‘مقدار سم دریافت شده ‘قوای جسمانی ‘موقعیت سنی ‘تعداد نیش و فصل گزش متفاوت است . ماده سمی در نیش عقربها بستگی به اندازه آنها ندارد .تعدادی از عقربهای بزرگ بدون خطر می باشند و نیش آنها فقط باعث تورم و التهاب و سوزش می شود در حالکه اغلب گونه های کوچک خطرناک هستند .سم عقرب دارای موادی است که روی اعصاب تاثیر مستقیم داشته و علائم مسمویت را ایجاد می کند که شامل عرق زیاد ‘تنفس سریع ‘تهوع ‘استفراق ‘تشنج ‘و افزایش ترشحات بدن می باشد .مرگ غالبا به علت فلج دستگاه تنفس و نارسائی قلب پیش می آید . راههای مبارزه با آنها عبارتند از: 1-داخل اماکن -استفاده از امولسیون حشره کشهای :بندیو کارب(فایکام ) 48/0-24/0 درصد ‘پروپکسور 2 درصد ‘لیندین 5/0 درصد -استفاده از گرد حشره کشهای :بندیو کارب (فایکام )1 درصد ‘کارباریل(سوین ) 5-2 درصد ‘پروپکسور(بایگون ) 2 درصد ‘لیندین 1 درصد 2-در خارج ازاماکن -استفاده از حشره کشهای فوق ‘دقت شود قسمتهایی از ساختمان که با خاک تماس دارند مانند پی ها و ستون های لااقل تا 60 سانتی متری سم پاشی شود . اقدامات احتیاطی -پوشیدن کفش در مناطق آلوده ‘خصوصا شبها -دقت درهنگام پوشیدن لباسها -قراردادن یخ در محل عقرب گزیدگی تا رساندن بیمار به مراکز بهداشتی مارها هر ساله تعدادی از مردم(به ویژه کودکان) در اثر نیش مار جان خود را از دست می دهند .این افراد بیشتر افرادی هستند که در بوته زارها و علف زارها تردد می کنند . علائم محلی مارگزیدگی : الف )علامت نیش یا دندان مار بر روی پوست ،جاری شدن خون ،ورم ،درد شدید ،احساس سوزش ،وجود لکه ،درمحل گزیدگی ب)علائم عمومی :تهوع ،استفراغ ،عرق شدید ،تب و لرز،سرد شدن پوست ،رنگ پریدگی ،سردرد ،سر گیجه ،احساس سستی و ضعف ،اشکال در بلع غذا ،اشکال در تکلم وتنفس ،کند یا تند شدن نبض ،تیرگی دید و افتادگی پلک چشم ،خونریزی عمومی ،اضطراب و شوک ج)علائمی که با تاخیر به وجود می آید :سستی ،بی حسی ارگانهای بدن ،سوزش ،شل شدن ماهیچه ها ،اشکال در تنفس ،بهم ریختن افکار ،فلج مبارزه با مار : 1-استفاده از چسبهای نظیر آترارت و تله های محتوی ماده چسبناک (مقداری از این چسبها را بر روی تکه سنگ یا کاشی ریخته و آن را در محل رفت و آمد مار بیشتر در کنار و حاشیه دیوار قرار دهید ) 2-استفاده از طعمه های محتوی سموم اقدامات احتیاطی : جلوگیری از تجمع لوازم اسقاطی ،الوار ،سنگ و خاک نزدیک اماکن مسکونی مبارزه با حشرات موذی در منزل سوسک: بهترین وسیله برای از بین بردن سوسک اسید بودیک است که به صورت کریستال های کوچک می باشد. قبل از استفاده باید محل های مورد نظر را با حشره کش سم پاشی کنید این عمل را چند هفته متوالی انجام دهید تا کاملا از بین بروند. مورچه: با ریختن نمک در محل حرکت، مورچه حرکت خود را در آن محل متوقف می کند از حشره کش و پودرهای ضدمورچه نیز می توان استفاده نمود به صورتی که آنها را در مسیر حرکت آنها می ریزیم و بعد از سه روز محل را با جاروبرقی تمیز می کنیم. مگس: برای جلوگیری از ورود مگس ابتدا درهای ورودی را با توری می پوشانیم. همچنین زباله ها حتما درون کیسه زباله باشد و سطل زباله زود به زود خالی شود. در ضمن از تجمع ظروف کثیف جلوگیری شود. بید: از ورقه های آماده ضد بید برای کمد لباس می توان استفاده نمود و یا از مواد ضد بید که به صورت گلوله های کوچک ریز وجود دارد در بین پتوهای پشمی استفاده نموده و یا کمی از نفتالین استفاده می نماییم. نیش زنبور: بهتر است محل نیش زنبور را با جوش شیرین و آب آغشته نماییم سپس یک تکه پیاز روی محل گزش می گذاریم تا زهر را کاملا جذب کند. تارعنکبوت: برای برداشتن تار عنکبوت از سقف یک جوراب را به سر یک چوب قرار دهید و با نوار چسب آن را محکم کنید و سقف را تمیز کنید برای تمیز کردن زیر یخچال هم از این روش استفاده می کنیم. پشه خاکی: برای مقابله با پشه خاکی که ناقل سالک است، بهسازی محیط و استعمال سموم خاص ضروری است. موش: برای مقابله با جوندگان مثل موش که ناقل طاعون، تیفوس، یرقان، تریشینوز (کرم روده)، مسمومیتها و سالک هستند، باید راههای ورود آنها را به اماکن بست (با سیمان). دور لوله های آب با سیمان بسته شود. دیوارهای اماکن به ارتفاع 1متر و قطر 10سانتیمتر و تا عمق 60 سانتی متر زمین سیمانی باشد. دفع زباله ها به روش بهداشتی صورت گیرد. ظروف بدون استفاده از آب خالی باشد. درب و پنجره ها دارای توری باشند و در نهایت در صورت وجود جونده ای مثل موش از تله یا سموم خاص استفاده شود. سمهای ضد موش: 1- فسفر دورنگ که فوری اثر می کند و می توان گندم، برنج و تخم هندوانه یا آفتابگردان را به این سم آغشته کرد و در دسترس موشها قرار داد. 2- موش کشهای کومارینی یا ضد انعقادی که با غذا مخلوط می شود و در معرض موش قرار داده می شود. استفاده از این سمها در اماکن عمومی بهتر است. شیوه های دفع بندپایان عبارتند از : 1. دفع صحیح زباله ها 2. پوشاندن درب چاه سرویس ها 3. تمیزی محل نگهداری دام و طیور و دفع فضولات حیوانات اهلی 4. استفاده از توری برای درها و پنجره های اماکن از سموم ضد بندپایان در اماکن نسبتاً رو بسته می توان استفاده کرد. برای مقابله با شپش، تهویه اطاقها، تعویض مرتب لباسها، خیساندن پارچه و لباس در آب و جوشاندن آن، اطو کردن لباسهای آلوده، تراشیدن موهای آلوده و استفاده از ضد عفونی کننده ها و گندزداها الزامی است. به دلیل اهمیت فوق العاده مبارزه با سوسک ها لازم است اطلاعات بیشتری در مورد آنها بدانیم: سوسک و راههای مبارزه با آن این حشرات در منازل، ادارات یا اماکن دیگر تخمریزی میکنند و در غذا و آب بهناگاه با انسان شریک میشوند. آنها در فضاهای داخلی در تمام طول سال فعالند. سوسکها از نوع جانداران همه چیزخوار هستند. وقتی در نظر بگیرید سوسکی از خلط مریض مبتلا به سل و یا مدفوع بیمار اسهالی میخورد و دست و پا و بدنش به آن آلوده میشود و بعد به آشپزخانه راه پیدا میکند و روی ظروف و مواد غذایی راه میرود، عمق فاجعه را درک خواهید کرد.در جوامع پیشرفته این حشرات به عنوان علامت مهمی در پایین بودن سطح بهداشت محیط، شرایط اجتماعی و اقتصادی به شمار میروند. علاوه بر این وجود سوسکها در آشپزخانه، حمام، رستوران، بیمارستان و سایر اماکن میتواند موقعیت اجتماعی و اقتصادی این مکانها را در نظر مردم پایین آورد. با سوسکها چه کنیم؟ مبارزه فیزیکی: اساسیترین راه مبارزه با سوسکها این است که در این روش لازم است پناهگاههای سوسک را از بین ببریم. برای این کار لازم است: 1 - چارچوب درهای فرسوده عوض شود. 2 - کلیه شکافهای دیوارها، کف، سقف، درزهای بین پلههای و غیره با سیمان یا مصالح دیگر ساختمانی دقیقا گرفته شود. 3 - بند کشی بین کاشیها، بین دیوار و کف و حاشیه اطراف قرنیزها تجدید شود. 4 - رعایت نظافت و بهداشت ساختمانها، جمعآوری و حمل بهداشتی و دفع زباله. 5 - جلوگیری از ریخت و پاش مواد غذایی. 6 - پوشاندن مجاری فاضلاب با توری مناسب و استفاده از توری ریز در مدخل فاضلاب و دهانه لولههای فاضلاب. مبارزه شیمیایی: با استفاده از سموم حشرهکش نیز میتوان به مبارزه با سوسک پرداخت که استفاده از این سموم به روش محلول پاشی، گردپاشی و طعمهگذاری انجام میشود که برای انتخاب سم و نحوه و زمان سمپاشی بهتر است با شرکتهای معتبر سمپاشی که دارای مجوز صادره از وزارت بهداشت میباشند مشاوره نمود. شناسایی محل: ابتدا باید مشخص کرد محل اصلی آلودگی و زیاد شدن سوسک کجاست و در کدام قسمتها امکان تخمگذاری این حشره وجود دارد. بررسی شکافهای موجود در گوشه و کنار ساختمان به خصوص در محلهای گرم و مرطوب مثل دستشوییها، آشپزخانه ، حمام، زیرزمین، کنار چارچوب درها و پنجرهها، اطراف عایقبندی در یخچالها و وسایل فرسوده و پشت موتور دستگاهها که معمولا دارای حشرات بیشتر است، به خصوص در هنگام شب که سوسکها فعال هستند راه یافتن به محل اصلی تخمریزی این حشره و مبارزه با آن را آسان ترا ست. برای بیرون کشیدن سوسکها از پناهگاههایشان و پی بردن به میزان آلودگی محل میتوان از یک اسپری که دارای نوعی حشرهکش به نام بیرتروم است استفاده کرد. زیرا این ترکیبات میتوانند سوسکها را جلب کرده و از پناهگاههایشان بیرون بکشند. وجود کپسول تخم، پوسته بدن و مدفوع آنها نیز میتواند ما را به محل اصلی آلودگی راهنمایی کند. سوسریها ی مزاحم احتمالاحس بد همزیستی با این حشرات موذی شما را هم آزار میدهد. شاید سوسک حمام (یا همان سوسری) چندشآورترین موجودی باشد که با آن برخورد کردهاید. تجربیاتی که هرکدام از ما در مواجهه با این موجود زشت داشتهایم کم نبودهاند. ترس از این هیولای کوچک که روانشناسها به آن اصطلاحا فوبیا میگویند ریشه در ناآگاهی ما دارد. بیایید با هم بیشتر با این موجود آشنا شویم و سپس راههای مقابله با آن را یاد بگیریم: مشخصات کلی سوسریها دارای 6 پای مودار (خاردار) هستند. انتهای پاها به چنگال ختم می شود که به سوسریها امکان میدهند که از دیوار بالا روند.چشمهای سوسریها تنها اجسام در حال حرکت را میتوانند ببینند.در عقب بدن دارای یک جفت زائده به نام CECI هستند. این دو پیشآمدگی در واقع دو حسگر حرکتی هستند که تغییرات جزئی جریان هوا و ارتعاشات زمین را در اطراف سوسریها حس میکند. به همین علت است که شما نمیتوانید از عقب سوسری را غافلگیر کنید. این دو زائده با احساس ارتعاش و تغییر فشار هوا مستقیما به پاها فرمان حرکت میدهند قبل از آنکه سیگنالهای حسی به مغز برسد.سیستم گردشخون ساده و حفرهای است. از آنجایی که اکسیژن از طریق لولههای تنفسی به سلولهای بدن میرسد خون فاقد هموگلوبین است. بنابراین رنگ خون سوسریها سفیدرنگ است.سیستم عصبی سوسریها از گرههای (عقدهها) عصبی تشکیل یافته است. این گرههای عصبی در سر، شکم و هر 6 پای سوسری وجود دارند. به همین علت است که در صورت قطع شدن سر، سوسریها قادرند به زندگی خود ادامه دهند. سوسریها دارای بال بوده و اغلب آنها قادر به پرواز هستند، اما به ندرت پرواز میکنند چرا که پروازکنندههای ماهری نیستند. نکات جالب درباره سوسریها سوسریها بسیار تنبل میباشند به طوری که 75 درصد شبانهروز (18 ساعت) را در استراحت به سر میبرند. سوسریها قادرند نفس خود را به مدت 40 دقیقه زیر آب حبس کنند. پس فکر نکنید که اگر با آب فراوان آنها را به داخل فاضلاب فرستادید، دیگر سروکلهشان پیدا نخواهد شد! سوسریها درد را احساس میکنند. پس وقتی قصد جان آنها را میکنید سعی کنید با ضربه اول کار را تمام کنید! سوسریها یکی از سریعترین موجودات زمین میباشند (نسبت به جثهشان) و سرعت آنها 5 کیلومتر در ساعت و یا یک متر در ثانیه است. سرعت عکسالعمل سوسریها از انسان بیشتر است؛ در حدود یکصدم ثانیه. سوسریها میتوانند در عرض یک ثانیه 25 بار تغییر مسیر دهند. چنانچه سر یک سوسری قطع گردد، سوسری قادر است تا یک هفته زنده بماند. پس از یک هفته تنها به علت بیآبی میمیرد. چون دهانی ندارد که با آن آب بنوشد. چنانچه لوله جاروبرقی را سریع به عقب سوسری نزدیک کنید، سوسری با پای خود به لوله جاروبرقی میرود. از آنجایی که باد حالت مکش داشته و از سمت سر به عقب سوسری جریان مییابد، سوسری تصور میکند مهاجم از روبهرو در حال حمله است بنابراین به عقب برمیگردد. کوچکترین سوسری 4 میلیمتر و بزرگترین آن 9 سانتیمتر طول و 30 گرم وزن دارد. سوسریهای نر سبکتر از سوسریهای ماده بوده و سریعتر فرار میکنند. سوسریها قادرند از انفجارهای بمب هستهای جان سالم به در برند چرا که نسبت به تشعشعات اتمی مقاوم میباشند. سوسریها شب فعال هستند. سوسریها پنجمین عامل تصفیه هوا در کره زمین هستند. انتشار سوسریها سوسریها بیشتر در مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر زندگی میکنند اما در قطب شمال و جنوب نیز مشاهده میشوند. سوسریها تا دمای صفر درجه را میتوانند تحمل کنند. سوسریها از طریق کشتیها، بستهبندیهای مواد غذایی و همراه با اثاثیه منزل جابهجا میشوند (پس هنگام اثاثکشی تمام کارتنها را خوب نگاه کنید تا مطمئن شوید که هیچ سوسک یا تخم و لارو آن را با خود به خانه جدید نمیبرید.) تغذیه سوسریها سوسریها همه چیز خوارند. از غذاهای انسان گرفته همچون گیاهان، سبزیجات، برنج، هویج، نان، شیر، مواد قندی، قهوه، روغن تجمع یافته اطراف اجاق گاز و یا مواد غیرخوراکی نظیر: کاغذ، مقوا، صابون، حشرات مرده (حتی سوسریهای مرده)، پارچه، کتاب، مدفوع، خلط سینه، زخمهای انسانی، هرگونه موجود مرده، چسب، چرم، ته سیگار، خمیر دندان، رنگ، مو و ناخن انسان. سوسریها به غیر از غذا به آب نیز احتیاج دارند اما تنها روزی یک قطره آب برایشان کفایت میکند. سوسریها این میزان آب را از اسفنج (ابر)های مرطوب و هرگونه تجمع رطوبت مثل چگالش (بخار) آب روی اجسام سرد مانند لولههای آب سرد میتوانند تامین کنند.سوسریها محیطهای مرطوب، گرم و تاریک را ترجیح میدهند.عمر سوسریهای بالغ از 6 ماه تا چندین سال متغیر است. (بسته به گونه سوسری و شرایط محیط) آلودگیهای سوسریها 1 - سوسریها ناقلان مکانیکی 22 نوع از باکتریها، قارچها، انگلهای تک یاخته و ویروسها هستند. نظیر سالمونلا، عفونتهای رودهای نظیر اسهال معمولی و خونی. سوسریها این میکروبها را با قطعات دهانی، پاها و فضولات خود منتقل میکنند. 2 - سوسریها میتوانند موجب بروز آلرژی و حملات آسم شوند. 3 - سوسریها مواد غذایی را با بزاق، برگرداندن بخشی از مواد خورده شده، فضولات و ترشحات غدهای خود آلوده میسازند. 4 - سوسریها با تولید مادهای روغنی باعث تولید بوی زننده و لکهدار شدن سطوح ازجمله پارچه میشوند. مخفیگاههای سوسریها مجاری فاضلاب، چاه توالت، زیرزمین، انباریها، شوفاژخانهها، هرگونه اثاث ثابت و بدون استفاده در خانه، توده زباله، توده روزنامه و یا کتاب، زبالهدان، کابینتها، کشوها، دستشویی، حمام، پشت و زیر یخچال و اجاق گاز، چاهکها، پریزهای برق، درزها و شکافهای دیوار، سقف، کفپوش، پشت کاغذدیواری، زیر کاشیها و موزاییکهای لق و پشت لولههای گاز و آب. نکته: سوسریهای نوزاد قادرند از شکافی به باریکی 5/0 میلیمتر عبور کرده و یا در آن مخفی شوند. سوسریهای نر بالغ میتوانند از شکافی به باریکی 2 میلیمتر و سوسریهای ماده (به علت شکم بزرگتر و بارداری) از شکافی به باریکی 5 میلیمتر عبور کرده و یا در میان آن مخفی شوند. تله ساده سوسریها یک کاسه و یا ظرف دهان گشاد با لبههای شیبدار انتخاب کنید. سپس دیوارههای داخلی آن را با وازلین و یا هرگونه روغن آغشته کنید تا لغزنده گردد. سپس در درون آن یک هویج، خرده نان و چند تکه دستمال مرطوب قرار دهید. سوسریها برای تغذیه به درون آن خواهند آمد اما دیگر قادر به خارج شدن نیستند. شکارچیان طبیعی سوسریها قورباغهها، جوجهتیغیها، لاکپشتها، مارمولکها، موشها، هزارپایان و یک نوع زنبور انگل که تخمهای خود را درون کپسول سوسریها قرار میدهد
مطالب مرتبط با موضوع بالا در سایت بهداشت محیط ایران :- مبارزه با سوسکهای فاضلاب
دستتان درد نکند