سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط

سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط

برگه‌ها

آمار : 21895546 بازدید Powered by Blogsky

ارزیابی ریسک در فرآیندهای شیمیایی

ارزیابی ریسک در فرآیندهای شیمیایی
در طول پنجاه سال گذشته تغییرات قابل توجهی در مواد، فرآیندها و نوع فعالیتها در صنایع شیمیایی صورت گرفته است .تعداد مواد و محصولات شیمیایی در بازار بشدت افزایش یافته است و هر سال نیز محصولات جدیدی به آن افزوده می شود. تعداد کارخانجات شیمیایی بزرگ افزایش یافته و به طبع آن تعداد افراد شاغل در این صنایع و جمعیتهای ساکن در اطراف این صنایع که در معرض خطرات آنها هستند بیشتر شده است . اثرات و پیآمدهای محیطی و اجتماعی حوادث شیمیایی در این صنایع موجب شده که از نظر عموم این صنایع بعنوان یکی از خطرناک ترین صنایع محسوب شود.
تعیین دقیق هزینه حوادث در صنایع شیمیایی کار بسیار دشواری است. هزینه های مستقیم و غیر مستقیم این حوادث بسیار سنگین است. لذا با توجه به این مسائل تلاش صنایع شیمیایی برای پیشگیری از ضرر و زیان تعجبی ندارد. به این دلیل بر اساس مطالعات انجام گرفته هزینه سرمایه گذاری ایمنی در صنایع شیمیایی بیشتر از سایر صنایع بوده است. توجه هم به ایمنی تاسیسات بوده و هم به ریسکی که این صنایع برای محیط و مردمی که ‌در اطراف آن زندگی میکنند بوده است.
بروز حوادث در فرآیندهای شیمیایی که به بروز فجایع انسانی و محیطی می انجامد متخصصین را بر این داشته که برای برآورد فرکانس و پیآمد اینگونه حوادث به رهیافتهای احتمال گرا روی آورند بدینوسیله میتوان قبل از بروز حادثه جهت کنترل فرکانس و شدت آن برنامه ریزی کرد. این یکی از کاربردهای ریسک است. علاوه براین مواردی وجود دارد که مدیریت نیاز به تصمیم گیری دارد برای مثال باید بین دو گزینه ممکن یکی را برگزیند در چنین مواقعی هم باید به ارزیابی ریسک روی آورد. قبل از وارد شدن به مبحث ریسک نخست به برخی از حوادث و پیامدهای آن در صنایع شیمیایی اشاره می شود.

حادثه فلیکسبورو
کارخانه فلیکسبورو در انگلستان بمنظور تولید کاپرولاکتم[2] که ماده خام اصلی برای تولید نایلون می باشد احداث شد. برای تولید این ماده سیکلو هگزانل که با اکسیداسیون سیکلو هگزان تولید می شود ضروری است. سیکلو هگزان خواصی شبیه به بنزین دارد و در این کارخانه نگهداری می شد. مقادیر زیادی سیکلو هگزان همواره بین راکتورهای که تحت فشار kg/cm28.8 و دمای 155 درجه سانتیگراد کار می کردند در گردش بود. واکنش گرمازا بود لذا آزاد شدن سیکلو هگزان در کارخانه بسیار خطرناک بود. این کارخانه دارای 6 راکتور سری بود که در آن سیکلو هگزان با تزریق هوا و در کنار کاتالیست ها به سیکلو هگزانل اکسید می شد. در 30 ماه می 1974 نشت سیکلو هگزان از راکتور در اثر جرقه به انفجار مهیب منجر شد و چندین کارخانه مجاور را نابود کرد. در اثر این حادثه 28 نفر کشته و 36 نفر بشدت مجروح شدند. خوشبختانه حادثه در روز یکشنبه رخ داد و به این دلیل تعداد قربانیان حادثه نسبتاً کم بود.
حادثه بوپال
یکی از حوادث شدید در تاریخ صنایع شیمیایی در روز سوم دسامبر سال 1984 در بوپال هند بوقوع پیوست. این حادثه درنتیجه نشت متیل ایزوسیانات از یک کارخانه شیمیایی بود که از متیل ایزوسیانات بعنوان ماده حد واسط جهت تولید آفت کشها استفاده می کرد. این حادثه منجر به انتشار بخارات متیل ایزوسیانات در محدوده کارخانه شد و مسمومیت بیش از 2500 نفر و مجروح شدن بیش از ده برابر این رقم را موجب شد.